Jakie dodatkowe postanowienia warto wprowadzić do regulaminu pracy zdalnej?

Jakie dodatkowe postanowienia warto wprowadzić do regulaminu pracy zdalnej?

W regulaminie pracy zdalnej nie musi być żadnych regulacji w zakresie czasu pracy, gdyż co do zasady nie różni się on od ogólnych zasad gdyż co do zasady nie różni się on od ogólnych zasad obowiązujących przy pracy stacjonarnej, ale warto te zagadnienia jednak uszczegółowić. Ponadto warto opisać zasady składania wniosków o pracę zdalną okazjonalną, czy też dotyczących innych absencji.

Czy opisywać pracę zdalną okazjonalną?

Zgodnie z uzasadnieniem projektu z pracy zdalnej okazjonalnej może skorzystać także pracownik, który wykonuje pracę zdalną częściową, a więc w regulaminie pracy zdalnej można dodać odpowiedni przepis ustalający zasady postępowania w tym zakresie.

Przepisy pozwalają, aby wniosek o pracę zdalną okazjonalną był składany w postaci papierowej lub elektronicznej, a więc również jest to potencjalne zagadnienie to uregulowania.

Czy regulować kwestie dotyczące czasu pracy?

Co do zasady w regulaminie pracy zdalnej powinien być ujęty tylko przepis określający sposób potwierdzania obecności w pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną, a w pozostałym zakresie stosuje się zasady dotyczące czasu pracy wynikające z regulaminu pracy. Warto jednak o tym przypomnieć pracownikom, aby mieli świadomość, że nie mogą wykonywać pracy popołudniami czy w nocy, tylko zgodnie z obowiązującym ich rozkładem czasu pracy. Jeśli więc w biurze pracują w stałym rozkładzie, w godzinach 8.00 – 16.00 to i zdalnie powinni pracować w takich godzinach. W sytuacji gdy mają ruchomy czas pracy i mogą zaczynać pracę w przedziale np. 7.00 – 10.00, to te zasady dotyczą również pracy zdalnej.

W regulaminie warto również podkreślić, że w trakcie pracy zdalnej przysługują przerwy w pracy wynikające jedynie z Kodeksu pracy i regulaminu pracy i pracownik nie ma prawa robienia dłuższych przerw w pracy.

Czy można wpisać przerwę na lunch tylko w dniach pracy zdalnej?

Część pracodawców rozważa wprowadzenie przerw na lunch niewliczanych do czasu pracy, które wynikają z art. 141 Kodeksu pracy w dniach pracy zdalnej, aby umożliwić pracownikom odebranie dzieci ze szkoły, przedszkola, czy przygotowanie obiadu. Niestety w takim przypadku trzeba będzie zmienić regulaminy pracy, gdyż przerwy te muszą wynikać z regulaminów pracy, w których jest zawarta całościowa regulacja dotycząca rozkładu czasu pracy. Wdrażając pracę zdalną nie można wpisać takiej przerwy w nowych porozumieniach/regulaminach pracy zdalnej.

Czy odnosić się do możliwości elektronicznego składania wniosków przez pracowników?

W przepisach dotyczących pracy zdalnej znajdzie się przepis, z którego będzie wynikało, że w przypadku wykonywania pracy zdalnej wnioski pracownika, dla których przepisy kodeksu lub innych ustaw lub aktów wykonawczych, określających prawa i obowiązki z zakresu prawa pracy, wymagają formy pisemnej, mogą być złożone w postaci papierowej lub elektronicznej. Warto o tym poinformować pracowników w regulaminie, gdyż ułatwi to obieg dokumentów u pracodawcy i nie będzie wymagało przynoszenia do kadr papierowych wniosków.

Biorąc pod uwagę ponowny autozapis do PPK, który będzie się odbywał wiosną 2023 r., czyli w trackie wdrażania pracy zdalnej, warto w regulaminie zaznaczyć, że powyższy wyjątek nie dotyczy PPK i składane przez pracowników rezygnacje muszą mieć postać pisemną. PPK nie jest bowiem częścią prawa pracy, a prawa ubezpieczeń społecznych, czy jeszcze szerzej zabezpieczenia społecznego.

Jakie inne postanowienia warto zawrzeć w regulaminie pracy zdalnej?

Warto ponadto rozważyć dodanie do regulaminu obowiązków pracownika wykonującego pracę zdalną np. związanych ze stawianiem się w biurze na wezwania przełożonego, także w trakcie dnia pracy, jeśli pojawi się taka potrzeba, czy też związanych z rejestrowaniem faktu wykonywania pracy zdalnej w systemach teleinformatycznych wykorzystywanych u pracodawcy.

Łukasz Prasołek

Geolokalizator w aucie służbowym nie narusza Konwencji o ochronie praw człowieka

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 13 grudnia 2022 roku (26968/16) uznał, że co prawda geolokalizator działający w służbowym aucie to ingerencja w prawo do poszanowania prywatności pracownika, ale jest to ingerencja legalna i uzasadniona, a więc nie naruszająca praw podstawowych przewidzianych w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Rozpatrywana przez Trybunał sprawa dotyczyła skargi przedstawiciela medycznego, który został zwolniony z pracy na podstawie danych z geolokalizatora umieszczonego w jego aucie, gdyż wykazano, że manipulował geolokalizatorem, wprowadzając fałszywe dane dotyczące czasu pracy i podróży służbowych. Samochód służbowy, wyposażony w geolokalizator mógł być używany również do celów prywatnych, co jednak wymagało inwentaryzacji tego rodzaju podróży i rozliczenia ich kosztów. Skarżący zakwestionował obecność geolokalizatora w służbowym aucie, uznając, że narusza to jego prawo do poszanowania życia prywatnego, chronionego w art. 8 Konwencji.

Trybunał uzasadnił wyrok wskazując, że geolokalizator został umieszczony w pojeździe za wiedzą pracownika, który został poinformowany o procedurach jego stosowania i konsekwencjach nieprawidłowości w korzystaniu z auta. Ponadto Trybunał zwrócił uwagę, że pracodawca poprzez instalację lokalizatora w samochodzie realizował uprawniony cel, to jest chronił swoje interesy majątkowe przed nadużyciami  ze strony pracowników.

Zainteresowanym problematyką ochrony prywatności pracowników polecamy również artykuły Pracodawca może żądać włączenia kamerki – orzeczenie sądu oraz W jakich przypadkach będzie możliwa kontrola pracownika wykonującego pracę zdalnie?

Całość wyroku można przeczytać na stronie ETPC. Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią wyroku.

 

Czy wydatek na zakup bieżni jest kosztem w jednoosobowej działalności gospodarczej?

W najnowszej interpretacji (0112-KDIL2-2.4011.690.2022.2.AG z 29 listopada 2022 roku) Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej uznał, że zakup bieżni do korzystania przez programistę, prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą nie może być kosztem podatkowym jego działalności.

konferencja

Wnioskodawca planował zaliczyć wydatek na zakup bieżni do kosztów uzyskania przychodów, a uzasadnieniem wg niego miało być zwiększenie kreatwyności w pracy poprzez wykonywanie ruchu bezpośrednio w jej trakcie. Tak więc wydatek na zakup bieżni miał przyczyniać się do osiągnięcia przez niego większych przychodów poprzez zwiększenie kreatywności i jakości pracy, co ma bezpośredni wpływ na zadowolenie kontrahentów i zawierane kontrakty. Bieżnia miała być elementem stanowiska pracy, gdyż została umieszczona bezpośrednio pod biurkiem, umożliwiając korzystanie w trakcie wykonywania pracy.

KIS nie przychylił się do stanowiska wnioskodawcy, uznając, że taki wydatek można byłoby odliczyć, gdyby z bieżni korzystali pracownicy przedsiębiorcy. Natomiast w wyżej opisanej sytuacji wydatek na zakup bieżni ma charakter osobisty i służy zaspokojeniu osobistych potrzeb związanych z utrzymaniem sprawności intelektualnej i fizycznej, co oznacza, że nie można uznać go za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie oprogramowania, ponieważ nie spełnia przesłanek z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.

https://sip.lex.pl/#/guideline/185212739

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań na obecnośc alkoholu

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań na obecnośc alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika pojawił się tuż przed świętami, 22 grudnia na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Projekt określa między innymi  zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości przez pracodawców. Zawiera także listę badań, jakie mogą zostać wykonane w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie pracownika.

W dokumencie można znaleźć również wykaz środków działających podobnie do alkoholu, którymi są: opioidy, amfetamina i jej analogi, kokaina, tetrahydrokanabinole, benzodiazepiny, a obecność tych środków można będzie potwierdzić za pomocą badania przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego, badania krwi lub badania moczu.

Projekt rozporządzenia trafił obecnie do konsultacji. Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od jego ogłoszenia.

Z dokumentem można zapoznać się na stronie RCL pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12367602/katalog/12940175#12940175

Jakie zagadnienia muszą być ujęte w regulaminie pracy zdalnej?

Jakie zagadnienia muszą być uregulowane w regulaminie pracy zdalnej?

Regulamin lub porozumienie dotyczące pracy zdalnej muszą zawierać przepisy dotyczące 8 zagadnień, z których aż 3 są powiązane z kontrolami pracownika. Poza tym muszą być uregulowane kwestie związane z rozliczaniem kosztów, komunikacją oraz na pograniczu z IT.

Czy regulamin pracy zdalnej dotyczy wszystkich pracowników?

Nie, jednym z pierwszych przepisów w regulaminie powinno być określenie grupy lub grup pracowników, którzy mogą być objęci pracą zdalną. W przypadku pozostałych pracowników pozostanie ewentualnie ustawowe uprawnienie do skorzystania z pracy zdalnej okazjonalnej, o ile rodzaj pracy na to będzie pozwalał.

Jakie koszty związane z pracą zdalną musi zwracać pracodawca?

Pracodawca powinien uregulować zasady pokrywania kosztów związanych z organizacją pracy zdalnej, a więc dotyczących instalacji, serwisu, eksploatacji i konserwacji narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej. Ponadto zobowiązany jest pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej. Możliwe jest oczywiście również pokrycie innych kosztów, które są bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej np. ogrzewania mieszkania w sezonie grzewczym.

Ponadto pracodawca powinien ustalić zasady pokrywania kosztów używania własnych narzędzi czy sprzętu do pracy zdalnej, jeśli jest w organizacji przyzwolenie na korzystanie z własnego sprzętu.

Wszystkie koszty mogą być zryczałtowane, ale wtedy pracodawca powinien określić w regulaminie wysokość ryczałtu, zwracając uwagę na fakt, że jego wysokość powinna odpowiadać przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z pracą zdalną.

Jak powinna być potwierdzana obecność w pracy, gdy ktoś ją wykonuje zdalnie?

Ustawodawca przyjął założenie, że zasady potwierdzania obecności wynikające z regulaminu pracy nie będą adekwatne w przypadku pracy zdalnej dlatego uregulował to odrębnie w przepisach o pracy zdalnej, a w zasadzie to regulację pozostawił pracodawcom. W regulaminie pracy zdalnej ma się bowiem znaleźć przepis określający sposób potwierdzania obecności na stanowisku pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną. W tym zakresie mamy szereg możliwości od elektronicznej listy obecności, przez wysłanie maila do przełożonego, a kończąc na zalogowaniu się w jakimś systemie teleinformatycznym, lub elektroniczne kliknięcie w systemie „rozpocznij pracę” i na zakończenie dnia roboczego „zakończ pracę”.

Jak określić zasady porozumiewania się z pracownikiem zdalnym?

Ten punkt regulaminu jest szczególnie ważny ze względu na bieżącą pracę i kontakt osób pracujących w biurze z pracownikiem wykonującym zadania zdalnie. Można przewidzieć, że pracownik ma mieć status dostępny na używanym przez pracodawcę komunikatorze, czy zobowiązać pracownika do regularnego sprawdzania poczty elektronicznej, w tym przykładowo ostatni raz na 15 minut przed zakończeniem dnia pracy. Biorąc pod uwagę problemy z czasu Covid-19 warto uregulować zasady włączania kamerek na spotkaniach, np. na wewnętrznych nie ma obowiązku, ale na spotkaniach z Klientami już tak.

Według mnie w zasadach porozumiewania się warto również wpisać możliwość wezwania pracownika do stawienia się w biurze w określonych okolicznościach oraz przewidzieć stałe spotkania zespołu, odbywane np. raz w miesiącu w ustalonym terminie.

Czy kontrole dokonywane przez pracodawców muszą być dokumentowane?

W regulaminie pracy zdalnej powinny znaleźć się, aż trzy zagadnienia związane z wykonywaniem kontroli przez pracodawcę: kontrole wykonywania pracy, kontrole z zakresu BHP oraz kontrole z zakresu bezpieczeństwa informacji oraz RODO. Na szczęście we wszystkich przypadkach zasady dokonywania takich kontroli może ustalić samodzielnie pracodawca, a więc może również przyjąć brak obowiązku dokumentowania kontroli. W tych przepisach warto jednak wskazać osoby uprawnione do kontroli oraz opisać w ogólny sposób jej przebieg. Nie wykluczone są również kontrole odbywane jedynie on-line za pośrednictwem kamerek, w trakcie których pracownik pokaże swoje stanowisko pracy w czasie rzeczywistym.

Jakie zagadnienia do regulaminu uzgodnić z działem IT?

W tej sferze regulamin powinien opisywać zasady instalacji, inwentaryzacji, konserwacji, aktualizacji oprogramowania i serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych. Ważne są konkretne wskazówki, czy pracownik może sam dokonywać jakiś czynności, czy ma informować o tym dział IT, czy też wszystko się będzie odbywało w tle bez konieczności podjęcia jakichkolwiek działań przez pracownika. Ponadto ważnym rozwiązaniem byłby jakiś helpdesk, czy ustalenie zasad działania w razie awarii komputera, braku internetu itp.

Łukasz Prasołek

Stan zagrożenia epidemicznego przedłużony do 31 marca

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego okres stanu zagrożenia epidemicznego został przedłużony do 31 marca 2023 roku.

Rozporządzenie zostało opublikowane 23 grudnia 2022 roku i wchodzi w życie 31 grudnia 2022 roku.

Można się z nim zapoznać pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/2736?fbclid=IwAR1qAM3Qjw8fZvnkPax5jBxIsAOdmv2tZ6_eC0ggbldHfPim3LxHi8h9wFQ

Pracodawca może żądać włączenia kamerki – orzeczenie sądu

28 września 2022 sąd holenderski wydał wyrok dotyczący zwolnionego pracownika, który odmówił włączenia kamerki podczas szkolenia online. W wyroku sąd potwierdził, że pracodawca może żądać od pracownika włączenia kamery podczas szkolenia, oraz może stosować monitoring wideo w uzasadnionych przypadkach przewidzianych przepisami prawa.

Wyrok dotyczył sprawy, w której pracodawca zwolnił pracownika za brak włączonej kamerki podczas szkolenia online. Pracownik odmówił wykonania polecenia, motywując to naruszeniem prywatności i dyskomfortem, związanym z monitorowaniem przez 9 godzin dziennie. Po otrzymaniu wypowiedzenia pracownik udał się do sądu żądając unieważnienia wypowiedzenia oraz odszkodowania. Sąd przyznał częściowo rację pracownikowi i uznał, że pozostawienie włączonej kamerki na 9 godzin może naruszać prywatność pracownika.

Jednakże w czasie spotkań zdalnych czy szkoleń możliwość zobaczenia rozmówcy czy uczestnika jest wartością słusznie chronioną przez pracodawcę, i często jest to praktyka wymagana przez zwyczaje biznesowe.

W jakich przypadkach będzie możliwa kontrola pracownika wykonującego pracę zdalnie? Kto może dokonywać kontroli w domu pracownika? Zainteresowanym tematem ochrony prywatności i kontroli pracowników na pracy zdalnej polecamy artykuł Łukasza Prasołka na blogu Praktycznych Szkoleń. Zapraszamy do lektury: W jakich przypadkach będzie możliwa kontrola pracownika wykonującego pracę zdalnie?

Z pełną treścią wyroku można zapoznać się na stronie GDPRhub.

Ustawa o pracy zdalnej i zwrot akcji w sprawie sygnalistów

Ponieważ Sejm planuje dopiero po nowym roku zająć się ustawą wprowadzającą na stałe pracę zdalną do Kodeksu pracy to wygląda na to, że zostanie ona wdrożona do polskiego porządku prawnego dopiero około połowy kwietnia 2023 roku. Tym samym przepisy dotyczące kontroli trzeźwości pracowników zostałyby wdrożone w połowie lutego 2023, co daje pracodawcom jeszcze chwilę na przygotowanie się do tych dwóch wydarzeń. Najbliższe posiedzenie Sejmu zaplanowane jest w dniach 11-13 stycznia.

Dla przypomnienia praca zdalna wróciła z Senatu do Sejmu z czterema głównymi poprawkami:

  • Limit okazjonalnalnej pracy zdalnej wydłużono z 24 do 30 dni w roku kalendarzowym,
  • Pracodawca ma uwzględnić wniosek o pracę zdalną pracownika opiekującego się dzieckiem w wieku do lat 10 (a nie tak jak dotychczas do lat 4),
  • Pracownik posiadający orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ma mieć możliwość wnioskowania o pracę zdalną, a także pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • Przepisy dotyczące pracy zdalnej mają wejść w życie po 3 (a nie po 2) miesiącach od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw.

Ustawodawca sprawił natomiast niespodziankę tym, którzy pogrzebali już nadzieję na wprowadzenie przepisów o sygnalistach, i 20 grudnia ukazała się nowa, piąta już wersja projektu ustawy mającej ich chronić. Przypomnijmy – 17 grudnia 2022 minął rok od kiedy przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego I Rady (UU) 2019/193 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii powinny zostać zaimplementowane do polskiego prawa. Główne zmiany wprowadzone w projekcie dotyczą roli RPO, który utraci kompetencje jako organ publiczny, do którego można było kierować zgłoszenia zewnętrzne. Zgłoszenia przyjmowane będą przez „organ publiczny”, co do którego sygnalista sam powinien zdecydować, który miałby to być. Jeśli nie wie, gdzie kierować zgłoszenie, to powinien dokonać go do Państwowej Inspekcji Pracy, która zostanie zaangażowana w procedurę zgłoszeń zewnętrznych.

W przypadku zgłoszenia zewnętrznego, które może stanowić przestępstwo, należy go dokonać „właściwemu komendantowi wojewódzkiemu (stołecznemu) Policji”.

Zaostrzone mają być również kary wobec osób które uniemożliwią lub utrudnią zgłoszenie. Osoba taka będzie podlegać karze nawet do roku pozbawienia wolności, a gdy uniemożliwi zgłoszenie przy użyciu przemocy, groźby lub podstępu będzie podlegać karze trzech lat pozbawienia wolności (o rok więcej niż w poprzednim projekcie).

W przypadku dokonania zgłoszenia zewnętrznego zgłaszający na własne żądanie może otrzymać od organu publicznego zaświadczenie potwierdzające podleganiu ochronie opisanej w ustawie.

Z projektem można zapoznać się klikając w link:

https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12352401/12822867/12822868/dokument594993.pdf

Dziękujemy za zgłoszenie!

Skontaktujemy się z Tobą, aby ustalić szczegóły.