Ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP (dalej: ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców) zostały skierowane do Prezydenta i czekają na jego podpis. Obydwie ustawy, będące kamieniami milowymi w Krajowym Planie odbudowy zostały w dniu 20 marca przyjęte przez Sejm w wersji z senackimi poprawkami.
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia ma zastąpić uchwaloną ponad 20 lat temu ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. dostosowując przepisy do nowych realiów rynku pracy. Główne założenia ustawy to:
- Objęcie pomocą osób nieaktywnych zawodowo oraz rolników,
- Zwiększenie efektywności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia,
- Zwiększenie mobilności osób szukających pracy,
- Skrócenie czasu poszukiwania pracy,
- Lepsza pomoc rodzinom, osobom powracającym na rynek pracy po urodzeniu dziecka, osobom opiekującym się osobami zależnymi (dzieci, starsi rodzice, chorzy itp.),
- Wsparcie w zatrudnieniu seniorów,
- Unowocześnienie i zautomatyzowanie usług urzędów pracy,
- Szerszy dostęp do Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) dla osób prowadzących firmy jednoosobowe oraz osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych.
Ustawa wprowadza również zmiany w zasiłku dla bezrobotnych. Nowe przepisy zakładają rezygnację z zasiłku dla bezrobotnych przysługującego w wysokości 80 proc. zasiłku podstawowego przysługującego bezrobotnym, którzy posiadają okres uprawniający do zasiłku wynoszący mniej niż 5 lat – zgodnie z nowymi przepisami osoby takie będą otrzymywały zasiłek w wysokości 100 proc.
Ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców, przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma m.in. przeciwdziałać wyłudzeniom zezwoleń na pracę w celu wjazdu na terytorium strefy Schengen poprzez wprowadzenie nowych funkcjonalności w systemach informatycznych oraz zwiększenie roli publicznych służb zatrudnienia w procesie wydawania zezwoleń oraz lepszej integracji systemów informatycznych różnych instytucji.
Ustawa umożliwia starostom określenie listy zawodów i rodzajów pracy, w których nie będą wydawane zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć zatrudnienie na terenie danego powiatu. Rozwiązanie takie będzie stosowane np. w sytuacji zwolnień grupowym lub likwidacji dużego zakładu pracy na terytorium danego powiatu. Nowe regulacje mają zastąpić procedurę tzw. testu rynku pracy.
Ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców wprowadza też pełną elektronizacja procesu uzyskania zezwolenia na pracę bez możliwości składania wniosków w formie papierowej, a także obowiązek wprowadzenia do systemu teleinformatycznego (portal praca.gov.pl), umowy o pracę lub też umowy cywilnoprawnej zawartej z cudzoziemcem na podstawie uzyskanego właśnie zezwolenia na pracę. Rozwiązanie to ma ograniczyć powierzenie pracy na warunkach niezgodnych z treścią zezwolenia na pracę.
W ostatecznej wersji ustawy nie zachowały się przepisy zakładające podwyższenie kar dla pracodawców za naruszanie praw pracowniczych niezwiązanych z zatrudnianiem cudzoziemców. Natomiast agencje pracy tymczasowej będą miały możliwość zawierania z cudzoziemcami umów cywilnoprawnych, a nie tylko umów o pracę.
