Przepisy prawa pracy nie przewidują wprost obowiązku kierowania zleceniobiorców na badania lekarskie. Jednak, jak potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 19 marca 2025 r. (III SA/Kr 1273/24), zleceniodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki pracy również osobom świadczącym pracę na podstawie umowy zlecenia – nawet wtedy, gdy nie jest właścicielem lokalu, w którym ta praca jest wykonywana.
Sprawa dotyczyła spółki działającej w branży gastronomicznej, wobec której inspektor pracy wydał po kontroli nakaz zobowiązujący ją do:
- przedstawienia protokołu pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej instalacji elektrycznej w eksploatowanej restauracji,
- skierowania dwóch zleceniobiorców na wstępne badania lekarskie celem uzyskania orzeczeń o braku przeciwwskazań do zatrudnienia na stanowiskach.
Spółka argumentowała, że nie jest właścicielem lokalu, lecz działa w nim na podstawie umowy najmu, a obowiązek kontrolowania stanu instalacji elektrycznej spoczywa na właścicielu lub zarządcy nieruchomości. Dodatkowo wskazywała, że obowiązki bhp względem zleceniobiorców ograniczają się do zakresu określonego w art. 207 § 2 Kodeksu pracy i nie obejmują kierowania ich na badania lekarskie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację spółce w zakresie obowiązku badań – uznał, że zleceniodawca nie ma obowiązku kierowania zleceniobiorców na wstępne badania profilaktyczne ani posiadania orzeczeń dopuszczających ich do pracy. Zgodnie z art. 229 § 1 wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Jednocześnie jednak sąd orzekł, że zgodnie z przepisami prawa pracy także zleceniobiorcom należy zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, co wynika bezpośrednio z art. 304 § 3 pkt 1 Kodeksu pracy.
