Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy wynagrodzenie za zwolnienie z tytułu siły wyższej wynosi 50% wynagrodzenia zasadniczego, co nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych (art. 148[1] § 1 Kodeksu pracy). Pytania odnośnie sposobu wyliczenia wynagrodzenia za zwolnienie z tytułu siły wyższej pojawiają się w sytuacji, w której pracownik korzystał z tego zwolnienia, i w tym samym miesiącu dostał podwyżkę. Czy w takim wypadku wynagrodzenie za czas zwolnienia należałoby policzyć z wynagrodzenia zasadniczego przed podwyżką, po podwyżce, czy też z łącznej kwoty naliczonej za ten miesiąc?
Pamiętajmy, że zwolnienie z powodu siły wyższej może być udzielone w dniach (2 dni) lub w godzinach (16 godzin), a o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy, decyduje pracownik w pierwszym wniosku złożonym w danym roku kalendarzowym.
Przepisy Kodeksu pracy nie regulują kwestii naliczania wynagrodzenia za zwolnienie z tytułu siły wyższej, i dlatego w tym wypadku należy posiłkować się art. 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy. Zgodnie z zapisami artykułu do podstawy wynagrodzenia przyjmując składniki stałe i zmienne z miesiąca w którym wystąpiło zwolnienie.
Natomiast jeśli podstawa wynagrodzenia uległa zmianie w trakcie miesiąca to należy ustalić proporcjonalnie wysokość sumy składników wynagrodzenia przed zmianą jak i po zmianie, a wynagrodzenie stanowi łączną sumę policzonych składników. Pracodawca musi ustalić stawkę godzinową z sumy składników stałych przed podwyżką, a następnie podobnie musi ustalić stawkę godzinową po podwyżce. Kolejnym krokiem jest zsumowanie obydwu wartości. Aby policzyć wynagrodzenie za czas zwolnienia z powodu siły wyższej najpierw mnoży się uzyskaną stawkę godzinową przez 50 %, a następnie przez liczbę godzin zwolnienia.
MRPiPS potwierdziło powyższy sposób wyliczenia w wydanym 5 stycznia 2024 r. stanowisku, w którym napisano:
“(…) jeżeli w trakcie miesiąca następuje zmiana wynagrodzenia w stawce miesięcznej o charakterze stałym, to w celu ustalenia należności za cały miesiąc należy obliczyć kwoty za dwie jego części – przed i po zmianie, a następnie je zsumować – jest to wysokość należna pracownikowi w danym miesiącu. (…)”.
