W uchwale z dnia 17 października 2024 roku (III PZP 1/24) Sąd Najwyższy uznał, że pracownica w ciąży jest bezwzględnie chroniona. Ochrona ciężarnej bez ograniczeń czasowych jest bezdyskusyjna, nawet gdy ciężarna poinformowała pracodawcę o ciąży kilkanaście miesięcy po wypowiedzeniu jej umowy o pracę.
Sprawa, którą zajął się Sąd Najwyższy dotyczyła zwolnionej za nieosiągnięcie celów sprzedażowych pracownicy. Pracownica odwołała się od wypowiedzenia w ustawowym terminie (zgodnie z art. 264 k.p. w ciągu 21 dni od momentu doręczenia pisma), wskazując że przyczyny podane w wypowiedzeniu są niekonkretne i nieprawdziwe. Tuż przed terminem rozprawy, przypadającym prawie półtora roku po otrzymaniu wypowiedzenia powódka ujawniła, że w momencie wypowiedzenia była w ciąży i powołała się na bezwzględną ochronę jej stosunku pracy z art. 177 k.p. Art 177 k.p. zakłada bezwzględną ochronę kobiet w ciąży, co oznacza, że w okresie ciąży pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownicą, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Sąd Rejonowy w Gdyni przywrócił kobietę do pracy na dotychczasowych zasadach, wskazując, że późne powiadomienie firmy o ciąży nie miało znaczenia, gdyż dla ochrony nie jest ważny termin wykazania powyższej okoliczności, a obiektywny stan rzeczy istniejący w chwili wypowiedzenia umowy. Natomiast Sąd Okręgowy zdecydował się skierować do Sądu Najwyższego zapytanie prawne czy w przypadku, gdy zawiadomienie pracodawcy o bezwzględnej przyczynie ochrony nastąpiło po bardzo długim czasie, to nie powinno się dopuścić stosowania art. 8 k.p. (“Nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony”.). Na tej podstawie można odstąpić od stosowania art. 177 § 1 w zakresie roszczenia o przywrócenie do pracy i zasądzić tylko odszkodowanie.
W swojej Uchwale Sąd Najwyższy podkreślił, że ujawnienie w toku postępowania sądowego nowej okoliczności, a taką jest ciąża pracownicy w okresie biegnącego wypowiedzenia, nie stanowi zmiany powództwa i nie jest ograniczona terminem z art. 264 k.p. Pracownica nie musi modyfikować żadnych roszczeń, ponieważ jeśli w trakcie postępowania wyszedłby na jaw stan ciąży, to sąd ma obowiązek zastosować przepisy ochronne.
