Przedsiębiorcy oraz zleceniobiorcy, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu nie mają prawa do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, ale mają prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres równoważny temu urlopowi, co jest zgodne z art. 29a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Artykuł 180[2] § 4 Kodeksu pracy stanowi, że uzupełniający urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. Jednak termin ten nie obowiązuje zleceniobiorców i przedsiębiorców, do których nie są stosowane przepisy Kodeksu pracy. Powstało w związku z tym pytanie, w jakim terminie ubezpieczony niebędący pracownikiem musi złożyć wniosek o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający uzupełniającemu urlopowi macierzyńskiemu, aby zasiłek ten otrzymać?
Zgodnie ze stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 kwietnia 2025 r. przedsiębiorca lub zleceniobiorca powinien złożyć wniosek o zasiłek macierzyński najpóźniej w ostatnim dniu pobierania zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Termin złożenia wniosku wynika z przepisów Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 343).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił też w swoim stanowisku, że przedsiębiorcy i zleceniobiorcy muszą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres równoważny uzupełniającemu urlopowi macierzyńskiemu bezpośrednio po okresie korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu. Pomiędzy zakończeniem okresu, na który przysługiwał zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego (albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego), a rozpoczęciem okresu zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego nie może wystąpić przerwa.
