Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku wydanym 5 czerwca 2025 r. (sygn. akt II GSK 2747/21) uznał, że obowiązek objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym zleceniobiorcy nie wygasa mimo jego śmierci, i tym samym płatnik składek ma nadal obowiązki wynikające z przepisów.
Sprawa, która ostatecznie trafiła do NSA dotyczyła firmy szkoleniowej, która zawarła z wykładowcą szereg umów o dzieło na realizację szkoleń. Kilka lat po ich wykonaniu, w wyniku przeprowadzonej kontroli, zakwestionowano charakter tych umów – uznano je nie za umowy o dzieło, lecz za umowy zlecenia. W konsekwencji dyrektor miejscowego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia wydał decyzję nakładającą obowiązek zgłoszenia wykładowcy do ubezpieczenia zdrowotnego oraz opłacenia zaległych składek z tego tytułu.
Decyzję skutecznie doręczono wykładowcy, jednak już następnego dnia po jej otrzymaniu ten zmarł. Firma szkoleniowa w związku z tym odwołała się od decyzji do sądu administracyjnego, argumentując, że wobec śmierci wykonawcy dalsze prowadzenie postępowania i utrzymanie decyzji jest bezprzedmiotowe i żądając uchylenia i umorzenia postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny, rozpatrując sprawę, uznał jednak, że obowiązek opłacenia składek zdrowotnych ciąży na płatniku i powstaje już w momencie wykonania umowy. Zgon ubezpieczonego nie uchyla tego obowiązku – składki za okres, w którym wykonano zlecenie, nadal muszą zostać uregulowane przez firmę szkoleniową. Ponieważ umowy zostały zrealizowane, stosowne wynagrodzenie zostało wypłacone, a ostateczna decyzja w przedmiocie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym została prawidłowo doręczona, to na płatniku składek nadal ciążą obowiązki związane z zapłatą zaległych składek.
