Czy wysokość dopłat z ZFŚS, uzależnionych od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej tj. przy zastosowaniu kryterium dochodowego można uzupełnić o inne postanowienia pozadochodowe – na przykład o kryterium stażowe, zgodnie z którym świadczenia z Funduszu są zależne od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy bądź od rodzaju umowy o pracę?
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w stanowisku z dnia 20 czerwca 2022 r. odpowiedziało negatywnie na to pytanie:
“(…) w ocenie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej analiza treści przepisów ustawy (…) zarówno w sferze ustalania prawa pracownika do korzystania z funduszu jak i zasad przyznawania świadczeń socjalnych przemawia za przyjęciem, iż wprowadzanie do regulaminu zfśs przesłanki stażowej (kryterium zarówno ogólnego stażu jak i zakładowego) oraz rodzaju zatrudnienia warunkujących to prawo budziłoby zasadnicze wątpliwości prawne.
(…) należy podkreślić, iż mając na uwadze wyłącznie pomocowy, a zatem pozapłacowy charakter świadczeń socjalnych, wynikający z ustawowego obowiązku uzależniania ich przyznawania i ustalania wysokości wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej (art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs), stosowanie kryterium stażowego stałoby w sprzeczności także z podstawową, ustawową zasadą przyznawania pomocy socjalnej. Potwierdza to orzecznictwo sądowe. W uzasadnieniu do wyroku z dnia 16 sierpnia 2005 r. (I PK 12/05, OSNP 2006, nr 11-12, poz. 182) Sąd Najwyższy stwierdził, iż kryterium stażu pracy jest całkowicie oderwane od sytuacji materialnej uprawnionych do świadczeń.
Natomiast okres zatrudnienia, tzw. ogólny staż pracy, jako przesłanka zasadnicza przy ustalaniu prawa do urlopu wypoczynkowego oraz jego wymiaru, miałby niewątpliwie pośrednie oddziaływanie na możliwość korzystania przez pracownika z dopłat przewidzianych w regulaminie zfśs do różnych form wypoczynku, których przyznawanie jest warunkowane korzystaniem przez pracownika z wypoczynku urlopowego, np. korzystaniem z 14-dniowego wypoczynku urlopowego (art. 162 K.p.) przy ubieganiu się o dopłatę do wypoczynku organizowanego we własnym zakresie, tzw. wczasów pod gruszą. (…)”.
