Odpowiedzialność członka zarządu za zaległości podatkowe: W pierwszej połowie 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał dwa wyroki (w sprawach C-277/24 i C-278/24), w których zakwestionował obowiązującą w Polsce praktykę przenoszenia odpowiedzialności podatkowej ze spółki na członków jej zarządu. Zgodnie z art. 116 par. 1 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, prostej spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna.
Prawo do obrony członka zarządu według TSUE
Jak podkreślił w wyrokach TSUE członkowie zarządu muszą mieć realne możliwości obrony – zarówno co do istoty zobowiązania, jak i przesłanek przeniesienia odpowiedzialności. Trybunał orzekł, że członek zarządu, którego majątek osobisty może zostać obciążony powinien mieć prawo dostępu do dokumentów źródłowych oraz musi mieć możliwość przedstawienia kontrargumentów i obrony swoich interesów, co w Polsce jest mocno utrudnione, gdyż osoba taka ma możliwość obrony ograniczoną do kilku formalnych przesłanek, takich jak np. złożenie wniosku o upadłość. Dodatkowo TSUE wskazał, że powinna zostać uwzględniona indywidualna sytuacja danego członka zarządu oraz zapewniona rzeczywista możliwość realizowania prawa do obrony.
Interpretacja Ministra Finansów i Gospodarki
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w wydanej 29 sierpnia 2025 roku interpretacji ogólnej nr DTS2.8012.5.2025 Ministra Finansów i Gospodarki. Ministerstwo potwierdziło, że członek zarządu powinien mieć zapewnioną możliwość obrony swoich praw w toku postępowania prowadzonego z udziałem organu podatkowego.
Członek zarządu musi mieć możliwość obrony poprzez zgłoszenie zarzutów do ustaleń organu fiskalnego oraz możliwość dostępu do aktu oskarżenia, a także prawo do kwestionowania ustaleń poczynionych w trakcie czynności sprawdzających przez organy podatkowe. Interpretacja wzmacnia prawo do wykazania braku winy za niezłożenie wniosku o upadłość w ustawowym terminie przez członka zarządu, co ogranicza odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki oraz daje mu szansę na skuteczną obronę swoich praw w sporze z organami podatkowymi.
