Projekt ustawy o sygnalistach, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej został 2 kwietnia przyjęty przez Radę Ministrów. Ustawa o sygnalistach ma na celu wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, której termin implementacji upłynął 17 grudnia 2021 roku.
Najważniejsze rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy o sygnalistach to:
- Ochrona osób pracujących w sektorze prywatnym lub publicznym, które dokonają zgłoszenia lub ujawnienia informacji albo uzasadnionych podejrzeń naruszenia prawa. Ochrona nie różnicuje podstawy i formy świadczenia pracy, więc są nią objęte osoby na umowie o pracę, umowie cywilnoprawnej, prowadzące działalność gospodarczą, na kontrakcie menedżerskim, wolontariusze, osoby odbywające staż, praktykę czy służbę wojskową, wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, którzy zgłaszają informacje o naruszeniach w kontekście związanym z pracą;
- Sygnaliści będą mieli prawo dochodzenia odszkodowania za działania odwetowe, które ma wynosić nie mniej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku;
- Aby zostać uznanym za sygnalistę konieczne będzie dokonanie zgłoszenia z wykorzystaniem odpowiedniego kanału zgłoszeń, bądź zachowanie zasad ujawnienia publicznego;
- Sygnaliści będą mogli zgłosić naruszenie prawa za pośrednictwem wewnętrznych kanałów zgłoszeń, utworzonych przez podmioty prywatne oraz publiczne, oraz zewnętrznych kanałów zgłoszeń do odpowiednich organów państwa. Możliwe będzie także w szczególnych przypadkach dokonanie ujawnienia publicznego;
- Wsparcia sygnalistom będzie udzielał Rzecznik Praw Obywatelskich, który będzie także odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów, jeśli chodzi o konstytucyjne prawa oraz wolności człowieka i obywatela.
Projekt obecnie trafił do Sejmu. Przepisy ustawy mają wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, a przepisy dotyczące zgłoszeń zewnętrznych mają obowiązywać po sześciu miesiącach od ogłoszenia.
Wejście w życie ustawy nie oznacza, że prace nad system ochrony sygnalistów w Polsce zostaną zakończone. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało przeprowadzenie za dwa lata ewaluacji systemu ochrony sygnalistów.
A o wyroku w sprawie sygnalisty, który został wydany mimo braku implementacji dyrektywy do polskich przepisów pisaliśmy już wcześniej: Wyrok w sprawie sygnalisty
