Obliczanie wynagrodzeń w przypadku braku jednoznacznych regulacji w prawie: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Główny Inspektorat Pracy wydały stanowiska odnośnie zasad ustalania wysokości wynagrodzenia urlopowego oraz wynagrodzenia za okres wypowiedzenia w niejednoznacznych sytuacjach.
Pierwsze pytanie dotyczyło obliczania wynagrodzenia urlopowego w przypadku, gdy pracownik otrzymuje zmienne składniki wynagrodzenia (dodatek nocny, wynagrodzenie za nadgodziny, premia) i ma wypłatę 10. dnia kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni, jeśli skorzystał z urlopu w pierwszym lub w drugim miesiącu zatrudnienia. Czy w tej sytuacji nie uwzględnia się w ogóle składników zmiennych, gdyż nie zostały wypłacone przed urlopem, czy też uwzględnia je się z bieżącego miesiąca, aby zgodnie z celem art. 172 k.p. wynagrodzenie urlopowe było jak najbardziej zbliżone do wynagrodzenia, które pracownik by otrzymał, gdyby pracował?
Resort pracy w odpowiedzi z dnia 6 marca 2025 roku wskazał, że w powyższej sytuacji należy naliczyć średnią ze składników zmiennych z bieżącego miesiąca (jeżeli urlop przypada w pierwszym miesiącu zatrudnienia), lub dwóch miesięcy (jeśli urlop został wykorzystany w drugim miesiącu zatrudnienia), tak by zbliżyć się jak najbardziej do założeń art 172 k.p.
GIP w stanowisku z 3 marca 2025 roku (GIP-GBI.0701.18.2025.3) potwierdził, że zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.
Drugie pytanie dotyczyło wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za miesiąc, w trakcie którego nie wykonywał w ogóle pracy, ale dwutygodniowe wypowiedzenie wypadło w sobotę, która była pierwszym dniem kolejnego miesiąca (np. 1 czerwca 2024 r.).
Według opinii GIP w tej sytuacji zgodnie z art. 80 kodeksu pracy wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas nie wykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
MRPiPS potwierdziło powyższe stanowisko, wskazując, ze jeżeli pracownik nie przepracuje ani jednego dnia w danym miesiącu z powodu nieobecności, nie przysługuje mu wynagrodzenie, ponieważ nie miałby za co go otrzymać. Wynagrodzenie za czas nie wykonywania pracy przysługuje tylko wtedy, gdy przewidują to przepisy – na przykład pracownik otrzymuje wynagrodzenie w okresie wypowiedzenia, jeśli świadczy pracę, chyba że zostanie zwolniony z obowiązku jej wykonywania na podstawie art. 362 k.p. W takim przypadku wynagrodzenie jest wypłacane mimo nie wykonywania pracy.
Trzecie pytanie dotyczyło wypłaty wynagrodzenia w miesiącu, w trakcie którego pracownik ma zmianę stawki wynagrodzenia miesięcznego, a pracuje w systemie równoważnego czasu pracy i ma zaplanowany czas pracy do przepracowania nierównomiernie. Czy wynagrodzenie w tej sytuacji należy podzielić przez czas do przepracowania nominalny (zgodny z kalendarzem) i następnie pomnożyć przez czas faktyczny przypadający do przepracowania w danej części miesiąca i powtórzyć działanie dwukrotnie dla każdej stawki wynagrodzenia? Czy też należy dwukrotnie użyć nominalnego czasu pracy?
W swoim stanowisku GIP podkreślił, że przepisy prawa pracy nie wskazują wprost, jak należy wyliczyć wynagrodzenie należne pracownikowi wynagradzanemu stałą stawką miesięczną w sytuacji zmiany wysokości stawki w trakcie miesiąca. Według GIP należałoby w tym przypadku zastosować przepis par. 12 ust. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie nie wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 927). Dla potrzeb ustalenia należnego pracownikowi wynagrodzenia za cały miesiąc należy potraktować czas obowiązywania poszczególnych stawek wynagrodzenia miesięcznego jako odrębne okresy, dla których trzeba wyliczyć należne wynagrodzenie stosownie do wysokości obowiązującej wówczas stawki.
Ministerstwo wskazało zaś, że dzielnikiem przyjętym do obliczeń w tej sytuacji powinien być wymiar wyliczony zgodnie z art 130 k.p., a nie faktyczny czas pracy. Możliwe jest również obliczenie wynagrodzenia za każdą część miesiąca przez podzielenie stawki zasadniczej przed zmianą i po zmianie przez faktyczny czas pracy, co będzie działaniem na korzyść pracownika.
