Wniosek o uzupełniający urlop macierzyński – projekt rozporządzenia

Wniosek o uzupełniający urlop macierzyński: Zgodnie z nowymi przepisami od 19 marca 2025 roku rodzice hospitalizowanych dzieci przedwcześnie urodzonych będą mogli skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Urlop będzie przysługiwał rodzicom hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków, w wymiarze:

  • do 8 tygodni – dla rodziców dzieci urodzonych od 28 tygodnia ciąży, albo
  • do 15 tygodni – dla rodziców dzieci urodzonych do 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową do 1000 g.

W związku z nowymi przepisami Ministerstwo Rodziny Pracy i  Polityki Społecznej przygotowało projekt rozporządzenia w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. Zgodnie z projektowanymi przepisami wniosek o uzupełniający urlop macierzyński będzie musiał zawierać:

  • imię i nazwisko pracownika;
  • termin zakończenia urlopu macierzyńskiego;
  • wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński.

Na zdjęciu widzimy noworodka w inkubatorze w kolorowych ciuszkach. Wniosek o uzupełniający urlop macierzyński należy złożyć na 21 dni przed końcem urlopu macierzyńskiego.

Do wniosku  będzie trzeba również dołączyć oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez drugiego z rodziców dziecka, a także zaświadczenie wydane przez szpital zawierającego informacje o:

  • tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko,
  • masie urodzeniowej dziecka,
  • okresie pobytu dziecka w szpitalu.

Z nowego uprawnienia będą mogli skorzystać także rodzice, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza oraz osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia – jeżeli pobyt dziecka w szpitalu będzie miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie. Rozporządzenie określa również wzory wniosków, które pracownik powinien w danej sytuacji złożyć. Do wniosku pracownik będzie musiał dołączyć oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Konferencja

Aby skorzystać z dodatkowego urlopu wniosek będzie należało złożyć najpóźniej na 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta urlopu uzupełniającego bezpośrednio po przysługującym mu urlopie macierzyńskim, to nie będzie mógł z niego skorzystać w innym terminie.

Kara UODO za niewłaściwe usytuowanie IOD w strukturze firmy

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych nałożył karę finansową w wysokości 261 918 PLN na Toyota Bank S.A. za niewłaściwe usytuowanie IOD w strukturze firmy.

W trakcie kontroli przeprowadzonej przez UODO okazało się, że Inspektor Ochrony Danych nie podlegał bezpośrednio zarządowi banku (czyli najwyższemu kierownictwu), lecz był zatrudniony w departamencie bezpieczeństwa i podlegał bezpośrednio dyrektorowi tego departamentu. Wśród obowiązków dyrektora było zaś zarządzanie procesami przetwarzania danych. W tej sytuacji zachodziła obawa, że Inspektor Ochrony Danych nie jest w pełni niezależny w swojej pracy.

Na obrazie widzimy mężczyznę w garniturze, która korzysta z interfejsu cyfrowego, na którym wyświetlane są różne ikony związane z danymi i bezpieczeństwem. W tle znajduje się mapa świata z połączeniami sieciowymi, co podkreśla globalny aspekt ochrony danych. Najbardziej widocznym elementem jest duża ikona kłódki, symbolizująca bezpieczeństwo, a nad nią tekst „DATA PROTECTION”. Niewłaściwe usytuowanie IOD w strukturach firmy podstawą nałożenia kary.

Oprócz kary za niewłaściwe usytuowanie IOD w strukturze firmy Bank otrzymał również karę finansową w wysokości ponad 314 000 PLN za pominięcie profilowania w rejestrze czynności przetwarzania danych oraz przy ocenie skutków dla ochrony danych. W toku czynności kontrolnych okazało się, że bank profiluje dane klientów w celu określania ich zdolności kredytowej, oraz przetwarza wyniki oceny punktowej ryzyka kredytowego i nadania kategorii ryzyka zdefiniowanej przez bank. Bank nie uwzględnił w rejestrze czynności przetwarzania danych profilowania, nie ocenił także skutków profilowania dla bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.

Mimo, że bank wskazał, że Inspektor Ochrony Danych w pełnieniu swoich obowiązków inspektora był całkowicie niezależny, a jego zatrudnienie w departamencie bezpieczeństwa było spowodowane kwestiami administracyjnymi, to Prezes UODO zdecydował się jednak na nałożenie kary. Również fakt, że bank zaczął jeszcze przed kontrolą aktualizować wykaz czynności w ramach których dochodzi do przetwarzania danych nie spowodował zmiany decyzji Prezesa UODO o nałożeniu kary.

W swojej decyzji Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wskazał, że czynność profilowania ze względu na dużą skalę tego procederu jest bardzo istotna, i dlatego zakres, kontekst i cele profilowania powinny być wyraźnie objęte oceną skutków przetwarzania dla ochrony danych.

Informacja o nietworzeniu ZFŚS – termin ustawowy

Coroczna informacja o nietworzeniu ZFŚS: Zgodnie z art. 3 ust. 3a ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 288) pracodawca, który zatrudnia według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty ma obowiązek przekazać pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego informacje o nietworzeniu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz o niewypłacaniu świadczenia urlopowego.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych mają obowiązek tworzyć:

  • jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
  • pracodawcy zatrudniający na 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty

Na obrazie widzimy kilka stosów monet ułożonych w kolejności rosnącej od lewej do prawej. Ręka dodaje dodatkowe monety na najwyższy stos po prawej stronie. Tło jest rozmyte i ma zielonkawy odcień, sugerujący otoczenie na świeżym powietrzu. Coroczna informacja o nietworzeniu ZFŚS musi być przekazana do 31 stycznia

Pracodawcy, którzy spełniają drugi warunek, a są objęci układem zbiorowym pracy lub mają obowiązek wydania regulaminu wynagradzania mogą zostać zwolnieni z obowiązku tworzenia ZFŚS, i muszą postanowienie o nietworzeniu Funduszu zawrzeć w układzie zbiorowym albo regulaminie wynagradzania. Natomiast pracodawca, który  zatrudnia mniej niż 50 pracowników i nie jest objęty układem zbiorowym pracy oraz nie jest zobowiązany do wydania regulaminu wynagradzania, ma obowiązek przekazać pracownikom do dnia 31 stycznia każdego roku informację o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia urlopowego. Informacje te należy przekazać w sposób przyjęty u danego pracodawcy, a ich nieprzekazanie oznacza, że pracodawca w danym roku tworzy Fundusz i wypłaca świadczenia urlopowe.

Obowiązek informacyjny w tym zakresie należy wypełniać rokrocznie, gdyż pozostaje on w ścisłym związku ze stanem zatrudnienia wykazywanym przez pracodawcę na dzień 1 stycznia danego roku. Stan zatrudnienia może zaś ulegać znaczącym zmianom w poszczególnych latach, co ma wpływ na obowiązki wynikające z ustawy o ZFŚS w zakresie tworzenia Funduszu czy wypłacania świadczenia urlopowego.

Projekt ustawy o mobbingu już w RCL

W dniu 20 stycznia br. na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (nr z wykazu UD183), wprowadzający zmiany w definicji mobbingu i określone środki ochrony prawnej przed dyskryminacją, mobbingiem czy molestowaniem w miejscu pracy.

Projekt, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej zakłada modyfikację definicji mobbingu. Jako mobbing rozumie się “niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie).” Przejawy mobbingu określone przepisami to:

  • upokarzanie lub uwłaczanie;
  • zastraszanie;
  • zaniżanie oceny przydatności zawodowej pracownika;
  • nieuzasadniona krytyka, poniżanie lub ośmieszanie pracownika,
  • utrudnianie funkcjonowania w środowisku pracy w zakresie możliwości osiągania efektów pracy, wykonywania zadań służbowych, wykorzystania posiadanych kompetencji, komunikacji ze współpracownikami, dostępu do koniecznych informacji;
  • izolowanie pracownika lub wyeliminowanie go z zespołu.

Na obrazie widzimy dwie osoby - kobietę i mężczyznę, w profesjonalnym otoczeniu. Mężczyzna ma na sobie czarny garnitur i białą koszulę, a druga białą koszulę. Twarz mężczyzny w czarnym garniturze jest ukazana profilem. Osoba w białej koszuli wydaje się gestykulować ręką. Projekt ustawy prowadza zmiany w definicji mobbingu

Co istotne, zmiany w definicji mobbingu oznaczają, że za mobbing może być też uważane nakazanie innej osobie podejmowania powyższych zachowań wobec pracownika lub zachęcanie do nich innej osoby. Nieumyślne zachowania wobec pracownika, które mogłyby wywołać konkretny skutek, niezależnie od jego wystąpienia również mogą być uznane za mobbing.

Dla pracodawców istotna jest zmiana w zakresie ich podstawowych obowiązków, do których będą należały między innymi przeciwdziałanie wszelkiemu nierównemu traktowaniu oraz dyskryminacji w zatrudnieniu, ale także przeciwdziałanie naruszaniu godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, w szczególności w obszarze: zdrowia, sfery osobistej i reputacji, właściwej komunikacji w miejscu pracy, pozycji w zespole, efektów pracy oraz jej oceny, a także statusu zawodowego pracownika i jego kwalifikacji. Pracodawcy będą również zobowiązani na mocy przepisów aktywnie i stale przeciwdziałać naruszaniu zasady równego traktowania przez stosowanie działań prewencyjnych, wykrywanie oraz szybkie i właściwe reagowanie, a także przez działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych nierównym traktowaniem.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 21 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Odszkodowanie dla pracownika przechodzącego na emeryturę a składki ZUS

Składki ZUS a odszkodowanie dla pracownika: Czy dobrowolne odszkodowanie dla pracownika przechodzącego na emeryturę wypłacone na podstawie tzw. Programu Odejść Emerytalnych podlega składkom na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne?

Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedsiębiorca, który planując zoptymalizować stan zatrudnienia zamierzał wprowadzić Program Odejść Emerytalnych. Zasady i warunki rozwiązywania z pracownikami umów o pracę w związku z przejściem na emeryturę w ramach tego programu miały zostać określone w specjalnie do tego celu stworzonym regulaminie, i miały być dobrowolne. Uprawnionym do skorzystania z programu pracownikiem miały być osoby zatrudnione u pracodawcy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w dniu wejścia w życie programu, które nabyły lub nabędą do dnia rozwiązania umowy o pracę uprawnienia emerytalne z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Na obrazie widzimy dwie drewniane figurki trzymające się za ręce, z jedną figurką trzymającą laskę. W tle znajdują się stosy monet i niebieski parasol. Scena ta sugeruje tematy związane z planowaniem finansowym, emeryturą lub ubezpieczeniem. Składki ZUS a odszkodowanie - stanowisko urzędu

Pracownik rozwiązujący umowę o pracę w ramach programu miał otrzymać świadczenia na zasadach i warunkach określonych w regulaminie. W związku z tym przedsiębiorca zwrócił się do ZUS z pytaniem, czy wartość dobrowolnego odszkodowania stanowić będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

W § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego wskazano, że podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

ZUS potwierdził prawidłowość stanowiska wnioskodawcy i w interpretacji z 3 października 2024 roku (nr DI/200000/43/846/2024) uznał, że dobrowolne odszkodowanie wypłacane przez pracodawcę na podstawie tzw. Programu Odejść Emerytalnych nie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Jest  to interpretacja korzystna zarówno dla pracownika jak i pracodawcy, gdyż oznacza niższe koszty po stronie pracodawcy związane z wypłatą odszkodowań oraz wyższą wypłatę netto dla pracownika.

Kwoty dofinansowania do wynagrodzenia pracowników z niepełnosprawnością

Dofinansowanie PFRON do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością będzie miało zastosowanie do wynagrodzeń za okres od lipca 2024 roku. W Dzienniku Ustaw 30 grudnia 2024 roku opublikowana została Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2024 r., poz. 1961). Ustawa weszła w życie 31 grudnia 2024 roku, z mocą od 1 lipca 2024 roku. Jest to zmiana którą postulowali przedstawiciele pracodawców, gdyż we wcześniejszej wersji projektu przepisy miały wejść w życie 1 stycznia 2025 roku bez wyrównania dla pracodawców.

Pracodawcy, którzy od lipca 2024 r. otrzymali dofinansowanie PFRON do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, mogą od 1 stycznia 2025 roku składać do PFRON korektę wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc. Mogą również skorygować miesięczną informację o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych, uwzględniając za analogiczne okresy wyższe kwoty dofinansowania  zgodnie z nowymi przepisami.

Obraz przedstawia nowoczesne środowisko biurowe z trzema osobami pracującymi. Mężczyzna na pierwszym planie używa wózka inwalidzkiego i pracuje przy komputerze na biurku. W tle znajdują się dwie inne osoby - kobieta siedzi przy biurku i pracuje na komputerze, a drugi mężczyzna patrzy na tablet lub clipboard. Biuro ma duże okna, które pozwalają na wpuszczenie naturalnego światła, a na biurkach znajdują się różne artykuły biurowe i sprzęty. Dofinansowanie PFRON do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami.

Nowe kwoty dofinansowania wynoszą:

  • 2760 zł (zgodnie ze starymi przepisami 2400 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
  • 1550 zł (zgodnie ze starymi przepisami 1350 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
  • 575 zł (zgodnie ze starymi przepisami 500 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Natomiast w przypadku pracowników niepełnosprawnych z orzeczonymi schorzeniami szczególnymi (choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsja oraz niewidomi) dodatkowe podwyższenie dofinansowania to:

  • 1380 zł (zgodnie ze starymi przepisami 1200 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
  • 1035 zł (zgodnie ze starymi przepisami 900 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
  • 690 zł (zgodnie ze starymi przepisami 600 zł) – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Nowelizacja przepisów o mobbingu – projekt ustawy

W wykazie prac legislacyjnych i programowych pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (nr UD 183), co oznacza, że wielkimi krokami zbliża się nowelizacja przepisów o mobbingu, dyskryminacji i molestowaniu. Projekt został przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a jego głównym zadaniem jest uporządkowanie definicji prawnych związanych z występowaniem różnych form przemocy w miejscu pracy, a także uaktualnienie ponaddwudziestoletnich przepisów dotyczących mobbingu. Projekt ma również na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów Dyrektywy Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług.

Ministerstwo w opisie celów projektu oraz informacji o przyczynach rozwiązań planowanych w projekcie wskazało, że w przypadku roszczeń związanych z mobbingiem sądy przyznają słuszność roszczeniom pracowników jedynie w co dwudziestym przypadku. Może to oznaczać, że wiele roszczeń jest zupełnie bezzasadnych, co ma swoje źródło w zawiłości i braku czytelności obecnie obowiązujących przepisów. Choćby z tego powodu nowelizacja przepisów o mobbingu jest konieczna.

Jak wskazuje MRPiPS definicje zjawisk w obszarze przemocy w miejscu pracy są sformułowane nieczytelnie, co sprawia, że są one traktowane zbyt rygorystycznie i zawężająco, co czyni ochronę bezpieczeństwa i higieny pracy nieskuteczną.

Na zdjęciu znajduje się biurowe środowisko z trzema osobami. Dwie z nich siedzą przy biurkach z monitorami komputerowymi, a jedna osoba stoi i wydaje się rzucać papierami w powietrze. Stojąca osoba to kobieta o blond włosach. Kobieta ma na sobie jasną marynarkę i podniesione ręce, co sugeruje gest frustracji lub zdenerwowania. Osoby siedzące to mężczyźni są zaangażowane w rozmowę lub pracę, a jeden z nich gestykuluje w kierunku stojącej osoby. Biuro ma duże okna, przez które wpada naturalne światło, a na biurkach znajdują się różne artykuły i sprzęty biurowe. Nowelizacja przepisów o mobbingu ujednolica pojęcia związane z tym zjawiskiem.

W projekcie przewidziano następujące rozwiązania:

  • ujednolicenie zdefiniowanych form molestowania (prostego) i jego formy kwalifikowanej (molestowania seksualnego), na wzór obecnie obowiązujących przepisów dotyczących molestowania seksualnego, jako działań występujących fizycznie, werbalnie i pozawerbalnie, a także zaadresowanie tej samej zasady do mobbingu,
  • zdefiniowanie roszczeń pracowniczych w przypadku naruszenia zasady równego traktowania oraz mobbingu jako kompensacji szkody majątkowej w formie odszkodowania lub krzywdy niematerialnej jako zadośćuczynienia, z jednoczesnym zróżnicowaniem ich wysokości w przypadku spraw dyskryminacyjnych względem tego, czy naruszenie takie miało charakter incydentalny czy wielokrotny,
  • ujęcie zasady rozkładu ciężaru dowodu w sprawach dotyczących naruszenia zasady równego traktowania w sposób analogiczny, jak przewidują to przepisy ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz.U. z 2024 r. poz. 1175), tj. obciążając pracownika obowiązkiem uprawdopodobnienia naruszenia tej zasady, a przy skutecznym wykonywaniu tego obowiązku nakładając na pracodawcę przeprowadzenie dowodu, że do naruszenia zasady równego traktowania nie doszło,
  • sprecyzowanie, iż obowiązek przeciwdziałania naruszeniom zasady równego traktowania oraz mobbingowi realizuje się poprzez stosowanie działań prewencyjnych, wykrywanie oraz szybkie i właściwe reagowanie, a także poprzez działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych nierównym traktowaniem,
  • uzupełnienie kodeksowego katalogu obowiązków pracodawcy o przeciwdziałanie naruszaniu godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, w szczególności w obszarach zdefiniowanych zgodnie z systematyką Heinza Leymanna,
  • uproszczenie definicji mobbingu poprzez uznanie, że jego podstawową cechą jest uporczywe nękanie pracownika,
  • wskazanie na szereg cech mobbingu, zarówno poprzez ich pozytywne, jak i negatywne zdefiniowanie, w szczególności wykluczenie z definicji tego zjawiska zachowań incydentalnych i jednorazowych, przewidując, iż mają one charakter nawracający lub stały, pochodzący, w szczególności od przełożonego, współpracownika, podwładnego, pojedynczej osoby bądź grupy osób, irrelewantny względem intencjonalności działania sprawcy lub wystąpienia określonego skutku,
  • zdefiniowanie modelu racjonalnej ofiary dla odróżnienia rzeczywistego nękania od zdarzeń postrzeganych nieadekwatnie lub nadmiernie subiektywnie za mobbing,
  • zdefiniowanie dolnego progu wysokości zadośćuczynienia za stosowanie mobbingu,
  • zwolnienie pracodawcy z odpowiedzialności cywilnoprawnej względem pracownika za wystąpienie mobbingu, w przypadku, w którym mobbing ten nie pochodził od przełożonego pracownika, a pracodawca wdrożył skuteczne działania w obszarze prewencji antymobbingowej,
  • zdefiniowanie w regulaminie pracy (lub w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest obowiązany do jego ustalenia) zasad, trybu oraz częstotliwości działań w obszarze przeciwdziałania naruszaniu godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, zasady równego traktowania w zatrudnieniu, dyskryminacji oraz mobbingowi.

Planowany termin przyjęcia projektu to III kwartał 2025 roku.

Dostosowanie miejsca pracy a możliwości finansowe pracodawcy

W wydanym w dniu 3 grudnia 2024 roku wyroku (sygn. I PSKP 33/22) Sąd Najwyższy orzekł, że jeżeli dostosowanie miejsca pracy przekracza możliwości techniczne i finansowe pracodawcy, a nie można pracownika przenieść do innej pracy, to dozwolone jest rozwiązanie umowy o pracę z powodu niemożności dalszego zatrudnienia.

Sprawa dotyczyła zatrudnionej w szkole specjalnej nauczycielki, która otrzymała orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym i wniosła w związku z tym o dostosowanie dotychczasowego miejsca pracy do swojego stanu, między innymi poprzez umożliwienie pracy wyłącznie na parterze budynku, czy dodatkowe wsparcie przy wykonywaniu obowiązków związanych z pracą ciężej upośledzonymi uczniami. Niestety pracodawca nie był w stanie spełnić większości tych warunków, jak również nie był w stanie przenieść pracownicy na inne stanowisko pracy, i w konsekwencji tego podjął decyzję o rozwiązaniu z nauczycielką stosunku pracy.

Na zdjęciu widzimy osobę na wózku inwalidzkim pracującą przy biurku z komputerem w biurze. W tle widać inne osoby również pracujące przy biurkach. Biuro ma nowoczesny i jasny wygląd z dużymi oknami, przez które wpada naturalne światło. Osoba na pierwszym planie pisze na klawiaturze, a na biurku znajduje się kilka artykułów biurowych, w tym szklanka wody, zszywacz i kolorowe pudełko. To zdjęcie podkreśla znaczenie inkluzywności i dostępności w miejscu pracy.

Sprawa ostatecznie trafiła do Sądu Najwyższego, który w wydanym wyroku wskazał, że obowiązek dostosowania miejsca pracy do pracownika z niepełnosprawnością powinien być rozpatrywany w odniesieniu do konkretnych okoliczności zachodzących w danej sprawie. Inne możliwości dostosowania stanowiska pracy ma korporacja czy duży podmiot prywatny, a inne pracodawca ze sfery publicznej, o bardzo ściśle określonym budżecie.

W przypadku tego ostatniego niemożność dostosowania miejsca pracy czy przeniesienia pracownika do innej pracy w niektórych przypadkach nie może być rozpatrywana jako działanie celowe, intencjonalne czy zawinione. Taka okoliczność zaszła w rozpatrywanej sprawie, gdyż szkoła specjalna miała przyznany ściśle określony budżet i decydując, czy wykorzystać go na edukację i rehabilitację podopiecznych, czy na dostosowanie miejsca pracy dla pracownika, podjęła decyzję zgodną z celem swojej działalności.

Różnicowanie benefitów a dyskryminacja – wyrok TSUE

Różnicowanie benefitów a dyskryminacja: Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 4 października 2024 roku (sygn. C-314/23) pracodawcy mogą wprowadzić benefity o różnej wysokości dla poszczególnych grup pracowników bez narażania się na zarzut o dyskryminację, pod warunkiem, że uzasadnią merytorycznie takie postępowanie.

Sprawa, w której orzekał Trybunał dotyczyła hiszpańskich linii lotniczych. Działające w nich związki zawodowe wynegocjowały branżowe układy związkowe oddzielnie dla personelu pokładowego i oddzielnie dla pilotów. W wyniku tych negocjacji personel pokładowy, który w 90% stanowiły kobiety, otrzymał diety dzienne w wysokości od 37 do 59 euro, natomiast piloci (wśród których prawie wszyscy to mężczyźni), otrzymali diety wysokości od 65-100 euro. Dodatkowo w niektórych przypadkach przewoźnik stosował mnożniki podwyższające diety dla pilotów o kolejne 20-100 proc, co powodowało, że w niektórych sytuacjach za ten sam lot pilot mógł otrzymywać diety ponad trzykrotnie wyższe niż stewardesa.

Na zdjęciu widzimy cztery osoby stojące przed dużym samolotem. Wyglądają na członków załogi lotniczej, ponieważ mają na sobie mundury typowe dla pilotów i stewardess. Dwóch z nich nosi ciemne garnitury ze srebrnymi pagonami na rękawach, a pozostałe dwie osoby mają niebieskie mundury z czerwonymi apaszkami, co jest powszechnie kojarzone ze stewardessami. Stoją na płycie lotniska, a kobieta i mężczyzna maja przy sobie walizki z bagażem. Samolot za nimi ma kolorystykę w odcieniach czerwieni, bieli i niebieskiego.

Zgodnie z dyrektywą 2006/54/WE w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy dyskryminacja pośrednia zachodzi w sytuacji, gdy z pozoru neutralny przepis, kryterium lub praktyka stawia osoby danej płci w szczególnie niekorzystnym położeniu w porównaniu do osób innej płci, chyba że jest to obiektywnie uzasadnione zgodnym z prawem celem, a środki osiągnięcia tego celu są właściwe i niezbędne.

Trybunał po przeanalizowaniu wyżej wspomnianej sprawy stwierdził, że różnica w wynagrodzeniu może być traktowana jako pośrednia dyskryminacja ze względu na płeć, ale tylko w sytuacji, gdy wynagrodzenie jest wypłacane za tę samą pracę lub za pracę, której przypisuje się taką samą wartość. W opisywanym przypadku praca pilota ma inni charakter i inną wartość niż praca personelu pokładowego, miedzy innymi ze względu na wymaganie szczególnych kwalifikacji oraz szkoleń, jakim muszą poddać się piloci. Tak więc w tej sytuacji pracodawca mógł zapewnić różne diety personelowi pokładowemu oraz pilotom nawet, jeżeli w jednej grupie przeważają mężczyźni, a w drugiej kobiety.

Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia: Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 24 grudnia 2024 roku przyjęła projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ustawa ma za zadanie określić obowiązki państwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy.

Ministerstwo wskazywało, że obowiązujące obecnie przepisy tworzone były 20 lat temu, i niekoniecznie przystają do dzisiejszych realiów panujących na rynku pracy. Nowe przepisy mają odpowiadać na bieżące potrzeby osób szukających pracy oraz pracodawców. Przede wszystkim mają ułatwić dostęp do ofert pracy – między innymi poprzez uproszczenie sposobu ich zgłaszania. I tak pracodawcy z sektora publicznego będą zobowiązani do zamieszczania ofert pracy w jednej bazie rządowej prowadzonej przez resort pracy, co ułatwi poszukującym znalezienie odpowiedniej oferty. Ponadto rejestracja w urzędzie pracy będzie odbywała się w miejscu zamieszkania, a nie zameldowania.

Kolejnym usprawnieniem ma być wdrożenie nowego systemu informatycznego, ułatwiającego założenie konta osobie poszukującej pracę – między innymi poprzez uzyskiwanie pomocy urzędów pracy online czy automatyczne otrzymywanie informacji o nowych ofertach pracy odpowiadających danym kwalifikacjom.

Zmiany mają objąć również Krajowy Fundusz Szkoleniowy, z którego obecnie korzystają pracownicy zatrudnieni na podstawie Kodeksu pracy. Po zmianach dostęp do KFS-u mają otrzymać również samozatrudnieni przedsiębiorcy oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, a także osoby objęte zwolnieniami monitorowanymi.

Na zdjęciu znajdują się cztery osoby stojące w rzędzie w przemysłowym otoczeniu. Trzy z nich mają na sobie ubrania robocze, w tym koszule w kratę i kombinezony, a jedna osoba jest ubrana w garnitur. W tle widoczne są maszyny i sprzęt przemysłowy. Jedna z osób trzyma kask ochronny, a inna ma na sobie ochronniki słuchu.

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia przewiduje również szereg mechanizmów wsparcia dla przedsiębiorców i pracowników. Jednym z nich jest dofinansowanie za zatrudnienie emeryta, co ma zachęcić pracodawców do zatrudniania seniorów, i zwiększać szanse na zatrudnienie dla starszych osób. Seniorzy będą mogli także korzystać ze szkoleń finansowanych przez urzędy pracy. Wsparcie otrzymają również bezrobotne osoby z niepełnosprawnościami, członkowie rodzin wielodzietnych posiadający Kartę Dużej Rodziny oraz opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy otrzymają pierwszeństwo w uzyskaniu wsparcia z urzędu pracy.

Kolejna zmiana w przepisach dotyczy rolników, którzy w obecnym stanie prawnym nie mogą rejestrować się jako bezrobotni i korzystać z usług i instrumentów rynku pracy jeśli posiadają nieruchomość rolną o powierzchni powyżej 2ha. Po zmianie przepisów będą mieli taką możliwość.

Ustawa została skierowana do Sejmu w dniu 7 stycznia 2025 roku.

Dziękujemy za zgłoszenie!

Skontaktujemy się z Tobą, aby ustalić szczegóły.