Projekt ustawy o sygnalistach po raz kolejny został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, a w dniu 12.01.2024 pojawił się również w wykazie Rządowego Centrum Legislacji. Jako planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów wskazano I kwartał 2024 roku, co oznacza, że prace nad projektem będą postępowały w bardzo szybkim tempie.
Dla przypomnienia: ustawa o sygnalistach ma na celu wdrożenie w Polsce dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, która to dyrektywa ustanawia zasady i procedury ochrony „sygnalistów” zgłaszających informacje które dotyczą naruszeń prawa, a zostały uzyskane w związku ze świadczeniem przez sygnalistę pracy.
Jest to już kolejna odsłona projektu, gdyż prace nad wdrożeniem ustawy o sygnalistach trwają już kilka lat, a Polska miała obowiązek zaimplementować dyrektywę do krajowych przepisów do 17 grudnia 2021 r. Nowy projekt ustawy o sygnalistach spóźniony jest już więc o ponad dwa lata.
W przedstawionym projekcie wprowadzono dość znaczące zmiany w stosunku do ostatniej wersji projektu z 2023 roku. Przede wszystkim zmianie uległ termin wejścia w życie ustawy – obecna propozycja zakłada wejście w życie po upływie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia, natomiast obowiązek utworzenia wewnętrznych i zewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń ma nastąpić w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.
Zmiany w projekcie – Rzecznik Praw Obywatelskich nowym organem wsparcia
W roli organu wsparcia zastąpiono Państwową Inspekcję Pracy Rzecznikiem Praw Obywatelskich, a także wprowadzono możliwość wydawania zgłaszającemu zaświadczeń o podleganiu ochronie przewidzianej w projektowanej ustawie, co wcześniejszej wersji projektu było obowiązkowe. Usunięto również zapis obligujący organ do odebrania od zgłaszającego oświadczenia złożonego pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania, że informacja o naruszeniu prawa była prawdziwa w momencie zgłoszenia. Rolą RPO będzie – oprócz przyjmowania tzw. zgłoszeń zewnętrznych także udzielanie informacji i wsparcia zgłaszającym naruszenia prawa. Obsługa zgłoszeń zewnętrznych zakłada przyjęcie i weryfikację zgłoszenia, a następnie przesłanie go do właściwej instytucji.
Procedury zgłoszeń wewnętrznych
Jeżeli chodzi o zgłoszenia wewnętrzne, to obowiązkiem pracodawcy będzie ustalenie wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, a ustalenie takiej procedury musi być poprzedzone konsultacjami z zakładową organizacją związkową albo przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz przedsiębiorcy, jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa. Projekt ustawy przewiduje wejście w życie procedury zgłoszeń wewnętrznych po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości pracownikom, w sposób przyjęty u pracodawcy. Należy też pamiętać, że do obowiązków pracodawcy będzie należało przekazanie informacji o procedurze zgłoszeń wewnętrznych w momencie rozpoczęcia rekrutacji lub negocjacji poprzedzających zawarcie umowy.
Nr projektu w wykazie to UC1. Zachęcamy do zapoznania się z jego pełną treścią.
Powyższy artykuł ma charakter archiwalny. Aby zapoznać się z najnowszymi informacjami o projekcie o sygnalistach zapraszamy do lektury artykułu Nowy projekt ustawy o sygnalistach z 7 marca 2024 roku.
