Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom została w dniu 12 maja 2025 roku opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz. U. Z 2025 r., poz. 621). Oznacza to, że przepisy ustawy wejdą w życie w dniu 1 czerwca 2025 roku.
Ustawa wprowadza szereg zmian, a jej celem- jak wskazał ustawodawca – jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań legalizacji pracy cudzoziemców.
W ustawie podniesione zostały kary za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi, w kwocie nie niższej niż 3000 PLN za każdego nielegalnie zatrudnionego cudzoziemca. Górna kwota kary za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi została ustalona na poziomie 50 000 PLN. Przepisy ustawy przewidują również karę od 3000 PLN wzwyż dla osób, które powierzając prace cudzoziemcowi kierują go do wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu na innej podstawie niż umowa przewidująca wykonywanie pracy tymczasowej. Tak więc nawet mała zmiana zakresu obowiązków cudzoziemca bez aktualizacji zezwolenia może narazić pracodawcę na kary.
Przepisy ustawy zastępują dotychczasowy test rynku pracy listą zawodów, sporządzaną przez starostę na wniosek dyrektora powiatowego urzędu pracy, która to lista będzie określać zawody, dla których nie będą wydawane zezwolenia na pracę na terenie danego powiatu ze względu na trudną sytuację na rynku pracy. Trudna sytuacja na danym obszarze może być spowodowana między innymi zwolnieniami grupowymi w zakładach pracy czy wysoką stopą bezrobocia. Z punktu widzenia pracodawców jest to ogromne ułatwienie, gdyż wystarczy sprawdzić na liście zawodów prowadzonej przez ministra właściwego ds. pracy (opublikowanej na platformie praca.gov.pl oraz w Biuletynie Informacji Publicznej) czy dany zawód, w którym pracodawca chce zatrudnić cudzoziemca znajduje się na liście zawodów wyłączonych.
Ustawa wprowadza również zamknięty katalog form aktywności ekonomicznej cudzoziemca oraz określone grupy cudzoziemców, do których nie należy stosować przepisów ustawy, gdyż objęci są oni odrębnymi przepisami prawa polskiego, bezpośrednio stosowanymi postanowieniami umów międzynarodowych lub powszechnie stosowanymi zwyczajami międzynarodowymi. W tej grupie znajdują się miedzy innymi cudzoziemcy, którzy posiadają zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej, posiadają status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadają zgodę na pobyt ze względów humanitarnych w Rzeczypospolitej Polskiej.
Minister właściwy do spraw pracy, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub ministra właściwego do spraw zagranicznych, może określić wykaz państw, których obywatele posiadający zezwolenie na pracę nie są uprawnieni do wykonywania pracy w czasie pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach ruchu bezwizowego. Określenie wykazu państw odbywa się na drodze rozporządzenia, w którym uwzględnia się zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym wysokie ryzyko wjazdu obywateli tych państw na terytorium państw obszaru Schengen pod pozorem wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
