Wymiar zwolnienia z tytułu siły wyższej - artykuły biurowe na biurkuJaki wymiar ma nowe zwolnienie z tytułu siły wyższej?

Nowy urlop od siły wyższej, z którego będzie można skorzystać od 26 kwietnia br. przysługuje pracownikom w wymiarze 2 dni lub 16 godzin. Ma więc wymiar analogiczny do zwolnienia z tytułu opieki nad dzieckiem do 14 lat.

Od czego zależy, czy zwolnienie będzie udzielane w dniach czy w godzinach?

Wybór sposobu korzystania ze zwolnienia zależy od pracownika, przy czym nie musi on w tym zakresie nic deklarować pracodawcy i nie można żądać na początku roku kalendarzowego takiej deklaracji, aby ustalić właściwy limit w systemie kadrowo-płacowym. Wybór będzie w praktyce zależał od pierwszego wniosku złożonego przez pracownika w danym roku, i jeśli w nim pracownik zawnioskuje o 1 dzień zwolnienia to znaczy, że wybrał dni, a jeśli np. o 2 godziny zwolnienia, to znaczy, że wybrał godzinowy sposób korzystania ze zwolnienia.

Czy wymiar zwolnienia jest proporcjonalny do okresu zatrudnienia w trakcie roku?

Nie, wymiar jest na rok kalendarzowy i nie zależy od daty zatrudnienia, chyba że pracownik wcześniej pracował i już korzystał z tego zwolnienia u poprzedniego pracodawcy.

Jak ustalać wymiar urlopu od siły wyższej w przypadku zmiany pracodawcy w trakcie roku?

Wymiar udzielonych dni lub godzin zwolnienia z tytułu siły wyższej ma zostać ujęty w treści obligatoryjnej świadectwa pracy, a więc kolejny pracodawca ustali wymiar zwolnienia na podstawie przedłożonego świadectwa pracy. Dopóki nie zostanie wprowadzony nowy wzór świadectwa pracy, służby kadrowe powinny wpisywać wymiar tego zwolnienia w świadectwie w punkcie dotyczącym uprawnień, od których zależą prawa u kolejnego pracodawcy, czyli w tym samym miejscu, w którym wpisuje się wykorzystany dodatkowy urlop niepełnosprawnego, czy wypłacone odprawy emerytalne lub wojskowe.

Czy wymiar zwolnienia dla pracowników niepełnosprawnych będzie inny?

To zależy od sposobu korzystania ze zwolnienia od pracy. Jeśli pracownik niepełnosprawny będzie korzystał z tego zwolnienia w dniach, to będzie miał prawo do 2 dni zwolnienia od pracy. Natomiast w przypadku korzystania ze zwolnienia w wymiarze godzinowym pracownik będzie miał prawo jedynie do 14 godzin zwolnienia od pracy, gdyż w tym przypadku uzależniono wymiar zwolnienia od normy dobowej pracownika, a więc gdy norma wynosi 7 godzin to wymiar zwolnienia powinien wynieść 14 godzin. Dotyczy to jednak tylko niepełnosprawnych z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, gdyż pracownicy z lekkim stopniem niepełnosprawności mają normę dobową wynoszącą 8 godzin.

Jak rozliczyć zwolnienie w przypadku równoważnego czasu pracy?

Pracownicy zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy mogą wykorzystać zwolnienie w dniach i skorzystają na tym, jeśli zawnioskują o zwolnienie w dniach, gdy ich dobowy wymiar czasu pracy wynosi więcej niż 8 godzin. Mogą w praktyce skorzystać z 2 dni po 12 godzin, a w przypadku pracowników ochrony nawet z 2 dni po 24 godziny. W przypadku korzystania ze zwolnienia w dniach nie przelicza się go na godziny.

Zatrudnieni w równoważnym czasie pracy mogą skorzystać ze zwolnienia także w godzinach, a wtedy mają jak ogół pracowników do wykorzystania 16 godzin, jeśli są zatrudnieni na całym etacie.

Czy w przypadku niepełnoetatowców przelicza się wymiar zwolnienia?

To zależy od sposobu korzystania ze zwolnienia. W przypadku złożenia wniosku w dniach nie ma żadnego przeliczenia i są to po prostu 2 dni niezależnie od liczby godzin, czyli np. 2 dni po 4 godziny, gdy ktoś pracuje na ½ etatu, czy 2 dni po 6 godzin przy zatrudnieniu na ¾ etatu. Jeśli jednak pracownik pracuje nierównomiernie mogą to być także dni o różnym wymiarze godzinowym, np. dzień 8-godzinny i dzień 4-godzinny. Pracownicy mający niepełne etaty mogą być także zatrudnieni w równoważnym systemie czasu pracy i wtedy korzystając ze urlopu od siły wyższej mogą złożyć wnioski w dniach, gdy powinni pracować dłużej niż 8 godzin.

Podstawę prawną stanowi Kodeks pracy. O zasadach udzielania urlopu z tytułu siły wyższej opowiemy szczegółowo na szkoleniu 22 maja, Zmiany w prawie pracy w 2023 roku.