Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wydanej w dniu 29 lipca 2025 r. interpretacji indywidualnej (DI/200000/43/591/2025) odpowiedział na pytanie, czy można zastosować wyłączenie z podstawy wymiaru składek w przypadku wynagrodzenia wypłaconego za korzystanie z wzoru użytkowego na podstawie ugody sądowej powinno podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika?
Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który nie zawarł w trakcie zatrudnienia odrębnej umowy określającej wynagrodzenie za korzystanie z wzoru użytkowego stworzonego przez pracownika, i przelewał mu tylko pensję wynikającą ze stosunku pracy. Pracownik wniósł pozew do sądu, w którym zażądał od pracodawcy wynagrodzenia za korzystanie z wzoru użytkowego, zgodnie z art. 22 ustawy – Prawa własności przemysłowej, zgodnie z którym Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, twórca wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego przez przedsiębiorcę (…).
Wyłączenie z podstawy wymiaru składek – pytanie do ZUS
W trakcie sprawy sądowej strony sporu doszły do porozumienia i przedsiębiorca zapłacił pracownikowi jednorazową kwotę tytułem wynagrodzenia za korzystanie z wzoru użytkowego. Powstało w związku z tym pytanie, czy wypłacona kwota ma być wyłączona z podstawy wymiary składek czy nie. Pytanie to przedsiębiorca skierował do ZUS.
Stanowisko ZUS w interpretacji indywidualnej
Zakład w wydanej interpretacji wskazał, że zapłata zaległego wynagrodzenia za korzystanie z wzoru użytkowego została wypłacona pracownikowi na podstawie ugody sądowej, i w związku z tym nie można zastosować w tej sytuacji wyłączenia na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1a rozporządzenia MPiPS w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz.U. z 2025 r., poz. 316).
Skutki dla pracodawcy – obowiązek oskładkowania
Zgodnie z ww. przepisem podstawy wymiaru składek nie stanowią należności obliczane od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dokumentację dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu, przydatną do stosowania projektu, oraz nagrody za wynalazczość, a także nagrody za prace badawcze i wdrożeniowe. Tak więc wyłączenie z podstawy wymiaru składek nie może być w opisanej sytuacji zastosowane i przedsiębiorca jest zmuszony ustalić podstawę wymiaru składek pracownika zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
