We wtorek, 14 października br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk UD114). Projekt został przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zaproponowane w projekcie przepisy mają na celu wdrożenie rozwiązań zapewniających sprawną realizację ustawowych zadań ZUS związanych z wydawaniem orzeczeń i kontrolą zaświadczeń lekarskich. Jedną ze zmian jest umożliwienie zatrudniania jako lekarzy orzeczników poza lekarzami specjalistami również lekarzy nieposiadających tytułu specjalisty. Projekt dopuszcza możliwość zatrudnienia do wydawania orzeczeń w pierwszej instancji lekarzy w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w określonej dziedzinie medycyny oraz lekarzy wykonujących czynnie zawód co najmniej pięć lat.
Prawo do zasiłku chorobowego i nowe ograniczenia
Oprócz kwestii regulujących wydawanie orzeczeń ustawa ma wprowadzić między innymi nowe zasady kontroli zwolnień lekarskich. Prawo do zasiłku chorobowego będą mogły stracić osoby, które:
- wykonują pracę zarobkowa podczas zwolnienia (z wyjątkiem drobnych czynności, jak np. zakupy),
- podejmują działania przedłużające chorobę, na przykład forsowny wyjazd podczas rekonwalescencji.
Nowością w przepisach jest umożliwienie korzystanie ze zwolnienia w jednym miejscu pracy, a pracowanie w drugim, o ile charakter pracy na to pozwala. Jeżeli praca zarobkowa może być wykonywana z uwagi na rodzaj tej pracy, na żądanie ubezpieczonego lekarz może nie wystawić zwolnienia od pracy z tego tytułu.
Kontrola zwolnień i zasiłków przez ZUS
Zakład Ubezpieczeń Społecznych miałby też otrzymać uprawnienia do przeprowadzania kontroli osób po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem.
Nowe przepisy mają również doprecyzować kontrolę zasadności pobierania zasiłku opiekuńczego. W przypadku zasiłku opiekuńczego ZUS będzie mógł sprawdzać, czy poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę (chyba że dotyczy to sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat).
Planowana data wejścia w życie przepisów to 1 stycznia 2026 roku.
Planowane zmiany dla rodziców dzieci z chorobami onkologicznymi
Z zapowiedzi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika także, że resort planuje zająć się tematem zwolnień dla rodziców, których dzieci walczą z nowotworami. Obowiązujące obecnie przepisy przewidują dla rodzica dziecka do 14. roku życia 60 dni zwolnienia od pracy, co w przypadku dzieci z chorobami onkologicznymi jest w wielu przypadkach niewystarczające. Ministerstwo zapowiedziało podjęcie prac nad przepisami, które wydłużyłyby okres zwolnienia.
