Kategoria: Aktualności

Sprawa w której orzekł ZUS dotyczyła pracodawcy, który zwolnił pracownika z zachowaniem wymaganego przepisami okresu wypowiedzenia, jednak zwolniony pracownik wniósł pozew o uznanie tej czynności za bezskuteczną, a także wystąpił o zasądzenie od firmy wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Wnosił również o rekompensatę za mobbing, dyskryminację i naruszenie dóbr osobistych, których doznał od pracodawcy. Jeszcze przed wydaniem przez sąd wyroku strony podjęły się mediacji, w wyniku których pracownik zrzekł się wszystkich roszczeń wobec pracodawcy, a pracodawca zobowiązał się wypłacić mu z tego tytułu rekompensatę.

W związku z wypłatą ww. rekompensaty powstała wątpliwość, czy należy od niej odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z interpretacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (DI 100000/43/1275/2022) wartość takiej rekompensaty należy wliczyć do podstawy wymiaru. W ocenie Zakładu wypłacona z tego tytułu kwota nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w par. 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. DzU 2022, poz. 449). Zgodnie z tym przepisem podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Zwolnienie można zastosować w sytuacji, gdy wypłata rekompensaty pozostaje w bezpośrednim związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem umowy, a w opisanej sytuacji żądania byłego pracownika podnoszone poza postępowaniem związanym z wypowiedzeniem umowy (np. mobbing i dyskryminacja).

https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/di-100000-43-1275-2022-pismo-wydane-przez-centrala-185215422

Obowiązująca od 23 kwietnia 2022 roku ustawa o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r., poz. 2305) przewiduje prawo do odprawy pieniężnej w przypadku powołania do Wojsk Obrony Terytorialnej. Osobom powołanym do WOT przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia, obliczone według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, tj.  zasad określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU z 1997 r., nr 2 poz. 14).

ZUS wydał interpretację na wniosek firmy, której pracownik rozpoczynał pełnienie terytorialnej służby wojskowej, a firma nie była pewna, czy od wypłaconej mu odprawy trzeba odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne. Wątpliwości powstały w wyniku interpretacji par. 2 ust. 1 pkt 5 Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 1949), gdyż zgodnie z tym przepisem od odpraw wypłaconych pracownikom powołanym do zasadniczej służby wojskowej na podstawie art. 125 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP należności do ZUS nie są pobierane, co analogicznie można by zastosować do odprawy dla terytorialsów. Dodatkowo wątpliwość potęgował fakt, że ustawa, do której odwołuje się ww. przepis już nie obowiązuje.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wątpliwości rozwiał, uznając, że odprawa dla terytorialsa powinna być oskładkowana, ponieważ we wspomnianym rozporządzeniu nie ma mowy o odprawie dla osób powołanych do WOT.

Numer interpretacji ZUS: DI/100000/ 43/14/2023

Główny Inspektorat Pracy wydał 9 lutego stanowisko w sprawie kontroli miejsc pracy zdalnej w domach pracowników, udzielając w nim odpowiedzi na trzy pytania pojawiające się w związku z pracą zdalną.

Zgodnie ze stanowiskiem nie będzie możliwa kontrola inspektorów PIP w domach pracowników, gdyż nie są one miejscem wykonywania zadań przez pracodawcę. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1614) kontrolę taką można przeprowadzić w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych, a takich ról nie spełnia dom pracownika.

Jeżeli chodzi o kontrolę warunków BHP w domach pracowników pod kątem przygotowania na nowo oceny ryzyka zawodowego, to decyzję w tym zakresie GIP pozostawił pracodawcom. Zgodnie ze stanowiskiem pracodawca może przygotować inne narzędzia wspomagające ocenę ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą w sposób zdalny, taką jak na przykład listy kontrolne, fotografie, filmy z miejsca wykonywania pracy zdalnej. O czym należy bezwzględnie pamiętać przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy zdalnej to koniecznośc potwierdzenia przez pracownika w oświadczeniu o zapoznaniu się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej.

Ostatnia sprawa, którą GIP zajął się w swoim stanowisku dotyczyła konieczności zapewnienia przez pracodawcę biurka i fotela biurowego pracownikom. W odpowiedzi powołano się na par. 2 pkt 2 lit c Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w  monitory ekranowe, w którym stanowisko pracy jest zdefiniowane jako przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, obejmującym m.in. wyposażenie pomocnicze, w tym stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek.

W tym ujęciu biurko i fotel to wyposażenie stanowiska pracy, a nie narzędzia pracy, które pracodawca musi bezwzględnie zapewnić. Pozostaje jednak wątpliwość, której stanowisko GIP nie rozwiewa, czy właściwe wyposażenie stanowiska pracy jest obowiązkiem pracodawcy, czy też nie. Państwowa Inspekcja Pracy sugeruje w tej kwestii zwrócić się do organu, który przygotował przepisy, tj. do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.

 

 

9 lutego 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok (C-453/21), w którym podkreślił, że art. 38 ust.3 zdanie drugie RODO, o niekaraniu i nieodwoływaniu IOD przez  administratora lub podmiot przetwarzający za wypełnianie swoich zadań ma chronić niezależność inspektora, acz należy mieć na uwadze, że ochrona ta nie może „zagrażać realizacji celów RODO”.

Wyżej wymieniony artykuł nie ma na celu kompleksowego uregulowania stosunków pracy między administratorem danych a inspektorem ochrony danych.  Inspektor nie może być odwoływany ani karany przez administratora ani podmiot przetwarzający za wypełnianie swoich zadań, co ma gwarantować wypełnianie zadań w sposób zapewniający wysoki poziom ochrony danych osobowych. IOD bez względu na to, czy jest pracownikiem administratora powinien być w stanie wykonywać swoje obowiązki i zadania w sposób niezależny. Natomiast jeżeli podstawowy cel IOD, czyli ochrona osób fizycznych w związku z przetwarzaniem ich danych osobowych nie jest realizowany lub jest zagrożony, to inspektorowi nie przysługuje ochrona zajmowania swojej funkcji.

Całość wyroku można przeczytać na stronie: https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=36136F8195AC66947CA725A903DA5FE0?text=&docid=270323&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=25654

 

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 lutego 2023 r. w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. W stosunku do projektu nie zmienił się w nim ani rodzaj urządzeń, którymi pracodawcy będą badać trzeźwość pracowników, ani wykaz środków działających podobnie do alkoholu, co już w momencie ogłoszenia projektu rozporządzenia wzbudziło kontrowersje wśród pracodawców, o czym pisaliśmy w aktualnościach 17.02

Nowe przepisy dotyczące kontroli wejdą w życie we wtorek, 21 lutego.

Z rozporządzeniem można zapoznać się klikając w link: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/317

W projekcie rozporządzenia w sprawie badań trzeźwości pracowników z 13 lutego 2023 roku przewidziano jego wejście w życie 21 lutego 2023 r., czyli w tym samym dniu, w którym zaczną obowiązywać przepisy Kodeksu pracy, umożliwiające kontrolę pracowników na obecność w organiźmie alkoholu i innych środków działających podobnie do alkoholu.

Rozporządzenie określa dokładnie warunki przeprowadzenia kontroli, wskazując również przyrządy, którymi może posługiwać się kontrolujący. Jeżeli badanie potwierdzi choćby najniższe stężenie alkoholu, to badany pracownik będzie mógł żądać ponownego badania przy użyciu specjalnego alkometru. Problemem może okazać się w tym wypadku cena sprzętu, która wynosi około 20 tysięcy złotych, co może utrudniać zastosowanie w praktyce przepisów.

Projekt został skierowany 17 lutego do ogłoszenia:

https://legislacja.gov.pl/projekt/12367602/katalog/12940206#12940206

 

Termin wdrożenia unijnej dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów upłynął ponad rok temu temu, a prace nad ustawą nie zostały jeszcze zakończone i ciągle są na etapie legislacyjnym. 15 lutego Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z brakiem transpozycji do prawa krajowego dyrektywy o ochronie sygnalistów sprawy przeciwko 8 państwom członkowskim, wśród których znalazła się również Polska. Pozostałe 7 państw to Czechy, Niemcy, Estonia, Hiszpania, Włochy, Luksemburg i Węgry.

W styczniu 2022 roku Komisja Europejska skierowała wezwania do usunięcia uchybień do 24 państw członkowskich. W przypadku ośmiu wyżej wymienionych państw udzielone odpowiedzi na uzasadnione opinie Komisji były niezadowalające, i w zwiąku z tym Komisja podjęła decyzję o skierowaniu spraw do TSUE.

W czterech przypadkach Komisja zamknęła prowadzone postępowania naruszeniowe, uznając przedstawione przez Polskę argumenty. W czterech przypadkach zdecydowała o skierowaniu skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE, w trzech – o przejściu do etapu wysłania tzw. uzasadnionej opinii.

 

 

Przy okazji przygotowywania ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej Sejm wprowadził przepisy przyznające honorowym dawcom krwi dwa dni wolne w pracy  – w dniu oddania krwi oraz dzień po.

Możliwość odebrania dwóch wolnych dni w pracy została wprowadzona w związku z epidemią Covid-19, i miała być zachętą dla tzw. “ozdrowieńców” do oddawania osocza, przydatnego w walce z koronawirusem. Co do zasady przepisy te miały wygasnąć po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Przed pandemią pracownikowi, który oddawał krew przysługiwał 1 dzień zwolnienia od pracy.

Obecnie Sejm zdecydował się na utrzymanie przepisów covidowych, i tak na podstawie zmienionego art. 9 ustawy o publicznej służbie krwi (Dz.U. z  2021 r, poz. 1749) honorowemu dawcy będą przysługiwały dwa dni wolnego w pracy: w dniu donacji oraz w dniu następnym (dodatkowo zwolnienie od pracy przysługuje na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi).

Projekt ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej został uchwalony 26 stycznia przez Sejm  i przekazany do Senatu, który skierował go do Komisj Zdrowia.

Z treścią projektu można zapoznać się na stronie: https://www.senat.gov.pl/prace/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,1472.html

Sejm na posiedzeniu 8 lutego uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającą między innymi zmiany w urlopach rodzicielskich, przepisy dotyczące elastycznej organizacji pracy i możliwość zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej.

Ustawa ma na celu zaimplementowanie do polskich przepisów dwóch dyrektyw UE – w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Ustaw została skierowana do Senatu, którego najbliższe posiedzenie odbędzie się w dniach 21-22 lutego. Oznacza to, że możliwe byłoby jej wejście w życie już w drugiej połowie kwietnia 2023 roku.

Z projektem ustawy można zapoznać się pod adresem: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2932

9 stycznia 2023 roku Dyrektor Krajowej Inforamcji Skarbowej wydał interpretację indywidualną w sprawie obowiązków płatnika w związku ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia.

Wniosek o wydanie interpretacji dotyczył pracownika, który w ramach premii motywacyjnej dla nowego pracownika dostał wraz z pierwszym wynagrodzeniem w listopadzie 2020 roku jednorazową płatność wysokości 50 000 zł brutto. Pracownik podpisał jednocześnie dokument, w którym zobowiązał się do zwrotu część wypłaconej premii w przypadku ustania zatrudnienia w okresie krótszym niż 24 miesiące.  Pracownik zakończył pracę w firmie w wyżej wymienionym okresie.  Kwota brutto wypłacona pracownikowi została przeliczona na wartość netto i część wynagrodzenia netto została przez pracownika zwrócona w maju 2021 roku bezpośrednio na konto Spółki. W związku z tym powstało pytanie, czy po dokonaniu takiego zwrotu  należy skorygować zaliczkę na podatek dochodowy odprowadzoną w listopadzie 2020 r. od kwoty premii, która została zwrócona przez pracownika? Według wnioskodawcy należy uwzględnić korektę zaliczki wyliczonej w listopadzie 2020 r. w części proporcjonalnej do wysokości otrzymanego od pracownika zwrotu.

Dyrektor KIS uznał takie stanowisko za nieprawidłowe, uznając w wydanej interpretacji, że:

” (…) płatnik, któremu podatnik zwrócił na skutek różnych okoliczności kwotę przez niego wcześniej wypłaconą, obowiązany jest pomniejszyć miesięczny dochód ustalany dla celów obliczenia zaliczki, o dokonany przez pracownika zwrot począwszy od miesiąca, w którym on nastąpił. Jeżeli kwota dokonanego zwrotu przekracza dochód danego miesiąca, płatnik może o powstałą różnicę pomniejszyć dochód z miesiąca następnego, aż do pełnego pomniejszenia. Przy czym, powyższe pomniejszenia mogą być stosowane przez płatnika wyłącznie w tym roku podatkowym, w którym podatnik dokonał zwrotu. (…)

(…)  brak możliwości rozliczania przez płatnika kwoty zwrotów w latach następnych nie oznacza, iż powyższa kwota podatnikowi przepada. Oprócz procedury polegającej na odejmowaniu przez płatnika od dochodu kwoty zwróconej przez podatnika ustawodawca umożliwia dokonywanie takich odliczeń przez podatnika. (…)

(…) Państwo jako płatnik nie są upoważnieni do dokonywania korekt zaliczki na podatek dochodowy od odprowadzonej w listopadzie 2020 r., kwoty premii, bowiem sporządzone były one prawidłowe, odzwierciedlały ówczesny stan faktyczny, a więc wysokość faktycznie wypłaconych dochodów i faktycznie pobranych zaliczek na podatek dochodowy”

 

Całość interpretacji można przeczytać pod adresem: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/0113-kdipt2-3-4011-846-2022-1-kka-rozliczanie-pit-w-185215556