Archiwa doby pracownicze - Praktyczne Szkolenia Prasołek & Sawicki Sp. J.

Zasady rozliczania czasu pracy pozostają jednymi z najtrudniejszych zagadnień w prawie pracy. Rozliczanie czasu pracy nieustannie budzi wiele wątpliwości. Jest też praktycznie niewykonalne bez znajomości stanowisk PIP oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego. Dlatego też postanowiliśmy opracować wyjątkowe, kompleksowe szkolenie z rozliczania czasu pracy: Czas pracy od podstaw – szkolenie trzydniowe.

Dzień 1 szkolenia. Zasady rozliczania czasu pracy

Przedstawiamy szkolenie objaśniające zasady rozliczania czasu pracy. Pierwszego dnia skupimy się na się podstawowych pojęciach dotyczących czasu pracy. Uczestnicy dowiedzą się, jak definiuje się i liczy czas pracy, w jakich sytuacjach podróże służbowe czy szkolenia są wliczane do czasu pracy i jak organizować dyżury. Omówione zostaną różnice między pojęciami normy czasu pracy i wymiaru czasu pracy, zasady regulaminu pracy w kontekście czasu pracy, a także specyfika różnych systemów pracy. Szkolenie będzie również dotyczyć rejestracji czasu pracy, zasad pracy w godzinach nadliczbowych oraz wpływu uprawnień rodzicielskich na planowanie czasu pracy. Dzień zakończy się analizą organizacji czasu pracy pracowników mobilnych i zatrudnionych w grupach kapitałowych.

Dzień 2 szkolenia. Planowanie i dokumentowanie czasu pracy

Drugi dzień szkolenia poświęcony jest planowaniu i dokumentowaniu czasu pracy. Omówione zostaną zasady układania harmonogramów czasu pracy oraz wymogi związane z ich archiwizacją, a także specyfika planowania czasu pracy w różnych systemach, np. 4-brygadówce czy systemie weekendowym. Uczestnicy dowiedzą się o nowych wymogach dotyczących dokumentacji nadgodzin i zasadach ewidencji czasu pracy wprowadzonych od 2019 r. W programie znalazło się również miejsce na dyskusję na temat wymagań dla dokumentacji prowadzonej elektronicznie, w tym archiwizacji różnych typów dokumentów związanych z czasem pracy oraz przechowywania dokumentacji urlopowej. Poruszone zostaną także kwestie związane z dokumentacją dotyczącą urlopów wypoczynkowych, w tym przechowywanie wniosków urlopowych czy dokumentów związanych z odwołaniem pracownika z urlopu.

Dzień 3 szkolenia. Rozliczenia czasu pracy

Trzeciego dnia szkolenia skoncentrujemy się na rozliczeniach czasu pracy. Uczestnicy dowiedzą się o podziale i ustalaniu nadgodzin, polecaniu dodatkowej pracy i sposobach jej rozliczania. Omówione zostaną kwestie związane z rekompensatą za nadgodziny, pracą w dni wolne i specyfiką rozliczeń dla różnych grup pracowników, w tym kadry kierowniczej, pracowników tymczasowych i niepełnosprawnych. Na zakończenie dnia przewidziane są warsztaty praktyczne dotyczące konkretnych przypadków rozliczeń.

Szkolenie online. Łączny czas trwania szkolenia wynosi 15 godzin.

Kiedy?

11-13 marca 2026 r., godziny: 10:00-15:00

Gdzie?

szkolenie wyłącznie w formie online

Program

DZIEŃ I

PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU CZASU PRACY

Czas pracy – pojęcie i korelacje z innymi instytucjami

Od kiedy liczymy czas pracy?
Czy czas zarejestrowany przez system RCP jest w całości zaliczany do czasu pracy?
Kiedy podróż służbowa jest zaliczana do czasu pracy?
Kiedy szkolenie podnoszące kwalifikacje jest zaliczane do czasu pracy?
Jak prawidłowo organizować dyżury pracownikom?

Podstawowe pojęcia z zakresu czasu pracy

Czym się różni pojęcie normy czasu pracy od wymiaru czasu pracy?
Co to jest system a co to rozkład czasu pracy?
Jak liczy się dobę, tydzień i okres rozliczeniowy zgodnie z przepisami KP?
Jak prawidłowo zapewnić odpoczynek dobowy i tygodniowy pracownikowi?
Jakie przerwy są zaliczane do czasu pracy?

Regulamin pracy jako konstytucja w zakresie czasu pracy

Jakie są obligatoryjne postanowienia regulaminu odnośnie czasu pracy?
Co dodatkowo dopisać do regulaminu pracy w zakresie czasu pracy?
Jak uregulować zmiany w harmonogramach czasu pracy?
Jaka może być maksymalna wielkość rocznego limitu nadgodzin?

Systemy czasu pracy

Jakie rozkłady czasu pracy są możliwe w podstawowym czasie pracy?
Jakie mamy odmiany równoważnego czasu pracy?
Które systemy czasu pracy trzeba wprowadzić w treści umów o pracę?
Czym się różni system pracy w ruchu ciągłym od 4-brygadówki?
Kiedy stosuje się przerywany i skrócony czas pracy?

Zasady rejestracji czasu pracy

Jak może być potwierdzana obecność w pracy?
Czym różni się lista obecności od ewidencji czasu pracy?
Jakie wymogi musi spełniać karta ewidencji czasu pracy?
Na czym polega elektroniczna rejestracja czasu pracy?
Ile należy archiwizować dokumenty związane z czasem pracy?

Praca w godzinach nadliczbowych – zasady polecania

Jakie są zasady polecania pracy w godzinach nadliczbowych?
Kiedy nie można zlecić pracy w godzinach nadliczbowych?
Kiedy pracownik może odmówić wykonania polecenia pracy nadliczbowej?
Jakie są limity nadgodzin w skali miesiąca i roku?
Czy nadgodziny oddane w postaci czasu wolnego od pracy wchodzą do rocznego limitu nadgodzin?
Kiedy praca w soboty wchodzi do rocznego limitu nadgodzin?

Wpływ nowych uprawnień związanych z rodzicielstwem na planowanie czasu pracy

Czy wniosek o łączenie pracy z urlopem rodzicielskim może wiązać się z określeniem sztywnych godzin pracy przez pracownika?
Czy osoba łącząca pracę z urlopem rodzicielskim może pracować w godzinach nadliczbowych?
Jak rozliczyć wynagrodzenie za dodatkową pracę pracownika łączącego pracę z urlopem rodzicielskim?

Organizacja czasu pracy pracowników mobilnych i zatrudnionych w kilku podmiotach w grupie kapitałowej – analiza najnowszego orzecznictwa SN

Jak rozliczać czas pracy handlowców, którzy nie mają biura i wyruszają do pracy z domu?
Czy środek lokomocji wpływa na sposób rozliczenia czasu pracy pracownika mobilnego?
Czy powrót do domu pracownika mobilnego po ostatnim spotkaniu z klientem zaliczamy do czasu pracy?
Jak rozliczać czas pracy osoby mającej kilka umów z różnymi podmiotami w ramach jednej grupy kapitałowej?

DZIEŃ II

PLANOWANIE I DOKUMENTACJA CZASU PRACY BEZ TAJEMNIC

Zasady układania harmonogramów czasu pracy

Jakie zasady w zakresie układania harmonogramów czasu pracy obowiązują pracodawców?
W jakiej formie należy archiwizować zmiany wprowadzane do harmonogramów czasu pracy?
Przez ile lat trzeba będzie przechowywać harmonogramy od 2019 r.?
Czy posiadanie harmonogramu w systemie do zarządzania czasem pracy, w którym za pośrednictwem portalu pracowniczego zapoznaje się z nim pracownik jest wystarczające, aby uznać, że harmonogram jest przechowywany?
Czy zmiany w zakresie dokumentacji wymuszą zmiany dotyczące wyglądu harmonogramów tworzonych elektronicznie?
Czy harmonogram elektroniczny musi posiadać plik XML z wszystkimi metadanymi jak w przypadku dokumentacji w aktach osobowych?

Planowanie czasu pracy w różnych systemach czasu pracy

Kiedy warto wydłużać okres rozliczeniowy do 12 miesięcy?
Jak uelastycznić podstawowy czas pracy?
Jak planować pracę w tzw. 4-brygadówce?
Jak prawidłowo układać harmonogramy czasu pracy zatrudnionym w systemach równoważnych czasu pracy?
Jak zorganizować czas pracy zatrudnionym w systemie weekendowym?
Jak przydzielać zadania zatrudnionym w systemie zadaniowym?
Czy osoby zatrudniane w zadaniowym czasie pracy mogą mieć narzucane dni i godziny pracy?
Jakie cechy szczególne będą miały harmonogramy czasu pracy zatrudnionych na część etatu?
Czy można planować pracę ponad wymiar etatu z umowy o pracę?

Praca w godzinach nadliczbowych a nowe wymogi dotyczące dokumentacji

Jak będzie należało dokumentować polecanie nadgodzin od 2019 r.?
Czy wnioski o wyjścia prywatne będą musiały być przechowywane w dokumentacji czasu pracy, czy będzie nadal możliwe stosowanie książek wyjść?
Czy wnioski o odbiory nadgodzin trzeba będzie przechowywać w aktach osobowych, czy wraz z dokumentacją z zakresu czasu pracy?
Czy trzeba będzie na piśmie uzgadniać termin odbioru dnia wolnego za sobotę i taki dokument archiwizować?
Jaki będzie okres przechowywania dokumentacji związanej z pracą w nadgodzinach?

Elementy, jakie musi zawierać ewidencja czasu pracy od 2019 r.

Czy karta ewidencji czasu pracy będzie miała różne długości w zależności od przyjętego okresu rozliczeniowego?
Czy w karcie będzie obowiązek wpisywania czasu pracy „od do”, zamiast liczby przepracowanych godzin np. 8?
Jak będą wpisywane do kart ewidencji czasu pracy dyżuru pracowników?
Czy w karcie trzeba będzie odznaczać dni wolne od pracy?
Czy karta czasu pracy, podobnie jak harmonogramy, będzie musiała być podpisywana przez pracownika?

Nowa dokumentacja z zakresu czasu pracy

Jakie wymagania będzie musiała spełniać dokumentacja czasu pracy prowadzona elektronicznie?
Jakie dokumenty z dotychczasowych akt pracowniczych należy przechowywać w nowej dokumentacji czasu pracy?
Jakie wnioski dotyczące czasu pracy należy przechowywać w nowej dokumentacji czasu pracy?
Czy polecenia pracy w godzinach nadliczbowych wydane elektronicznie trzeba będzie drukować i przechowywać w dokumentacji czasu pracy?
Jakie dokumenty dotyczące zadaniowego czasu pracy należało będzie archiwizować?
Czy konieczne będzie przechowywanie wniosków o odbiór nadgodzin w postaci czasu wolnego od pracy?
Czy dokumentacja z zakresu czasu pracy może być prowadzona w sposób elektroniczny, jeśli akta pracownicze będą nadal prowadzone w tradycyjnej formie?
Jak dołączyć do dokumentacji elektronicznej czasu pracy wniosek pracownika o indywidualny rozkład czasu pracy?

Zasady przechowywania dokumentacji z zakresu czasu pracy

Czy dokumentację z zakresu czasu pracy trzeba przechowywać przez ten sam okres co akta osobowe pracowników?
Czy istnieją dokumenty z obszaru czasu pracy, które będzie należało przechowywać 50 lat?
Jakie dokumenty dotyczące czasu pracy będzie trzeba przechowywać 10 lat?
Jakie dokumenty dotyczące czasu pracy będzie można przechowywać jedynie przez okres 3 lat?

Dokumentacja dotycząca urlopów wypoczynkowych

Czy w dokumentacji urlopowej należy przechowywać wnioski o urlopy szkoleniowe i okolicznościowe?
Czy jest obowiązek przechowywania odrzuconych wniosków urlopowych?
Czy wycofane wniosku urlopowego przez pracownika pozwala na wyrzucenie i niearchiwizowanie wniosku?
Czy należy przechowywać dokumenty dotyczące odwołania pracownika z urlopu?
Jak długo należy przechowywać dokumentację urlopową?

DZIEŃ III

ROZLICZENIE CZASU PRACY W PIGUŁCE

Jak podzielić nadgodziny na dobowe i średniotygodniowe?

Jak ustalić nadgodziny dobowe w różnych systemach czasu pracy?
Kiedy dojdzie do dodatkowej pracy, której nie da się zakwalifikować do żadnej doby pracowniczej, i jak ją rozliczyć?
Jak PIP wylicza ilość nadgodzin średniotygodniowych?
Kiedy dochodzi do pracy w nadgodzinach u niepełnoetatowców?
Czy naruszenie doby pracowniczej przez pracownika w wykonaniu zawsze wiąże się z dodatkiem 50% do wynagrodzenia?

Jak rekompensować nadgodziny czasem wolnym od pracy?

Do kiedy najpóźniej można oddawać czas wolny za nadgodziny?
Czy opłaca się oddać czas wolny w proporcji 1:1,5 w innym miesiącu niż miały miejsce nadgodziny?
Jakie elementy i formę powinien mieć wniosek o odbiór godzin nadliczbowych?
Czym różni się w praktyce odbiór nadgodzin od odpracowania wyjścia prywatnego?
Jak ewidencjonować odbiory czasu wolnego i w jaki sposób wpływają one na wynagrodzenie pracownika?

Jak prawidłowo rekompensować pracę w dni wolne od pracy?

Za pracę w które dni wolne od pracy należy oddawać cały dzień wolny?
Jak płacimy za dodatkową pracę w dzień wolny od pracy, którego nie można było pracownikowi oddać?
Kiedy powstaną nadgodziny dobowe w dniu wolnym od pracy?
Czy oddanie dnia wolnego trwającego 6 godzin zrekompensuje w całości pracę wykonaną w wolną sobotę trwającą przez 8 godzin?
Kiedy nieuzgodnienie terminu dnia wolnego od pracy pozwala pracodawcy na wypłatę wynagrodzenia?

Warsztaty praktyczne z rozliczania godzin nadliczbowych

Jak rozliczyć nadgodziny dobowe w równoważnym systemie czasu pracy?
Kiedy dochodzi do pracy w godzinach nadliczbowych w zadaniowym czasie pracy i jak je rozliczać?
Jak rozliczyć nadgodziny średniotygodniowe w dłuższym niż 1-miesięczny okresie rozliczeniowym?
Jak rozliczać nadgodziny przypadające na przełomie okresu rozliczeniowego?
Kiedy powstaną nadgodziny średniotygodniowe w przypadku niepełnoetatowca?

Rozliczanie czasu pracy kadry kierowniczej

Kto jest kierownikiem wyodrębnionej komórki organizacyjnej pracodawcy?
Kiedy kierownicy mogą mieć prawo do wynagrodzenia za nadgodziny?
Czy kierownikom należy oddawać dni wolne za pracę w soboty?
Jak rekompensować dodatkową pracę niepełnosprawnemu kierownikowi?
Czy kierownik zatrudniony na część etatu ma prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe?
Jak traktować osoby p.o. osób zarządzających?

Rozliczanie czasu pracy pracowników tymczasowych

Kto decyduje o nadgodzinach pracowników tymczasowych?
Jak rozliczać i dokumentować nadgodziny pracownikom tymczasowym?
Jak na rozliczanie czasu pracy wpłynie zmiana statusu z pracownika tymczasowego na pracownika stałej załogi pracodawcy?
Kto odpowiada za naruszanie przepisów o nadgodzinach pracowników tymczasowych?
Jakie są wymogi co do ewidencji czasu pracy pracowników tymczasowych?

Rozliczanie czasu pracy pracowników niepełnosprawnych

Kiedy pracownicy niepełnosprawni mogą pracować w nadgodzinach?
Czy u pracowników niepełnosprawnych dla rozliczenia nadgodzin ma znaczenie okres rozliczeniowy?
Jaki charakter ma norma tygodniowa czasu pracy w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności?
Czy niepełnosprawny kierownik może pracować w godzinach nadliczbowych?
Czy niepełnosprawny pracownik może pracować w soboty i mieć oddawane w tygodniu inne dni wolne od pracy?

Rozliczanie czasu pracy niepełnoetatowców

Kiedy godziny ponadwymiarowe są wynagradzane dodatkiem 50%?
Czy może dojść do nadgodzin, jeśli nie wystąpiły godziny ponadwymiarowe?
Czy w zamian za godziny ponadwymiarowe można oddać czas wolny od pracy?
Kiedy rozliczamy oddzielnie wynagrodzenie i dodatek za godziny ponadwymiarowe?
Jak zrekompensować pracę w sobotę zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy?

WYKŁADOWCA SZKOLENIA Z CZASU PRACY:

Łukasz Prasołek – ukończył z wyróżnieniem wydział prawa UW oraz studia podyplomowe Zarządzanie Zasobami Ludzkimi w Organizacji w SGH, w latach 2003-2006 pracownik Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy, specjalizujący się w praktycznych aspektach czasu pracy i czasu pracy kierowców, a w latach 2006-2015 pracownik Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Od 1.1.2016 r. prowadzi własną działalność gospodarczą Nowoczesne Kadry Łukasz Prasołek.

Jest autorem książek: „Czas pracy kierowców. Procedury, rozliczenia, wzory” (Wyd. C.H. BECK, 5 wydań), „Rozliczanie czasu pracy. 100 kazusów” (INFOR 2011) „Dokumentacja czasu pracy” (Wyd. C.H. BECK, 2 wydania). Jest również współautorem komentarzy naukowych do ustaw o systemie ubezpieczeń społecznych, zasiłkowej, wypadkowej oraz o emeryturach i rentach z FUS, a także książek dotyczących różnych aspektów prawa pracy wydawanych w serii Pogotowie Kadrowe przez Wydawnictwo ODDK. Jest również stałym współpracownikiem dzienników Rzeczpospolita i Gazeta Prawna oraz wielu innych wydawnictw branżowych skierowanych do działów kadr i płac oraz do firm transportowych.

Od 10 lat prowadzi szkolenia z czasu pracy, wynagrodzeń oraz różnych aspektów prawa pracy w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jest również wykładowcą na kursach dla specjalistów ds. kadr i płac.

Cena:

1.440,00 zł netto (1771,20 zł z VAT) za udział w szkoleniu 1 osoby

Cena obejmuje: udział w szkoleniu online, materiały w wersji elektronicznej, certyfikat PDF.

Szkolenie dostępne w:

Doba pracownicza, czyli?

Kolejne trzy teksty na blogu będą dotyczyły tzw. mierników czasu pracy, do których zaliczamy dobę, tydzień oraz okres rozliczeniowy, a zaczynamy od analizy pojęcia doby pracowniczej. Otóż zostało ono zdefiniowane wprost w Kodeksie pracy w 2004 r. i jego definicja brzmi następująco: jest to okres 24 kolejnych godzin poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Jak liczymy doby pracownicze?

Pojęcie doby pracowniczej nie pokrywa się z dobą kalendarzową, która trwa od godziny 0.00, a zostało ono powiązane z planowanym rozpoczęciem pracy w danym dniu, które wynika z rozkładu (harmonogramu) danego pracownika. Zatem w przypadku pracy biurowej wykonywanej od 8.00 doby trwają zawsze 8.00 – 8.00, a gdy firma stosuje pracę 3-zmianowową przy klasycznych zmianach 6.00 – 14.00, 14.00 – 22.00, 22.00 – 6.00, to doba dla pierwszej zmiany będzie trwała od 6.00 do 6.00, doba dla drugiej zmiany od 14.00 do 14.00, a dla nocnej zmiany od 22.00 do 22.00. Co ważne wcześniejsze czy późniejsze faktyczne rozpoczęcie pracy przez pracownika w danym dniu nie przesuwa godziny rozpoczęcia doby pracowniczej.

Ponadto należy pamiętać, że pojęcie doby pracowniczej wiąże się z dniem roboczym i nie mamy dób pracowniczych w dniach wolnych od pracy, z jednym wyjątkiem dotyczącym niedzieli i święta, które zostały zdefiniowane na sztywno w przepisach Kodeksu pracy i trwają od 6.00 w niedzielę (święto) do 6.00 w poniedziałek (dniu następującym po święcie) lub kalendarzowo w przypadku pracowników placówek handlowych.

Czy istnieje ciągłość dób pracowniczych?

W praktyce nie możemy stwierdzić, że doby przypadają zawsze jedna bezpośrednio po drugiej, gdyż ich początek wyznacza planowane rozpoczęcie pracy w kolejnym dniu roboczym, a więc możliwe są także przerwy występujące między dobami pracowniczymi. Przykładowo gdy pracownik pracuje w poniedziałek od 8.00 do 16.00, a we wtorek od 12.00 do 20.00, to poniedziałkowa doba będzie trwała od 8.00 w poniedziałek do 8.00 we wtorek, ale wtorkowa nie zacznie się zaraz po zakończeniu doby poniedziałkowej, gdyż rozpocznie się dopiero o godzinie 12.00 we wtorek i będzie trwała do godziny 12.00 w środę, a zatem będą 4 godziny przerwy pomiędzy takimi dobami.

Czemu służy pojęcie doby pracowniczej?

Doba pracownicza służy co do zasady trzem celom:

prowadzeniu ewidencji czasu pracy,
pilnowaniu czy pracownik ma zapewniony nieprzerwany 11-godzinny odpoczynek dobowy oraz
rozliczaniu nadgodzin, w których wyróżniamy nadgodziny dobowe.

Odnosząc się do kart ewidencji czasu pracy należy stwierdzić, że ewidencja nie jest prowadzona w dniach kalendarzowych, co ma znaczenie zwłaszcza dla pracy zmianowej, w przypadku której mamy także nocne zmiany. Pracę wpisujemy w całości w dniu kalendarzowym, w którym się ona rozpoczęła, a więc nocna zmiana przypadająca w godzinach 22.00 w piątek 6.00 w sobotę, zostanie zarejestrowana jako praca w piątek. Prowadząc ewidencję nie dzielimy pracy na odcinki przypadające przed północą i po północy, a całość zapisujemy kalendarzowo do dnia, w którym rozpoczęła się doba pracownicza.

Doba pracownicza jest rozwiązaniem prawnym charakterystycznym dla Polski, gdyż nie przewiduje go unijna dyrektywa o czasie pracy i w Polsce mamy pojęcie nie dziennego a właśnie dobowego nieprzerwanego odpoczynku. Tak więc również w skali doby pracowniczej powinien przypadać cały okres 11-godzinnego odpoczynku pracownika.

W skali dób pracowniczych rozliczamy także czas pracy, a więc ustalamy, czy doszło do przekroczenia 8-godzinnej normy dobowej lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy i nadgodziny przypisujemy do danej doby. Powyższe wpływa w praktyce potem także na sposób wyliczenia wynagrodzenie za takie nadgodziny, które powinno być wyliczone według stawki obowiązującej na dany dzień, co będzie ważne, gdy zmiana wynagrodzenia miała miejsce w trakcie miesiąca

Czy naruszenie doby pracowniczej to wykroczenie?

Zgodnie z art. 281 § 1 pkt 5 KP każde naruszenie przepisów o czasie pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, za które grozi kara grzywny, a więc wykroczeniem będzie również planowanie pracy z naruszeniem doby pracowniczej. Jej stosowanie w praktyce oznacza bowiem, że w kolejnych dniach roboczych praca powinna się rozpoczynać o takiej samej lub późniejszej godzinie niż w dniu poprzednim, a nie można zaplanować pracy o wcześniejszej porze. Można więc stwierdzić, że doba pracownicza usztywnia planowanie czasu pracy i jest rozwiązaniem mało elastycznym, gdyż jest to warunek bardziej rygorystyczny do spełnienia dla pracodawcy niż zapewnienie pracownikowi nieprzerwanego 11-godzinnego odpoczynku. W tym zakresie zatem polskie prawo pracy chroni pracownika bardziej niż wynika to z regulacji unijnych, w których wystarczy realizacja odpoczynku dziennego.

Czy można wyłączyć dobę pracowniczą?

Mając powyższe na uwadze od 2013 r. w Kodeksie pracy wprowadzono możliwość zawarcia porozumienia zbiorowego z przedstawicielami załogi, na podstawie którego można osiągnąć skutek wyłączenia doby pracowniczej. Rozwiązanie takie przewiduje art. 140[1] § 1 KP, zgodnie z którym rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. W takim przypadku wykonywanie pracy zgodnie z ww. rozkładem nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynków dobowego i tygodniowego, a co ważniejsze ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Zatem pracodawcy, którzy mają problem z planowaniem czasu pracy ze względu na dobę pracowniczą powinni pomyśleć o uelastycznieniu swoich przepisów wewnątrzzakładowych i porozumieć się ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami załogi w kwestii wyłączenia stosowania doby pracowniczej. Dzięki temu pracownik będzie mógł mieć zaplanowaną pracę w poniedziałek od 10.00, we wtorek od 8.00, a w środę od 7.00 i nie będzie tu żadnego naruszenia przepisów o czasie pracy.

Czy naruszenie doby pracowniczej zawsze oznacza nadgodziny?

Naruszenie doby pracowniczej, czyli ponowne rozpoczęcie pracy w tej samej dobie pracowniczej nie oznacza z automatu powstania godzin nadliczbowych, gdyż obowiązuje w tym przypadku ogólna definicja pracy w nadgodzinach. A zatem nadgodziny powstaną tylko, jeśli na skutek przełamania doby pracowniczej zostanie jednocześnie przekroczona 8-godzinna norma dobowa czasu pracy. Jeśli więc przykładowo pracownik miał zaplanowaną pracę w poniedziałek od 12.00 do 18.00, a we wtorek od 12.00 do 20.00 i został wezwany do pracy we wtorek o 2 godziny wcześniej, czyli na godzinę 10.00, to w poniedziałkowej dobie pracowniczej praca trwała w sumie 8 godzin (6 planowanych i 2 dodatkowe), a zatem nie powstały nadgodziny dobowe. Taka dodatkowa praca może jednak stać się w przyszłości nadgodziną średniotygodniową, czemu poświęcony zostanie odrębny tekst na blogu.

Jaka jest relacja doby pracowniczej i soboty?

Czasami dodatkowa praca zlecana pracownikowi w wolną od pracy sobotę może jeszcze pokrywać się z piątkową dobą pracowniczą i wtedy powinna być ona zarejestrowana zgodnie z dobą pracowniczą jako praca w dobie piątkowej, mimo że kalendarzowo miała ona miejsce już w sobotę. Przykładowo jeśli pracownik w piątek miał drugą zmianę i pracował od 14.00 do 22.00 a w sobotę wezwano go do pracy od 12.00 do 16.00, to pierwsze 2 godziny dodatkowej pracy powinny zostać zarejestrowane jako praca w dobie piątkowej, a zatem jako praca w sobotę powinny zostać zarejestrowane tylko 2, a nie 4 godziny.

Czy doba pracownicza obowiązuje na przełomie okresów rozliczeniowych?

Pojęcie doby pracowniczej jest nadrzędne w stosunku do rozumienia miesiąca kalendarzowego, czy też okresu rozliczeniowego i może spowodować zaliczenie dodatkowej pracy do wcześniejszego miesiąca lub okresu rozliczeniowego. Jeśli rozważymy sytuację, w której pracodawca stosuje 1-miesięczne okresy rozliczeniowe i 30 września pracownik pracował na 2-giej zmianie, czyli od 14.00 do 22.00, to oznacza to w praktyce, że doba pracownicza zakończy się w dniu 1 października o godzinie 14.00. Zatem wezwanie do pracy w dniu 1 października przed godziną 14.00 oznaczałoby nadgodziny, które powinny być zaliczone do września i rozliczone z wrześniowym wynagrodzeniem za pracę, gdyby były rekompensowane finansowo. Dokładnie rzecz ujmując powinny one zostać zaewidencjonowane do dnia 30 września.