Kategoria: Aktualności

Dostęp do świadczeń – zabezpieczenie społeczne: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 29 lipca 2024 r. wyrok w dwóch połączonych sprawach dotyczących dostępu do świadczeń obywateli państw trzecich (sprawa C-112/22 CU i C-223/22 ND).

Wyrok został wydany sprawie dotyczącej obywatelek państw trzecich zamieszkujących we Włoszech. Osoby te, wnioskując o „dochód z tytułu obywatelstwa”, złożyły fałszywe oświadczenia, twierdząc, że przebywają we Włoszech od co najmniej 10 lat, w tym nieprzerwanie przez ostatnie dwa lata. Na podstawie tych nieprawdziwych informacji uzyskały świadczenie socjalne zapewniające minimum egzystencjalne. Włoski sąd, rozpatrując sprawę, zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), aby ustalić, czy warunek dotyczący okresu zamieszkania jest zgodny z Dyrektywą 2003/109/WE dotyczącą obywateli państw trzecich posiadających status rezydenta długoterminowego.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wymóg dziesięcioletniego okresu zamieszkiwania w państwie członkowskim jako warunku dostępu obywateli państw trzecich do pomocy społecznej, ochrony socjalnej czy innych świadczeń przysługujących również obywatelom tego państwa, jest niezgodny z dyrektywą UE. Ponadto, państwa członkowskie nie mają prawa nakładać kar za składanie fałszywych oświadczeń dotyczących okresu zamieszkiwania w tym kontekście.

Nowe przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców: Rozpoczęte w maju 2024 roku prace nad projektem ustawy o dostępie cudzoziemców do rynku pracy (projekt ustawy z 23 maja 2024 roku, nr z wykazu UC46) weszły w kolejną fazę konsultacji. Projekt w nowym kształcie wzbudził zastrzeżenia między innymi w Ministerstwie Rozwoju i Technologii oraz w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Kontrowersyjny przepis dotyczy możliwości zatrudniania cudzoziemców wyłącznie na podstawie umowy o pracę, pozbawiając przedsiębiorców możliwości powierzenia cudzoziemcom wykonywania pracy w oparciu o umowy cywilnoprawne. Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, że przepis ten ma się przyczynić do poprawy warunków pracy poprzez zagwarantowanie stabilności zatrudnienia oraz zapewnienie dostępu do świadczeń gwarantowanych w Kodeksie pracy. Kluczowe jest również zapewnienie większego bezpieczeństwa cudzoziemcom, gdyż zgodnie z Kodeksem pracy nie można dopuścić do pracy osoby, która nie zna przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Powyższe rozwiązanie wzbudziło zastrzeżenia zarówno wśród organizacji pracodawców i przedsiębiorców jak i w poszczególnych ministerstwach. Po przeprowadzonej analizie propozycji przepisów MRiT wniosło zastrzeżenia dotyczące:

• odgórnie ustalonych limitów zezwoleń na pracę, które mogą zostać wydane w danym roku kalendarzowym. Według MIRT  limity powinny być ustalane z uwzględnieniem bieżących potrzeb kadrowych polskiej gospodarki;
• rozszerzenia katalogu wyłączeń, które umożliwiają organom kontrolnym przeprowadzenie kontroli w przedsiębiorstwie, bez konieczności informowania o takim zamiarze;
• bezzwrotnej opłaty za złożenie wniosku, nawet w przypadku, gdy przedsiębiorca nie będąc winny, otrzyma odmowę wydania zezwolenia na pracę lub odmowę dokonania wpisu oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji;

Ostatnie zastrzeżenie poparło również Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Projektowana ustawa jest częścią kamienia milowego nr A51G dla reformy A4.1 przewidzianej w Krajowym planie odbudowy i zwiększania odporności. Nowe przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców miałyby wejść w życie 1 stycznia 2025 roku.

Przedłużenie ważności orzeczeń: z dniem 30 września 2024 r. tracą ważność orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, które zostały przedłużone w ramach przepisów wprowadzonych z powodu epidemii COVID-19, co może dotyczyć prawie 400 tysięcy osób. Dzięki nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 24 lipca 2024 r.  (która 3 sierpnia 2024 r. weszła w życie)  osoby z niepełnosprawnością mogą zachować swój status w okresie oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia, jednak nie dłużej niż do końca szóstego miesiąca od daty upływu ważności poprzedniego orzeczenia.

Przedłużenie ważności orzeczeń następuje pod warunkiem złożenia przez osobę z niepełnosprawnością wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności w okresie ważności dotychczasowego orzeczenia.

Wyżej wymieniona ustawa przedłuża też termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie orzeczenia w związku upływem terminu jego ważności.  Wcześniejsze przepisy przewidywały na to 30 dni, a zgodnie z obecnymi są na to 2 miesiące. W przypadku osób poniżej 16 roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu okres też został wydłużony do 3 miesięcy.

Ustawa obok orzeczeń o niepełnosprawności przedłuża także ważność kart parkingowych do dnia 31 marca 2025 roku.

Już pod koniec sierpnia użytkownicy, którzy zaloguję się do PUE ZUS spotkają się z nowym panelem logowania, który jest pierwszym etapem zmiany PUE ZUS w eZUS. Nowa wersja PUE ZUS to pierwszy etap unowocześnienia całego systemu.

Zgodnie z komunikatem na stronach ZUS przy logowaniu pojawią się nowe elementy, których celem jest zwiększenie bezpieczeństwa portalu. Służyć temu ma między innymi  wydłużenie haseł do logowania na platformę. W związku z tym przy logowaniu pojawi się prośba o zmianę hasła, a nowe hasło będzie musiało zawierać co najmniej 12 znaków.

Użytkownik, który poda login i hasło, będzie musiał potwierdzić logowanie kodem weryfikacyjnym, wysłanym SMS-em lub e-mailem w zależności od tego, jaki kanał odzyskiwania dostępu użytkownik wybrał w ustawieniach portalu.

Nowa wersja PUE ZUS zawiera także nową polityka cookies na stronie oraz tłumaczenie elementów eZUS na języki ukraiński i angielski. Kolejne zmiany na platformie, zaplanowane w następnych etapach to zmiany w rejestracji konta na eZUS i w procesach powiązanych z logowaniem, np. przy przypomnieniu loginu.

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę pojawił się 26 sierpnia na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Dokument, którego autorem jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma na celu dostosowanie polskich przepisów do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r., dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE

Ustawa przede wszystkim określa i wyznacza:

• zasady i tryb ustalania oraz aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• organ doradczy właściwy w sprawach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę;
• sprawozdawczość w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• zasady i tryb ustalania oraz wypłacania minimalnej stawki godzinowej.

Oprócz zmian technicznych projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu wprowadza również dwie istotne modyfikacje, które są bardzo korzystne z punktu widzenia pracowników. Pierwsza z nich to wprowadzenie orientacyjnego odniesienia wysokości minimalnego wynagrodzenia do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, i zgodnie z projektem wartość minimalnego wynagrodzenia wynosiłaby 55% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przyjętego w projekcie ustawy budżetowej.

Druga zmiana dotyczy sposobu wyliczania płacy minimalnej, bez uwzględniania do niego dodatków i premii – poziom minimalnego wynagrodzenia ma osiągać płaca zasadnicza.

Zmianie mają ulec również kary za łamanie prawa pracy nakładane na pracodawców, i za wykroczenia przeciwko prawom pracownika pracodawca może otrzymać od 1 500 do 45 000 złotych. Grzywny tej wysokości będzie można otrzymać między innymi za niewypłacenie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi, za zaniżenie tego wynagrodzenia lub dokonanie bezpodstawnych potrąceń, nieudzielenie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub obniżenie jego wymiaru wymiar tego urlopu, niewydanie pracownikowi w terminie świadectwa pracy, a także wypłacenie wynagrodzenia w wysokości niższej od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zmianie ulec ma też termin wypłaty wynagrodzeń przy umowach cywilnoprawnych – w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej będzie należało dokonać niezwłocznie po  ustaleniu pełnej jego wysokości, nie później jednak niż w ciągu 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.

Ustawa o sygnalistach a RODO: W związku z przyjęciem ustawy o ochronie sygnalistów Prezes Urzędu Ochrony danych Osobowych ogłosił w lipcu we współpracy ze Społecznym Zespołem Ekspertów przy PUODO konsultacje społeczne, dotyczące stosowania przepisów ustawy o ochronie sygnalistów. Przesłane pytania i wątpliwości dotyczące stosowania tych przepisów w zakresie ochrony danych osobowych stały się podstawą wyjaśnień, przedstawionych w trakcie seminarium, które odbyło się 7 sierpnia 2024 roku. W kolejnych panelach zostały omówione najbardziej problematyczne kwestie związane z ochroną danych osobowych.

W panelu który był poświęcony obowiązkom informacyjnym i retencji danych w wyniku dyskusji ustalono, że okres retencji danych należy liczyć od momentu wpłynięcia zgłoszenia. Paneliści podkreślili również, że nie wolno informować o tożsamości sygnalisty, a jego tożsamość to nie tylko imię i nazwisko, ale też np. jego miejsce i stanowisko pracy. Sygnalista musi też zostać poinformowany co się wydarzy, w przypadku, gdy jego tożsamość zostanie ujawniona.

Mocno zostało również podkreślone, że dane osobowe sygnalisty (oraz innych osób wskazanych w art. 27 ustawy) wewnątrz organizacji przetwarzać mogą wyłącznie osoby wskazane w art. 27 ust. 1 ustawy, a więc zajmujące się przyjmowaniem zgłoszeń i prowadzeniem działań następczych.

W kolejnym panelu, który był poświęcony procedurze przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych i prowadzenia postępowań wyjaśniających dyskusja dotyczyła między innymi dokonywania zgłoszeń anonimowych.  Eksperci podkreślali, że podmioty, które się na to zdecydują, będą musiały wziąć pod uwagę konsekwencje tej decyzji, pamiętając, że anonimowość może być w niektórych przypadkach pozorna.

W podsumowaniu seminarium wskazano, na jakie kwestie w szczególności musi uważać organizacja, wdrażająca przepisy ustawy o sygnalistach. Należy przede wszystkim:

• przed przystąpieniem do wdrożenia ustawy trzeba ustalić, jakimi kanałami będzie przyjmować zgłoszenia (elektronicznie, telefonicznie, czy dopuszczalne są anonimowe zgłoszenia i czym to będzie skutkowało w ocenie ryzyka formularza).
• podjąć decyzję, kto będzie przyjmował zgłoszenia i prowadził działania następcze (mogą to robić wyłącznie osoby bezstronne).
• przeprowadzić ocenę ryzyka naruszenia praw lub wolności osób fizycznych (z art. 25 RODO i 32 RODO) już w fazie projektowania procesu przyjmowania zgłoszeń sygnalistów uwzględniając także wymagania dotyczące oceny skutków (art. 35 RODO).
• dostosować klauzule informacyjne w szczególności w zakresie informowania o obowiązku lub też dobrowolności podania danych przez sygnalistę.
• uwzględnić kwestie powierzenia przekazania danych oraz weryfikacji nadawanych upoważnień.
• ustalić jak zarządzać usuwaniem danych i dokonać aktualizacji rejestru czynności, w zależności od typu i zakresu pozyskiwanych danych.
• wskazać podstawę do przetwarzania danych
• uwzględnić konieczność aktualizacji rejestru czynności o nowy proces przetwarzania danych (uwzględniając różne kategorie osób, których dane są przetwarzane m.in. sygnalista, osoba, której dotyczy zgłoszenie, świadek, osoba powiązana z sygnalistą).

Urząd zapowiedział, że  na stronie UODO systematycznie będą pojawiać się pisemne wyjaśnienia podpowiadające właściwe kierunki interpretacji przepisów ustawy o sygnalistach w zakresie dotyczącym danych osobowych.

Minimalne wynagrodzenie w 2025 roku: Do 15 września br. Rada Ministrów jest zobowiązana ustalić w drodze rozporządzenia wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 roku oraz minimalnej stawki godzinowej. Zgodnie z projektem z 1 sierpnia 2025 r. przyszłym roku podwyżka minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej nastąpi tylko raz, od 1 stycznia. Zgodnie z przedstawionym projektem od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie w 2025 roku miałoby wzrosnąć z obecnych 4300 zł brutto do 4626 zł brutto, a stawka godzinowa z 28,10 zł brutto do 30,20 zł brutto.

Natomiast w związku z upływającym w listopadzie 2024 r. terminem wdrożenia do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r., dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE, zgodnie z którą państwa członkowskie w będą musiały ustanowić procedury ustalania i aktualizowania wynagrodzeń minimalnych, pod koniec lipca zostały przedstawione założenia do nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Przewidują one między innymi:

• tak jak dotychczas – dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę przy prognozowanym na rok następny wskaźniku cen wynoszącym co najmniej 105% (od 1 stycznia i 1 lipca), i jeden termin gdy wskaźnik ten wynosi mniej niż 105% (od 1 stycznia);
• coroczną procedurę ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę (tak jak dotychczas z uwzględnieniem konsultacji z RDS). Przekazywana będzie także informacja o wartości referencyjnej oraz relacji propozycji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym do tej wartości;
• gwarancję utrzymania wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie obowiązującym w roku negocjacji, w przypadku, gdyby wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w ostatnich latach wzrastała szybciej, niż wynikałoby to z analizowanych kryteriów;
• aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę co najmniej raz na 4 lata w oparciu o następujące kryteria:
  a) siłę nabywczą minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem kosztów utrzymania,
  b) ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład,
  c) stopę wzrostu wynagrodzeń,
  d) długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany,
  e) relacji minimalnego wynagrodzenia za pracę do przeciętnego wynagrodzenia;
• wprowadzenie nowego typu przestępstwa oraz wykroczenia, związanych z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, wraz z podwyższeniem kar za wykroczenia przeciwko prawom pracownika;
• naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń.

 

Kasowy PIT dla małych przedsiębiorców: Rząd przyjął projekt noweli która zakłada, że przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą będą mieli możliwość rozliczania podatku dochodowego metodą kasowego PIT. Oznacza to, że przedsiębiorca będzie mógł zaliczać przychody i koszty pod względem podatkowym w chwili otrzymania płatności, a nie jak do tej pory w momencie wystawienia faktury.

Projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Finansów zakłada, że przedsiębiorca będzie miał możliwość wyboru kasowej metody rozliczania, która będzie stosowana wyłącznie do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami (czyli np. w przypadku umów B2B). Zaliczenie przychodów i kosztów pod względem podatkowym będzie następowało w chwili dokonania całości lub części płatności za towar lub usługę. Tak więc przychód podlegający opodatkowaniu będzie powstawał również w chwili uzyskania płatności zaliczki czy raty.

W obecnym stanie prawnym przychód z działalności gospodarczej powstaje w dacie wystawienia faktury, wydania towaru lub wykonania usługi, niezależnie od daty otrzymania płatności.

Z nowych przepisów będą mogli skorzystać wyłącznie przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów. Dodatkowym warunkiem jest by ich przychody nie przekroczyły równowartości 250 tysięcy euro. Podstawą stosowania kasowej metody rozliczania będzie złożenie oświadczenia do dnia 20 lutego lub do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca rozpoczął działalność.

Kasowy PIT dla małych przedsiębiorców miałby obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku.

Zmiany w wynagrodzeniu młodocianych: Wysokość wynagrodzenia pracowników młodocianych jest uzależniona od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej podanego przez Główny Urząd Statystyczny w danym kwartale. Zgodnie z informacją GUS przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2024 roku wyniosło 8 083,41 złotych, a więc było niższe o 108,97 złotych od wynagrodzenia w I kwartale.

Stawki wynagrodzenia dla młodocianych pracowników zostały podniesione we wrześniu 2023 roku, i wynoszą one po zmianach odpowiednio:

• nie mniej niż 8 proc. – w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia;
• nie mniej niż 9 proc. – w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia;
• nie mniej niż 10 proc. – w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia.

Zmiany w wynagrodzeniu młodocianych oznaczają, że ich wynagrodzenie w okresie od 1 września do 30 listopada 2024 roku wyniesie odpowiednio:

• 643,07 zł w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia (w I kwartale 651,79 zł);
• 723,46 zł w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia (w I kwartale 733,26 zł);
• 803,84 zł w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia (w I kwartale 814,74 zł);
• 562,69 zł dla młodocianego odbywającego przyuczenie do wykonywania określonej pracy (w I kwartale 570,32 zł).

Pracownicy młodociani to osoby, która ukończyły 15 lat, a nie przekroczyły 18 lat, a ich zatrudnienie podlega szczególnym regulacjom.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w pierwszym półroczu 2024 roku do ZUS zostało zgłoszonych 696 tysięcy umów o dzieło. Jest to najniższa liczba od początku funkcjonowania rejestru umów o dzieło w porównaniu z analogicznym okresem w latach ubiegłych.

W opublikowanym przez ZUS “Rejestrze umów o dzieło. Analiza danych RUD przekazanych od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku” znalazły się pełne informacje dotyczące zgłaszających umowy o dzieło i wykonawców umów o dzieło.

Największą grupę podmiotów zgłaszających umowy o dzieło stanowili płatnicy składek zarejestrowani w ZUS – było to aż 98 procent. Osoby fizyczne, nie będące płatnikami składek stanowiły zaledwie 1,18 procent ogółu zgłaszających. Nieznacznie częściej były zgłaszane umowy zawierane z mężczyznami (52,52 procent), a co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat.

Najwięcej osób wykonywało umowy o dzieło w sekcji informacja i komunikacja – 21,25 procent, kolejne to sekcja działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 19,89 procent, działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 13,53 procent, oraz edukacja – 11,94 procent.

Mimo spadku liczby zawieranych umów o dzieło w i półroczu 2024 roku wzrosła liczba umów o dzieło zawieranych w tym okresie z cudzoziemcami. Zwiększyła się również liczba wykonawców umów o dzieło będących cudzoziemcami.

Nie wiesz, jak prawidłowo zawierać umowy cywilnoprawne? Zapisz się na nasze szkolenie!