Zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy wiąże pracodawcę

Państwowa inspekcja pracy przeprowadziła kontrolę w sprawie pracodawcy, który odmówił pracownikowi wypłacenia wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby. Swoje działanie uzasadniał podejrzeniami o chęć uzyskania przez pracownika nienależnych świadczeń – pracownik zachorował bowiem w okresie, w którym wykorzystać miał urlop udzielony w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę.

Na wniosek pracodawcy Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził kontrolę, po której lekarz orzecznik potwierdził prawidłowość wystawienia zaświadczenia. Mimo to pracodawca wciąż odmawiał wypłacenia wynagrodzenia.  PIP nakazała wypłacić wynagrodzenie, a pracodawca wniósł skargę do sądu. Sąd przyznał rację inspekcji pracy.

„Należy wskazać, że zaświadczenie lekarskie to opinia fachowa o stanie zdrowia ubezpieczonego, dokonana pod kątem wpływu stanu zdrowia na możliwość świadczenia umówionej pracy. Tylko zaświadczenie lekarskie, stwierdzające chorobę i jej wpływ na zdolność do pracy, stwarza chronioną sytuację i stanowi podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego”, czytamy w uzasadnieniu wyroku. „Podkreślić należy, że zaświadczenie lekarskie jest jedynym dopuszczalnym dowodem na okoliczność niezdolności do pracy”.

Skoro wydano więc zaświadczenie lekarskie o niezdolności pracownika do pracy, a jego prawidłowość została potwierdzona przez lekarza orzecznika ZUS, to pracodawca był zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia. Wysokość wynagrodzenia nie była kwestią sporną, ponieważ pracodawca sam ją określił. WSA oddalił więc skargę.

Wyrok WSA w Krakowie z 7.02.2022 r., III SA/Kr 1447/21

Zasiłek opiekuńczy dla opiekunów tymczasowych dzieci z Ukrainy

Osoby mające status opiekuna tymczasowego dziecka z Ukrainy mają prawo do zasiłku opiekuńczego na takich samych warunkach, jak zasiłek opiekuńczy na dzieci i członków rodziny osób ubezpieczonych, na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2021 r poz. 1133).

Za opiekuna tymczasowego dziecka z Ukrainy uznaje się osobę, która sprawuje pieczę nad dzieckiem, które przebywa na terytorium Polski bez opieki odpowiedzialnych osób dorosłych, a opiekę tymczasową ustanowił sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce pobytu dziecka. Aby otrzymać zasiłek należy złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem przez opiekuna tymczasowego (ZOT), wraz z postanowieniem sądu o ustanowieniu opiekuna tymczasowego, oraz, w zależności od tego, jaki jest powód sprawowania opieki:

  • w przypadku opieki nad chorym dzieckiem – zaświadczeniem lekarskie,
  • w przypadku opieki nad dzieckiem do lat 8 – oświadczeniem opiekuna, że żłobek, klub dziecięcy, przedszkole lub szkoła, do których uczęszcza dziecko, zostały nieprzewidzianie zamknięte,
  • w przypadku opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością do 18 roku życia – dokumentem potwierdzającym niepełnosprawność.

Dodatkowo potrzebne dokumenty to:

  • zaświadczenie płatnika składek Z-3 – jeśli opiekun jest pracownikiem,
  • zaświadczenie płatnika składek Z-3b – jeśli opiekun wykonuje pozarolniczą działalność, współpracuje z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność lub korzysta z ulgi na start albo jest osobą duchowną,
  • zaświadczenie płatnika składek Z-3a – jeśli opiekun jest ubezpieczony z innego tytułu,
  • zaświadczenie płatnika składek ZAS-12 – jeśli wniosek dotyczy ustalenia prawa do zasiłku opiekuńczego za dalszy okres i nie zmieniły się okoliczności.

Pełne informacje można znaleźć na stronie ZUS pod adresem: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/-/publisher/details/1/zasilek-opiekunczy-dla-opiekuna-tymczasowego-dziecka-z-ukrainy/4556080#1

Pełnomocnik a dostęp do danych osobowych w świetle RODO

Czy możliwe jest realizowanie wniosków dotyczących prawa dostępu do danych osobowych składanych przez pełnomocników osób, których dane dotyczą? Odpowiadając na to pytanie UODO przytacza motyw 63 RODO: „Każda osoba fizyczna powinna mieć prawo dostępu do zebranych danych jej dotyczących oraz powinna mieć możliwość łatwego wykonywania tego prawa w rozsądnych odstępach czasu, by mieć świadomość przetwarzania i móc zweryfikować zgodność przetwarzania z prawem”, co może oznaczać również wykonywanie tego prawa przez pełnomocnika.

Projekt wytycznych Europejskiej Rady Ochrony Danych nr 1/2022 wskazuje, że w sytuacji, gdy wniosek nie jest składany przez osobę, której dane dotyczą, należy wziąć pod uwagę przepisy krajowe dotyczące działania przez pełnomocnika w celu sprawdzenia, czy osoba ta może występować w imieniu osoby, której dane dotyczą.

Istotne jest również ustalenie, czy pełnomocnictwo obejmuje działanie na mocy RODO czy innej ustawy np. w przypadku szpitali i przychodni na mocy ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (art. 26 ust. 1 – podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta).

Ponieważ udostępnienie danych osobowych osobie nieuprawnionej może stanowić naruszenie ochrony danych osobowych to ważną kwestią jest weryfikacja tożsamości osoby, która składa pełnomocnictwo, jak również osoby, której danych dotyczy wniosek. RODO w motywie 64 wskazuje, że administrator powinien skorzystać z wszelkich rozsądnych środków w celu zweryfikowania tożsamości żądającej dostępu osoby, której dane dotyczą,  co należy również zastosować do weryfikacji tożsamości pełnomocnika. Rolą administratora jest określenie, jak zweryfikować, czy osoba, która składa wniosek w imieniu innej osoby jest umocowana do złożenia wniosku o dostęp do danych na podstawie art. 15 RODO.

Z całością stanowiska UODO można zapoznać się pod adresem: https://uodo.gov.pl/pl/225/2344

Składka zdrowotna członka zarządu otrzymującego świadczenia niepieniężne

Ministerstwo Zdrowia w stawisku z 24 marca 2022 roku odpowiedziało na pytanie, czy w przypadku członka zarządu spółki z o.o. który nie otrzymuje wynagrodzenia, a jedynie świadczenie niepieniężne, np. abonament medyczny, podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi wartość tego świadczenia? Według resortu “(…) należy uwzględniać wszelkie formy przychodu, przewidziane w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym jeżeli w rozumieniu ustawy o PIT pakiety medyczne stanowią nieodpłatne świadczenia, które podlegają opodatkowaniu, to od wartości takiego świadczenia należy również odprowadzić składkę zdrowotną.”

Nowe przepisy dla zawodowych kierowców

Projekt ustawy o delegowaniu kierowców w sektorze transportu drogowego został skierowany do konsultacji publicznych. Wydanie ustawy wynika z konieczności wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów unijnej dyrektywy, która stanowi jeden z elementów tzw. Pakietu Mobilności.

Nowe przepisy wykluczają z grupy pracowników delegowanych m.in. kierowców, który wykonują przejazd tranzytem. Pracownikiem delegowanym nie będzie też:

  • kierowca, który wykonuje przewóz dwustronny rzeczy lub osób,
  • kierowca, który w trakcie przewozu dwustronnego rzeczy wykonuje dodatkowo jedną czynność załadunku rzeczy lub rozładunku rzeczy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, przez które przejeżdża, pod warunkiem, że załadunek i rozładunek rzeczy nie jest wykonywany na terytorium tego samego państwa
  •  kierowca, który po przewozie dwustronnym rzeczy, który rozpoczęto w państwie członkowskim siedziby i w czasie którego nie wykonano żadnej dodatkowej czynności załadunku rzeczy lub rozładunku rzeczy, następnie wykonuje przewóz dwustronny rzeczy do państwa członkowskiego siedziby, podczas którego wykonuje dodatkowo maksymalnie dwie czynności załadunku rzeczy lub rozładunku rzeczy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, przez które przejeżdża, pod warunkiem że dodatkowe czynności załadunku rzeczy i rozładunku rzeczy nie są wykonywane na terytorium tego samego państwa.

Założenia projektu można znaleźć pod adresem:

https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-delegowaniu-kierowcow-w-sektorze-transportu-drogowego

 

 

Nowelizacja specustawy ukraińskiej już w Dzienniku Ustaw

Dzięki nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy  obywatele Białorusi, którzy uciekli przed wojną z terytorium Ukrainy, będą mieli możliwość otrzymania wizy humanitarnej. Odmowa wydania tej wizy możliwa będzie na zasadach ogólnych.

Nowe przepisy pozwolą również na tymczasowe zatrudnianie lekarzy spoza UE w celu pomocy ukraińskim uchodźcom; na ich mocy zostanie też utworzony Fundusz Gwarancji Kryzysowych, który będzie udzielał gwarancji i poręczeń spłaty kredytów lub innych zobowiązań zaciągniętych przez przedsiębiorców w związku ze skutkami wojny na Ukrainie.

Prezydent podpisał nowelizację 14 kwietnia, i tego dnia została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw. Nowe przepisy weszły w życie dzień po ogłoszeniu, z mocą od 24 lutego 2022 roku.

https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/830

Nowy projekt ustawy o sygnalistach

12 kwietnia na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się kolejna wersja projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z 6 kwietnia 2022 r.

W stosunku do poprzedniej wersji  w nowym projekcie wprowadzono kilka istotnych dla pracodawców i sygnalistów zmian. W szczególności uważać muszą przedsiębiorcy, którzy zatrudniają osoby na podstawie umów zlecenia – zgodnie z art. 23 pkt 1 projektu ustawy procedury zgłoszeń wewnętrznych będą musiały opracować firmy, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 50 osób (a nie – jak we wcześniejszym projekcie – pracowników). Przepis ten nie ma zastosowania do podmiotów wykonujących działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska.

Drugą istotną zmianą w stosunku do wcześniejszej wersji projektu jest okres przechowywania danych osobowych w związku z przyjęciem zgłoszenia. Został on skrócony z 5 lat do 12 miesięcy od dnia przekazania zgłoszenia do organu publicznego właściwego do podjęcia działań.

Doprecyzowano również zapis dotyczący formy dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i zewnętrznych przez sygnalistów – w projekcie dopuszczono postać zgłoszenia ustną, papierową lub elektroniczną, dzięki czemu polskie przepisy są zgodne z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r.

Z projektem można zapoznać się na stronie: https://legislacja.gov.pl/projekt/12352401/katalog/12822857#12822857

Zmiany w liczeniu składki zdrowotnej

4 kwietnia 2022 roku Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Znajdują się w niej, między innymi, przepisy modyfikujące zasady ustalania dochodu do obliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców, który będzie obliczany z uwzględnieniem różnic remanentowych. Zdaniem wiceministra finansów zmiana pozwoli firmom, które kupiły towary w 2021 roku, a sprzedały je dopiero w 2022 roku, uwzględniać wydatki na zakupy przy obliczaniu składki zdrowotnej.

Znowelizowane przepisy doprecyzowują też kwestię uwzględniania dochodów lub przychodów wolnych od opodatkowania przy liczeniu składki zdrowotnej – w ustalaniu składki nie będzie uwzględniana większość przychodów lub dochodów wolnych od podatku (z wyjątkiem dochodów z realizacji nowej inwestycji lub uzyskanych na terenie specjalnej strefy ekonomicznej oraz przychodów objętych ulgą na powrót, ulgą dla pracujących seniorów i rodzin 4+). Zasadę tę stosować się będzie także w przypadku opłacania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Po nowelizacji KSH dochód z odpłatnego zbycia środków trwałych nie będzie powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r.

Ustawa oczekuje obecnie na publikację w Dzienniku Ustaw.

https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1515

Klauzule informacyjne – w jakim języku?

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami, w jakim języku formułowane powinny być klauzule informacyjne skierowane do obywateli Ukrainy, np. w związku z przyjęciem do pracy lub do szkoły, UODO zamieścił na stronie internetowej następującą informację:

W pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę zasadę przejrzystości (art. 5 ust. 1 lit. a RODO oraz art. 12 ust. 1 RODO), zgodnie z którą administrator podejmuje odpowiednie środki, aby w zwięzłej, przejrzystej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie, jasnym i prostym językiem – w szczególności, gdy informacje są kierowane do dziecka – udzielić osobie, której dane dotyczą, wszelkich informacji, o których mowa w art. 13 i 14, oraz prowadzić z nią wszelką komunikację na mocy art. 15–22 i 34 w sprawie przetwarzania. Informacji udzielić można na piśmie lub w inny sposób – także elektronicznie. Jeżeli osoba, której dane dotyczą tego zażąda, informacji można udzielić ustnie, o ile innymi sposobami potwierdzi się tożsamość osoby, której dane dotyczą. Osoba, której dane dotyczą, powinna zostać poinformowana o podjęciu operacji przetwarzania i jej celach, a także o ryzyku, zasadach, zabezpieczeniach i prawach związanych z przetwarzaniem danych osobowych.

Mimo braku przepisów prawa określających sposób, w jaki przetłumaczyć należy klauzule informacyjne, wskazuje się by w przypadku tłumaczenia informacji na język obcy administrator danych dołożył wszelkich starań, by tłumaczenie było wierne, a frazeologia i składnia tekstu w języku obcym zrozumiała.

Grupa Robocza Art. 29 w Wytycznych w sprawie przejrzystości na podstawie rozporządzenia 2016/679, WP260 rev. 01 wskazała, że „jeżeli administrator kieruje informacje do osób, których dane dotyczą i które posługują się innym językiem lub innymi językami, należy zapewnić tłumaczenie w tym języku lub tych językach”. Gdy administrator przetwarza dane wielu osób posługujących się różnymi językami można stworzyć – oprócz klauzuli informacyjnej w języku polskim –  klauzulę informacyjną w języku uniwersalnym np. w języku angielskim.

Szczegółowe informacje znaleźć można na stronie UODO: https://uodo.gov.pl/pl/225/2346

Dziękujemy za zgłoszenie!

Skontaktujemy się z Tobą, aby ustalić szczegóły.