11 stycznia 2024 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał indywidualną interpretację (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.790.2023.2DJD) stwierdzającą, że wartość pracy osób zatrudnionych nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz wartość przychodów tych osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej nie będzie stanowiła przychodów z działalności gospodarczej, określonych w art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy PIT .

Interpretacja odnosi się do przedsiębiorcy-wnioskodawcy, który zatrudniał sześciu pracowników na podstawie ustnych umów cywilnoprawnych, a umowy te nie zostały zgłoszone do ZUS, co wykazała przeprowadzona kontrola Powiatowej Inspekcji Pracy. Kwoty wynagrodzeń z umów zleceń ujawnione przez kontrolerów PIP nie zostały zaliczone jako koszty uzyskania przychodu. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedsiębiorca wskazał, że przychody z działalności gospodarczej opodatkowuje na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, a do celów podatkowych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Wnioskodawca we wniosku przedstawił stanowisko, zgodnie z którym nie powinien zaliczać do przychodu z działalności gospodarczej ujawnionych wynagrodzeń z tytułu umowy zlecenia oraz dodatkowego sankcyjnego przychodu w wysokości minimalnego wynagrodzenia na umowę o pracę – art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – gdyż przepis ten nie dotyczy osób zatrudnionych na umowę zlecenie.

Dyrektor KIS przychylił się w wydanej interpretacji do stanowiska wnioskodawcy podkreślając, przy zatrudnieniu na podstawie ustnych umów cywilnoprawnych ani wartość pracy osób zatrudnionych nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej,  ani wartość przychodów tych osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie będzie stanowiła przychodów z działalności gospodarczej, określonych w art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyżej wymieniony przepis ma zastosowanie tylko w przypadku ujawnienia nielegalnego zatrudnienia na podstawie stosunku pracy,stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą.

 

 

Po nowelizacji Kodeksu pracy w 2023 roku pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (art. 148[1] Kodeksu pracy). Zwolnienie udzielane jest w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika, a w jego czasie pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

Ponieważ zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej to jedno z najbardziej popularnych zwolnień z którego korzystają pracownicy pojawiło się kilka pytań, na które odpowiedzi udzieliło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z 30 stycznia 2024 roku.

Czy we wniosku z tytułu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych trzeba podać szczegółowe informacje dotyczące np. wypadku członka rodziny?

Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem pracownik nie ma prawa do zwolnienia przy każdym wypadku lub chorobie, ale tylko wtedy, jeżeli występują one w rodzinie oraz mają charakter pilny, a także wymagają natychmiastowej obecności pracownika. Nie ma jednak zamkniętego katalogu spraw rodzinnych, które uzasadniałyby skorzystanie ze zwolnienia z powodu siły wyższej. Artykuł 148 nie nakłada również obowiązku przedstawienia szczegółowych informacji na temat zdarzenia, które uzasadniają skorzystanie ze zwolnienia. Dodatkowo należy pamiętać, że zgodnie z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016 /679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE obowiązuje zasada minimalizacji danych, co oznacza, że pracodawca nie ma prawa żądać szczegółowych informacji na temat przyczyn skorzystania ze zwolnienia przez pracownika.

Jeżeli chodzi o skorzystanie ze zwolnienia  z tytułu siły wyższej z powodu śmierci i pogrzebu np. kuzyna, to Ministerstwo nie jest wykluczyło takiej możliwości, przede wszystkim ze względu na powyższe wyjaśnienia, a także braku w art. 148 [1] wskazania, co powinien zawierać w treści wniosek o udzielenie zwolnienia.

Czy pracodawca może odmówić udzielenia pracownikowi zwolnienia na poniedziałek, jeżeli wniosek składa w czwartek na piątek i poniedziałek?

MRPiPS udzieliło odpowiedzi wskazując, że “nie jest wykluczona  możliwość  złożenia przez pracownika ww. wniosku  dzień przed terminem omawianego zwolnienia na piątek i poniedziałek (przypadający bezpośrednio po weekendzie), o ile spełnia on wszystkie przedstawione wyżej przesłanki, a mianowicie:

• powodem zwolnienia jest działanie siły wyższej,
• siła wyższa dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,
• niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.”

 

Jeżeli interesują Cię inne zmiany w prawie pracy zapraszamy na szkolenie Zmiany w prawie pracy w 2024 roku – warsztaty.

Na stronach Rządowego Centrum legislacji pojawił się w styczniu 2024 roku projekt rozporządzenia obniżający maksymalne dopuszczalne stężenia związków niklu, akrylonitrylu i benzenu (Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniający rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy). Zaostrzenie dopuszczalnych norm związków wynika z dostosowania się polskich przepisów do przepisów Unii Europejskiej, a konkretnie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającą dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.

Celem wprowadzenia nowych regulacji jest ochrona pracowników przed wpływem czynników rakotwórczych. Zgodnie z nowymi przepisami obniżone zostaną najwyższe dopuszczalne stężenia związków niklu, akrylonitrylu i benzenu. Planowane daty obniżenia dopuszczalnych stężeń:

• Do dnia 4 kwietnia 2026 r. dla akrylonitrylu wartość NDS wynosi 2 mg/m3 i NDSCh wynosi 10 mg/m3.
• Do dnia 4 kwietnia 2026 r. dla benzenu wartość NDS wynosi 1,6 mg/m3 (0,49 ppm).

Dla związków niklu, w przeliczeniu na Ni, wartość NDS wynosi:

•  0,25 mg/m3 ‑ do dnia 4 kwietnia 2024 r.
• 0,1 mg/m3 ‑ do dnia 17 stycznia 2025 r.

21 lutego 2024 roku w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2024 r., poz. 232). Na mocy nowych przepisów do 30 czerwca 2024 roku przedłużony został między innymi okres, w którym pobyt na terytorium RP obywateli Ukrainy, którzy przybyli w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie jest uznawany za legalny.

Ustawa przedłuża także okres ważności wydanych lub udzielonych obywatelom Ukrainy wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy, kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów “zgoda na pobyt tolerowany”, a także przedłuża okres, w którym pobyt obywatela Ukrainy uznawany jest za legalny na terytorium Polski na podstawie wizy Schengen.

Przepisy zakładają też przedłużenie okresu obowiązywania szczególnych uprawnień dla lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych z Ukrainy. Uprawnienia te to zgody na wykonywanie zawodu i warunkowe prawo wykonywania zawodu i zostają one przedłużone do 28 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

Ustalanie polskiej rezydencji podatkowej obywateli Ukrainy nadal będzie odbywało się na podstawie pisemnego oświadczenia danej osoby o posiadaniu na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych.

Nowe przepisy przedłużają również do końca roku 2024 preferencje podatkowe dla tych, którzy udzielają pomocy humanitarnej, co oznacza:

• możliwość odliczenia darowizn przekazanych po dniu 23 lutego 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• niezaliczanie do przychodów wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych po dniu 23 lutego 2022 r. w związku z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• zwolnienie z opodatkowania podatkiem PIT pomocy humanitarnej otrzymanej po dniu 23 lutego 2022 r. przez obywateli Ukrainy, którzy w związku z toczącymi się działaniami wojennymi opuścili swój kraj i przybyli do Polski.

Przepisy ustawy weszły w życie dzień po ogłoszeniu jej w Dzienniku Ustaw.

Jeżeli rozważasz zatrudnienie cudzoziemca i chcesz to zrobić w sposób prawidłowy i zgodnie z przepisami zapraszamy na szkolenie: Cudzoziemcy w kontrolach Państwowej Inspekcji Pracy i Służby Granicznej

2 lutego 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ogłosił na swojej stronie możliwość otrzymania dofinansowania na poprawę BHP. Mogą je otrzymać zwycięzcy konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowanie w 2025 roku. Konkurs skierowany jest do płatników składek, którzy chcą otrzymać dofinansowanie projektu, który przyczyni się do poprawy warunków na stanowiskach pracy pracowników.

ZUS zamierza dofinansować projekty, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa pracy, redukują niekorzystne oddziaływanie szkodliwych czynników w pracy oraz zmniejszają zagrożenie wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi.

Wnioski można składać w terminie od 26 lutego 2024 roku do 27 marca 2024 roku, wyłącznie w wersji elektronicznej za pośrednictwem strony prewencja.zus.pl, a wyniki zostaną ogłoszone do 31 grudnia 2024 roku.

 

16 lutego 2024 roku Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał obwieszczenie w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2023 r. i w drugim półroczu 2023 r.

Wysokość odpisu podstawowego ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe w 2023 r. wyniosło 6246,13 zł, a w drugim półroczu 2023 r. wyniosło 6445,71 zł, a więc do ustalenia odpisu na ZFŚS w 2024 r. należy przyjąć kwotę 6445,71 zł.

Dla przypomnienia: ZFŚS tworzą pracodawcy, którzy według stanu na dzień 1 stycznia 2024 r. zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, lub 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli z wnioskiem o utworzenie funduszu wystąpiła zakładowa organizacja związkowa.

Obowiązkowe odpisy w 2024 roku wynoszą:

• odpis podstawowy (37,50%) – 2417,14 zł
• odpis na pracownika młodocianego w pierwszym roku nauki (5%) – 322,29 zł
• odpis na pracownika młodocianego w drugim roku nauki (6%) – 386,74 zł
• odpis na pracownika młodocianego w trzecim roku nauki (7%) – 451,20 zł
• odpis na pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze (50%) – 3222,86 zł

Możliwe jest też zwiększenie dobrowolne na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności o 6,25%, czyli o 402,86 zł.

Więcej o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych można dowiedzieć się na naszym szkoleniu Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2024 roku.

Ministerstwo Obrony Narodowej stanęło po stronie pracodawców przyznając w stanowisku z 2 lutego 2024 roku, że potrzeby organizacyjne przedsiębiorców są ważniejsze od rotacyjnych szkoleń żołnierzy WOT. Tym samym przedsiębiorcy nie muszą dostosowywać czasu pracy przedsiębiorstwa pod wykaz szkoleń, a żołnierz WOT będzie musiał skorzystać z urlopu bezpłatnego na czas szkoleń.

Wykaz szkoleń sporządzany jest na rok, a żołnierz ma obowiązek przekazać go swojemu pracodawcy. Zgodnie z art.171 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny terytorialna służba wojskowa może być pełniona dyspozycyjnie albo rotacyjnie. Miejscem rotacyjnej służby jest jednostka lub inne miejsce wskazane przez dowódcę jednostki, co najmniej raz w miesiącu przez okres 2 dni w czasie wolnym od pracy (weekendy). Są jednak branże, gdzie weekendy są dniami pracującymi (na przykład energetyka, gastronomia i hotelarstwo, turystyka), co rodzi pytanie, czy pracodawcy muszą dostosowywać organizację pracy do wykazu szkoleń. W stanowisku z 2 lutego MON jednoznacznie wskazuje, że pracodawca nie musi dostosowywać się do harmonogramów służby pełnionej rotacyjnie żołnierzy WOT, ale jego obowiązkiem jest udzielenie na te dni urlopu bezpłatnego swoim pracownikom. W przypadku, gdy udzielenie urlopu będzie niemożliwe, alternatywą może być wniosek o zmianę wykazu, złożony przez pracownika żołnierza do jednostki wojskowej (na podstawie art. 177 ust. 4 ustawy o obronie ojczyzny).

 

Państwowa Inspekcja Pracy podsumowała dokonane w 2023 roku kontrole, z których 248 dotyczyło zasad wykonywania pracy zdalnej. W ich wyniku  stwierdzono, że aż w 60 % przypadków doszło do naruszeń wdrożenia regulacji pracy zdalnej, a w 7 kontrolowanych przypadkach doszło do wykroczeń. Wykazane nieprawidłowości dotyczyły między innymi odbierania oświadczeń od pracownika przed dopuszczeniem go do pracy zdalnej, a także nienależyte przekazywanie wymaganych informacji pracownikom.

Najczęstsze naruszenia dotyczyły:

• niewykonanie obowiązku przekazania pracownikowi, z którym uzgodniono wykonywanie pracy zdalnej informacji w zakresie określenia jednostki organizacyjnej pracodawcy, w której strukturze znajduje się stanowisko pracy pracownika oraz wskazanie osób/organów odpowiedzialnych za współpracę z pracownikiem wykonującym pracę zdalną oraz upoważnionych do przeprowadzania kontroli w miejscu wykonywania pracy zdalnej,
• naruszenia obowiązku odebrania przed dopuszczeniem pracownika do pracy zdalnej oświadczenia potwierdzającego, że na stanowisku pracy zdalnej są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy,
• naruszenia obowiązku odebrania oświadczenia od pracownika o zapoznaniu z oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej,
• naruszenia obowiązku pokrywania kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• naruszenia obowiązku wypłaty ekwiwalentu lub ryczałtu w związku z wykorzystywaniem przez pracowników własnych narzędzi pracy i materiałów.

Wykroczenia, które zostały wykazane w trakcie przeprowadzonych kontroli dotyczyły między innymi niewypłacania świadczenia przysługującego pracownikowi, naruszenia przepisów dotyczących uwzględnienia wniosku pracowników uprzywilejowanych o wykonywanie pracy zdalnej, braku pisemnego potwierdzenia warunków zatrudnienia pracownika pracującego zdalnie, a także nieprzestrzegania przepisów BHP.

W przypadku 99 kontroli inspekcja nie stwierdziła żadnych uchybień.

W planie kontroli PIP na 2024 rok również znalazła się praca zdalna, a głównym celem inspekcji będzie weryfikacja praktycznego zastosowania przepisów o pracy zdalnej (m.in zapewnienie pracownikom materiałów i narzędzi do wykonywania pracy zdalnej czy wypłata ekwiwalentu lub ryczałtu), prawidłowość określania zasad wykonywania pracy zdalnej, a także sprawdzenie, czy spełnianie są wymagania w zakresie BHP.

Więcej o planie kontroli PIP na 2024 rok można przeczytać w grudniowym wpisie Państwowa Inspekcja Pracy – plan kontroli na 2024 rok.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach opracowany przez Ministerstwo Administracji i Spraw Wewnętrznych (numer z wykazu UC15). Zadaniem nowelizacji jest ułatwienie składania wniosków o zezwolenie na pobyt przez cudzoziemców drogą elektroniczną, co ma odciążyć urzędy wojewódzkie jak i ułatwić formalności cudzoziemcom. Dzięki nowelizacji do polskiego prawa zostanie wdrożona dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 2021 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji oraz uchylenia dyrektywy z 2009 r.

Obecnie cudzoziemiec, aby ubiegać się o pobyt czasowy lub długoterminowy jest zobowiązany do złożenia wniosku w formie papierowej, na urzędowym formularzu i osobiście w urzędzie wojewódzkim. Planowane zmiany zakładają składanie wniosków za pośrednictwem Modułu Obsługi Spraw. Za pośrednictwem MOS możliwe będzie składanie wniosków o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, a także złożenie wniosku w imieniu małoletniego cudzoziemca, osoby ubezwłasnowolnionej lub osoby małoletniej bez opieki.

Jednak konieczność wizyty w urzędzie nie zostanie całkowicie wyeliminowana, gdyż potwierdzenie danych zawartych we wniosku będą dokonywane poprzez osobiste stawienie się cudzoziemca do urzędu wojewódzkiego.

Projekt zawiera również propozycję wydłużenia okresu ważności dokumentów wydawanych beneficjentom ochrony międzynarodowej, czyli cudzoziemców, którym nadano status uchodźcy lub udzielono ochrony uzupełniającej na terytorium RP.

 

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o praktycznych aspektach zatrudniania cudzoziemców to zapraszamy na majowe szkolenie Cudzoziemcy w kontrolach Państwowej Inspekcji Pracy i Służby Granicznej

Od 15 lutego 2024 r. wchodzą w życie nowe przepisy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym – zgodnie z ustawą z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304). Wchodzące w życie przepisy rozszerzają obowiązki pracodawców prowadzących działalność związaną z opieką nad osobami małoletnimi, w zakresie weryfikacji niekaralności osób podejmujących pracę z dziećmi.

I tak od 15 lutego pracodawca, który nawiązuje stosunek pracy z osobą, która będzie zajmować się wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi ma obowiązek weryfikacji niekaralności osób podejmujących pracę lub działalność związaną z kontaktem z dziećmi. Obowiązek ten dotyczy nie tylko pracodawców, ale również organizatorów działalności związanych z powyższymi obszarami.

W ramach weryfikacji pracodawcy/organizatorzy działalności mają obowiązek uzyskać informacje, czy dana osoba jest zamieszczona w rejestrze z dostępem ograniczonym lub w rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w rejestrze.

Pracodawca ma też obowiązek wydrukować i załączyć do akt osobowych pracownika potwierdzenie z ww. rejestru, a także załączyć do akt osobowych  następujące oświadczenia pracownika:

• informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego,
• informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi (w przypadku osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego),
• oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Polska i państwo obywatelstwa, oraz informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi (w przypadku osoby która zamieszkiwała za granicą w państwie innym niż Polska i kraj obywatelstwa).