Zapraszamy do zapisów na nowy newsletter, tym razem odpowiadamy na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące sygnalistów i obowiązków pracodawców, wynikających z konieczności wprowadzenia nowych przepisów.

 

Zgodnie z dyrektywą UE z 9 grudnia 2021 roku każda działalność gospodarcza nadzorująca wykonywanie pracy pracowników za pośrednictwem środków elektronicznych, ograniczająca zdolność wyboru godzin pracy lub zadań i uniemożliwiająca pracę dla stron trzecich uznawana będzie za pracodawcę. Taka firma zobowiązana będzie więc do nadania pracownikom między innymi prawa do płacy minimalnej, płatnego urlopu lub praw emerytalnych. W największym zakresie sprawa dotyczy nadania praw pracowniczych kierowcom platform typu Uber.

Celem nowych przepisów jest poprawienie warunków pracy i uregulowanie niejasnego statusu zatrudnienia  osób pracujących za pośrednictwem platform. Może jednak wpływać na elastyczność pracy i obniżyć wynagrodzenia zatrudnionych.

Tak się stanie, jeśli platformy będą w ten sposób chciały zrekompensować sobie wyższe koszty – tłumaczy Anna Szmidt, wiceminister rodziny i polityki społecznej. Zdaniem ministerstwa koszty nowych regulacji dla platform cyfrowych będą zależne od ich skali działalności, ale nie wpłyną mocno na ich sytuację finansową. Szmidt zastrzegła także, że MRiPS nie chce na razie podejmować inicjatywy ustawodawczej, czyli np. zmian w Kodeksie pracy; resort wstrzyma się z działaniem do czasu przyjęcia dyrektywy w jej ostatecznym kształcie.

Wypełnianie zasad dyrektywy na swoim terytorium kontrolować będą musiały poszczególnego państwa członkowskie wspólnoty.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021PC0762

Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, która ma usprawnić i przyśpieszyć postępowania w sprawach pobytu i pracy cudzoziemców została opublikowana 14 stycznia w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że 28 stycznia jej przepisy wchodzą w życie. Ustawa przewiduje między innymi możliwość wprowadzenia ułatwień w udzielaniu zezwoleń na pracę i zezwoleń na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemców, którzy będą pracować dla przedsiębiorców prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej.

Głównym motorem zmian jest wzrost liczby wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych na terytorium Polski i konieczność przyspieszenia ścieżki administracyjnej przy przyznawaniu zezwolenia na pobyt oraz pracę.

Ustawa wprowadza między innymi zmiany w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wydłużając okres dopuszczalnej pracy do 24 miesięcy, rozszerza katalog okoliczności, które nie wymagają zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, oraz w miejsce wymogu posiadania zapewnionego miejsca zamieszkania oraz źródła stabilnego i regularnego dochodu, koniecznego do otrzymana zezwolenia na pobyt i pracę czasową wprowadza wymóg otrzymywania wynagrodzenia nie niższego niż minimalne.

Z ustawą można zapoznać się na stronie: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/91

 

W Polsce coraz powszechniejszy staje się proceder legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców wyłącznie w celu tranzytowym. Mechanizm polega na zarejestrowaniu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy i tym samym zalegalizowaniu pracy cudzoziemca  na terytorium Polski. W oświadczeniu nieuczciwe firmy podają, że cudzoziemiec na podstawie umowy cywilnoprawnej  będzie wykonywał na rzecz usługodawcy dwa rodzaje usług:  usługi nakładcze w wymiarze 3 godzin tygodniowo oraz usługi opieki, które mają być wykonywane w wymiarze 160 godzin miesięcznie. Po wjeździe do Polski i otrzymaniu certyfikatu rezydencji podatkowej, oraz zaświadczenia A1 potwierdzającego podleganie przez cudzoziemca polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych cudzoziemiec po przybyciu do Polski przez 14 dni wykonuje usługi nakładcze (łącznie przez 20 godzin), a potem wyjeżdża do Niemiec, gdzie przez 2 miesiące świadczy usługi opieki w łącznym wymiarze 320 godzin. Po powrocie z Niemiec cudzoziemiec znów przez 2 dni składa w Polsce długopisy w sumie przez 3 godziny, a następnie wyjeżdża na Ukrainę. Po miesiącu wraca do Polski i przez 2 dni roznosi długopisy w łącznym wymiarze 3 godzin, by po tych dwóch dniach wyjechać na miesiąc do Niemiec, gdzie świadczy usługi opieki przez 160 godzin. Po powrocie z Niemiec do Polski cudzoziemiec wraca na Ukrainę. W ten sposób łączny czas świadczenia usług na terytorium Niemiec przez cudzoziemca wynosi 480 godzin, w Polsce – 26 godzin, czyli zgodnie z wnioskiem o wydanie formularza A1. Obcokrajowiec nie ma zalegalizowanej pracy za granicą, ponieważ jego pracodawca powołuje się na swobodę przepływu pracowników wskazując, że zalegalizował pracę i pobyt cudzoziemca w Polsce i może go w związku z tym go delegować.

Zdaniem części prawników konieczne jest zaostrzenie przepisów w tym zakresie, ponieważ taki schemat postępowania narusza polskie prawo. Główny Inspektorat Pracy również ma wątpliwości związane z możliwością delegowania do czasowego wykonywania pracy za granicą cudzoziemca, któremu powierzono pracę w Polsce.

Krajowa Izba Doradców Podatkowych wydała opinię prawną w temacie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 roku w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania zaliczek na podatek dochodowy. W opinii KIDP rozporządzenie jest niezgodne z aktami wyższego rzędu, i w związku z tym wymaga uchylenia. Zwrócono również uwagę na brak zachowania vacatio legis, gdyż pomiędzy opublikowaniem Rozporządzenia w Dzienniku Ustaw, a rozpoczęciem jego obowiązywania minęło tylko kilka godzin.

Z opinią prawną można zapoznać się bezpośrednio na stronie KIDP: https://kidp.pl/aktualnosciall.php/10/7310

Nie będzie można wziąć w tym roku zwolnienia lekarskiego ze względu na wypalenie zawodowe. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła decyzję o wpisaniu wypalenia zawodowego do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) w 2019 r. Klasyfikacja ta obowiązywać będzie od 1 stycznia 2022 r.

Ministerstwo Zdrowia nie planuje jednak prac legislacyjnych związanych z wypaleniem zawodowym, ze względu na obowiązujące już regulacje prawne. W Polsce wciąż obowiązuje klasyfikacja ICD-10.

Przypominamy też, że ICD-11 nie traktuje wypalenia zawodowego jako choroby ani urazu, ale jako stan powodujący konieczność kontaktu ze służbą zdrowia.

8 stycznia zmieniły się zasady rozliczania zaliczek na podatek dochodowy, pobieranych przez płatników w styczniu 2022. Wysokość zaliczki za styczeń, u pracowników czy zleceniobiorców osiągających miesięczny przychód do 12 800 zł brutto, powinna być pobierana w wysokości nie wyższej, niż kwota zaliczki obliczanej na zasadach działających do 31 grudnia 2021 r. Jeśli pracownik otrzymał niższe wynagrodzenie za styczeń, dostanie wyrównanie.

Z treścią rozporządzenia można zapoznać się pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000002801.pdf

Podczas konferencji „Stop nielegalnemu zatrudnianiu i płaceniu pod stołem” wiceminister finansów Jan Sarnowski, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Gertruda Uścińska i zastępca Głównego Inspektora Pracy Jarosław Leśniewski opowiadali o rozwiązaniach prawnych przyjętych w podatkowym Polskim Ładzie. Przepisy obowiązywać mają od początku przyszłego roku.

Nowe przepisy ograniczyć mają proceder zatrudniania pracowników „na czarno” oraz wypłacania części wynagrodzenia „pod stołem”. Do tej pory obowiązek zapłacenia zaległego podatku od wynagrodzenia wypłaconego na czarno lub pod stołem spoczywał na pracowniku. Według nowych przepisów płacić będzie pracodawca, obciążony także dodatkowym podatkiem od każdego miesiąca nielegalnego zatrudnienia.

W 2021 roku Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) przeprowadziła ponad 54 tys. kontroli, z których 11,5 tys. dotyczyło legalności zatrudnienia. Niemal połowa z nich wykazała nieprawidłowości. PIP zapowiada większe kontrole w 2022 roku, a walka z pracą na czarno i płaceniem pod stołem ma być bardziej wzmożona i efektywna.

Więcej informacji znaleźć można na stronie Ministerstwa Finansów: https://www.gov.pl/web/finanse/stop-nielegalnemu-zatrudnieniu-i-placeniu-pod-stolem

Od 1 stycznia 2022 roku pracownik będzie mógł otrzymać zwolnienie lekarskie na wypalenie zawodowe. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała je do dziesiątej edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems), uznając je za chorobę.

Wypalenie zawodowe to długotrwały proces, na który wpływ mają stres, praca po godzinach, brak satysfakcji z zajmowanego stanowiska, niezadowalające wynagrodzenie, trudności z osiąganiem postawionych sobie celów i przewlekłe zmęczenie. To także przyczyna narastającego poczucia braku motywacji i niechęci do pracy. Angelika Blicharz, head of people & culture w firmie uPacjenta zauważa też, że skutki choroby odczuwalne są nie tylko dla pracownika, ale również dla jego bliskich, współpracowników i pracodawcy. Z badania przeprowadzonego w lipcu 2020 r. przez instytut ARC Rynek i Opinia, we współpracy z Randstad wynika, że jedna trzecia (31 proc.) pracowników umysłowych w Polsce uważa się za wypalonych zawodowo.

Wypalenie zawodowe jest problemem zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Cierpiący na tę chorobę pracownicy nie tylko są mniej wydajni. Mogą wywierać negatywny wpływ na cały zespół, tym samym zwiększając szanse na wystąpienie podobnego problemu u innych osób.

Chociaż wpisanie wypalenia zawodowego do klasyfikacji chorób to istotny krok na drodze do zadbania o zdrowie i komfort psychiczny pracowników, wielu ekspertów zwraca uwagę na możliwość nadużywania zwolnień lekarskich. Mikołaj Zając, prezes zajmującej się problematyką absencji chorobowych firmy Conperio przypomina, że zaburzenia nie wolno bagatelizować, zwraca jednak uwagę na ogromne prawdopodobieństwo wykorzystania nowych przepisów do korzystania z nieprawidłowych zwolnień lekarskich.

 

Na posiedzeniu Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej 14 grudnia 2021 przyjęto informację Głównego Inspektora Pracy, Katarzyny Łażewska-Hrycko, o programie działania PIP w roku 2022 oraz na lata 2022-2024.

Łażewska-Hrycko podkreślała, że przedstawiony dokument ma być odpowiedzią na wyzwania rzucane przez pandemiczną rzeczywistość i zmieniające się otoczenie społeczno-gospodarcze.

Program PIP uwzględnia w szczególności:

• Uwagi i zalecenia formułowane przez Radę Ochrony Pracy oraz komisje sejmowe;
• Wyniki dotychczasowej działalności kontrolno-nadzorczej i prewencyjnej;
• Dane statystyki publicznej w zakresie wypadków przy pracy oraz osób pracujących w warunkach zagrożenia czynnikami środowiska pracy;
• Plany działania Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy (SLIC) i Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.

Z pełną treścią dokumentu zapoznać można się na stronie Państwowej Inspekcji Pracy: https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/250420/Program%20dzialania%20PIP.pdf