Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują nowe zasady ustalania prawa i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, które wprowadzono na mocy ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621; dalej: ustawa zmieniająca). Zmiany dotyczą między innymi ustalania okresu zasiłkowego oraz podstawy wymiaru zasiłków, a także ustalania wysokości zasiłku chorobowego za okres pobytu w szpitalu i prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego.

W związku z wieloma wątpliwościami dotyczącymi nowych zasad rozliczania zwolnień lekarskich, występowania o świadczenia rehabilitacyjne i innych, które potęgują nieprecyzyjne przepisy, ZUS wydał 10 listopada 2021 roku stanowisko w sprawie zmian w ustawie zasiłkowej, odpowiadając na pytania, jak ustalać okres zasiłkowy i wysokość świadczeń w poniższych przypadkach:

“Pracownik przebywał na zwolnieniach lekarskich od pracy z powodu tej samej choroby od 1 do 18 lipca 2021 r., od 31 sierpnia do 25 września 2021 r., od 15 października do 28 grudnia 2021 r. Okresy tych niezdolności zostały wliczone do jednego okresu zasiłkowego zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy zmieniającej. Pracownik ponownie stał się niezdolny do pracy od 20 lutego 2022 r. do 31 maja 2022 r. Które okresy niezdolności do pracy podlegają zaliczeniu do jednego okresu zasiłkowego?

Zgodnie z art. 9 ustawy zasiłkowej w brzmieniu obowiązującym od i stycznia 2022 r., do okresu zasiłkowego wlicza się nieprzerwane okresy niezdolności do pracy oraz okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. W opisanym przypadku pracownik do 28 grudnia 2021 r. wykorzystał 119 dni okresu zasiłkowego. Niezdolność do pracy od 20 lutego 2022 r. powstała po przerwie w orzekaniu niezdolności do pracy, która nie przekroczyła 60 dni. Zatem do jednego okresu zasiłkowego powinny być wliczone okresy niezdolności do pracy wykorzystane do 28 grudnia 2021 r. i od 20 lutego 2022 r. Okres zasiłkowy (182 dni) upłynie 23 kwietnia 2022 roku. Do tego dnia pracownik będzie miał prawo do zasiłku chorobowego. Pracownik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne lub o rentę z tytułu niezdolności do pracy – w zależności od rokowań co do odzyskania zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który wyczerpał okres zasiłkowy, ale jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik był niezdolny do pracy od 1 sierpnia 2021 r. do 5 grudnia 2021 r. Ponownie stał się niezdolny do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. z powodu innej choroby. Według przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. okresy tych niezdolności do pracy nie podlegają zliczeniu do jednego okresu zasiłkowego. Pracownik ponownie zachorował od 28 lutego 2022r. do 30 kwietnia 2022 r. Czy do okresu zasiłkowego należy zaliczyć wyłącznie niezdolności do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. i od 28 lutego 2022 r. do 30 kwietnia 2022 r.?

Do okresu zasiłkowego należy wliczyć okresy niezdolności do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. oraz od 28 lutego do 30 kwietnia 2022 r.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy z dniem 20 stycznia 2022 r., wrócił do pracy i 18 marca 2022 r. uległ wypadkowi przy pracy. Czy przysługuje mu zasiłek chorobowy, czy świadczenie rehabilitacyjne?

Ponieważ pracownik wykorzystał 20 stycznia 2022 r. maksymalny okres zasiłkowy oraz przerwa w niezdolności do pracy nie przekracza 60 dni, nie ma prawa do zasiłku chorobowego od 18 marca 2022 r. Pracownik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy 182 dni, wrócił do pracy i pracuje. Po upływie 40 dni trafia na kwarantannę. Czy może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne?

Tak, pracownik może wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy 182 dni i po 30 dniach jest chory, ma zwolnienie lekarskie na dwa dni. Czy może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne?

Pracownik może wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. Przy rozpatrywaniu wniosku o świadczenie rehabilitacyjne lekarz orzecznik ZUS oceni, czy zachodzą okoliczności uzasadniające przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. (…)”

Z całością stanowiska oraz obszernym komentarzem ekspertów można zapoznać się w wydaniu Dziennika Gazeta Prawna z dnia 27 stycznia 2022 roku, w dodatku Ubezpieczenia i Świadczenia.

Do sejmu wpłynął nowy projekt ustawy wprowadzający rozwiązania umożliwiające pracownikom nieodpłatne wykonywanie testów diagnostycznych w kierunku koronawirusa, jak również pozwalający pracodawcom żądać od pracowników oraz osób wykonujących na rzecz pracodawcy pracę na podstawie umów cywilnoprawnych podawania informacji o negatywnym wyniku testu. Test będzie można wykonać bezpłatnie raz w tygodniu. Pracownik, który nie podda się testowi  będzie mógł zostać zobowiązany do zapłaty odszkodowania z tytułu zakażenia wirusem SARS­‑CoV­‑2, w wysokości 5‑krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przypadku gdy inny pracownik, u którego wystąpiło zakażenie będzie miał  uzasadnione podejrzenie, że do zakażenia doszło w miejscu pracy. Pracodawca w terminie 7 dni od otrzymania wniosku od osoby zakażonej zobligowany będzie do zweryfikowania, czy wśród pracowników, z którymi miał kontakt zakażony znajdują się osoby, które nie poddały się testowi. Jeżeli weryfikacja będzie pozytywna – pracodawca składa wniosek do do wojewody właściwego ze względu na miejsce wyznaczone do wykonywania pracy, wraz z listą pracowników, którzy nie poddali się testowi diagnostycznemu, a wojewoda podejmie decyzję o przyznaniu odszkodowania. W przypadku gdy pracodawca nie podejmie działania to pracownik zakażony będzie mógł wystąpić do wojewody z wnioskiem o wszczęcie postępowania w przedmiocie świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia przysługującego od pracodawcy.

Z projektem można zapoznać się klikając w link: https://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1981

 

 

Od 24 stycznia 2022 roku administracja publiczna przeszła na pracę zdalną chyba, że realizacja określonych zadań niezbędna do pomocy obywatelom nie jest „zdalnie” możliwa – zapowiedź ze środowej konferencji prasowej Adama Niedzielskiego znalazła się w piątkowym rozporządzeniu Rady Ministrów.

Rozporządzenie przewiduje szereg wyjątków dotyczących pracy zdalnej. Praca wykonywana w urzędach administracji publicznej lub niektórych z jednostek organizacyjnych zadań o charakterze publicznym może zostać poddana zmodyfikowanym przepisom. Jak czytamy w uzasadnieniu, „Wyjątki od powyższej zasady będą stanowić sytuacje, w których  realizacja określonych zadań jest niezbędna do zapewnienia pomocy obywatelom lub ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu lub jednostki, a ich realizacja nie jest możliwa w ramach pracy zdalnej.”

Minister Zdrowia podkreślił, że rząd nie rozważa wprowadzenia lockdownu, takiego jak miał miejsce podczas poprzednich fal pandemii COVID-19. Mimo to premier i minister zdrowia zaapelowali do wszystkich polskich pracodawców, by „w miarę możliwości, na ile jest to w poszczególnych branżach możliwe, praca zdalna znowu stała się standardem”.

Z pełną treścią rozporządzenia zapoznać można się w dzienniku ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/149

Od dzisiaj obowiązuje skrócony czas trwania kwarantanny. Rozporządzenie opublikowane w Dzienniku Ustaw 24 stycznia wieczorem weszło w życie 25 stycznia.  Zgodnie z treścią rozporządzenia kwarantanna dla osób z kontaktu z zakażonym wyniesie 7 dni, zamiast dotychczasowych 10. Rozporządzenie nie działa wstecz –  osoby skierowane na kwarantannę przed dniem wejścia w życie nowelizacji podlegają starym zasadom i trwa ona 10 dni.

Z rozporządzeniem można zapoznać się klikając w link: https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000015201.pdf

Na konferencji w dniu 21 stycznia premier ogłosił, że rząd planuje wprowadzić zmiany w Polskim Ładzie, nazywając je “rozszerzeniem”.  Przede wszystkim ogłoszono rozszerzenie ulgi dla klasy średniej na wszystkich emerytów i rencistów, a także na zleceniobiorców i nauczycieli akademickich, którzy mają wysokie koszty uzyskania przychodów. Rozszerzenie ulgi obejmie również rodziców samodzielnie wychowujących dzieci, którzy zgodnie z nowymi zasadami mieliby otrzymać pełen zwrot ulgi, czyli 1,5 tys. zł, bez względu na to, ile podatku zapłacili.

Wykonano też ukłon w stronę organizacji pożytku publicznego, które otrzymują wpłaty z  1% podatku – Skarb Państwa ma wyrównywać straty tym OPP, które otrzymają wpłaty mniejsze niż w 2021 roku. Obiecano również dodatkowe wsparcie dla firm, które zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami, deklarując przyznanie dodatkowych środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Więcej o planowanych zmianach można przeczytać na stronie: https://www.gov.pl/web/polski-lad/polski-lad–korzystne-zmiany-w-rozwiazaniach-systemu-podatkowego

Od 17 stycznia przedsiębiorcy, którzy ucierpieli z powodu epidemii COVID-19, mogą wystąpić o zwolnienie z opłacania składek za grudzień 2021 r. a także skorzystać ze świadczenia postojowego maksymalnie sześć razy. Pomoc dotyczy wyłącznie przedsiębiorców określonych branż, którzy posiadają kody PKD:

• 56.30.Z – przygotowywanie i podawanie napojów (podklasa ta obejmuje m.in. dyskoteki serwujące głównie napoje),
• 93.29.A – działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni,
• 93.29.Z – pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna

Wniosek o zwolnienie ze składek należy składać najpóźniej do 28 lutego, na formularzu RDZ-B7, natomiast wniosek oświadczenie postojowe najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii – na formularzu RSP-DD7. Ważne: jeżeli przedsiębiorca wcześniej składał już wniosek oświadczenie postojowe i otrzymał je, to liczba świadczeń postojowych jest pomniejszana o ilość już przyznanych.

Więcej szczegółów znajduje się na stronie: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/mozna-juz-wnioskowac-o-wsparcie-z-tarczy-antykryzysowej/4381472

Zapraszamy do zapisów na nowy newsletter, tym razem odpowiadamy na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące sygnalistów i obowiązków pracodawców, wynikających z konieczności wprowadzenia nowych przepisów.

 

Zgodnie z dyrektywą UE z 9 grudnia 2021 roku każda działalność gospodarcza nadzorująca wykonywanie pracy pracowników za pośrednictwem środków elektronicznych, ograniczająca zdolność wyboru godzin pracy lub zadań i uniemożliwiająca pracę dla stron trzecich uznawana będzie za pracodawcę. Taka firma zobowiązana będzie więc do nadania pracownikom między innymi prawa do płacy minimalnej, płatnego urlopu lub praw emerytalnych. W największym zakresie sprawa dotyczy nadania praw pracowniczych kierowcom platform typu Uber.

Celem nowych przepisów jest poprawienie warunków pracy i uregulowanie niejasnego statusu zatrudnienia  osób pracujących za pośrednictwem platform. Może jednak wpływać na elastyczność pracy i obniżyć wynagrodzenia zatrudnionych.

Tak się stanie, jeśli platformy będą w ten sposób chciały zrekompensować sobie wyższe koszty – tłumaczy Anna Szmidt, wiceminister rodziny i polityki społecznej. Zdaniem ministerstwa koszty nowych regulacji dla platform cyfrowych będą zależne od ich skali działalności, ale nie wpłyną mocno na ich sytuację finansową. Szmidt zastrzegła także, że MRiPS nie chce na razie podejmować inicjatywy ustawodawczej, czyli np. zmian w Kodeksie pracy; resort wstrzyma się z działaniem do czasu przyjęcia dyrektywy w jej ostatecznym kształcie.

Wypełnianie zasad dyrektywy na swoim terytorium kontrolować będą musiały poszczególnego państwa członkowskie wspólnoty.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021PC0762

Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, która ma usprawnić i przyśpieszyć postępowania w sprawach pobytu i pracy cudzoziemców została opublikowana 14 stycznia w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że 28 stycznia jej przepisy wchodzą w życie. Ustawa przewiduje między innymi możliwość wprowadzenia ułatwień w udzielaniu zezwoleń na pracę i zezwoleń na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemców, którzy będą pracować dla przedsiębiorców prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej.

Głównym motorem zmian jest wzrost liczby wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych na terytorium Polski i konieczność przyspieszenia ścieżki administracyjnej przy przyznawaniu zezwolenia na pobyt oraz pracę.

Ustawa wprowadza między innymi zmiany w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wydłużając okres dopuszczalnej pracy do 24 miesięcy, rozszerza katalog okoliczności, które nie wymagają zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, oraz w miejsce wymogu posiadania zapewnionego miejsca zamieszkania oraz źródła stabilnego i regularnego dochodu, koniecznego do otrzymana zezwolenia na pobyt i pracę czasową wprowadza wymóg otrzymywania wynagrodzenia nie niższego niż minimalne.

Z ustawą można zapoznać się na stronie: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/91

 

W Polsce coraz powszechniejszy staje się proceder legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców wyłącznie w celu tranzytowym. Mechanizm polega na zarejestrowaniu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy i tym samym zalegalizowaniu pracy cudzoziemca  na terytorium Polski. W oświadczeniu nieuczciwe firmy podają, że cudzoziemiec na podstawie umowy cywilnoprawnej  będzie wykonywał na rzecz usługodawcy dwa rodzaje usług:  usługi nakładcze w wymiarze 3 godzin tygodniowo oraz usługi opieki, które mają być wykonywane w wymiarze 160 godzin miesięcznie. Po wjeździe do Polski i otrzymaniu certyfikatu rezydencji podatkowej, oraz zaświadczenia A1 potwierdzającego podleganie przez cudzoziemca polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych cudzoziemiec po przybyciu do Polski przez 14 dni wykonuje usługi nakładcze (łącznie przez 20 godzin), a potem wyjeżdża do Niemiec, gdzie przez 2 miesiące świadczy usługi opieki w łącznym wymiarze 320 godzin. Po powrocie z Niemiec cudzoziemiec znów przez 2 dni składa w Polsce długopisy w sumie przez 3 godziny, a następnie wyjeżdża na Ukrainę. Po miesiącu wraca do Polski i przez 2 dni roznosi długopisy w łącznym wymiarze 3 godzin, by po tych dwóch dniach wyjechać na miesiąc do Niemiec, gdzie świadczy usługi opieki przez 160 godzin. Po powrocie z Niemiec do Polski cudzoziemiec wraca na Ukrainę. W ten sposób łączny czas świadczenia usług na terytorium Niemiec przez cudzoziemca wynosi 480 godzin, w Polsce – 26 godzin, czyli zgodnie z wnioskiem o wydanie formularza A1. Obcokrajowiec nie ma zalegalizowanej pracy za granicą, ponieważ jego pracodawca powołuje się na swobodę przepływu pracowników wskazując, że zalegalizował pracę i pobyt cudzoziemca w Polsce i może go w związku z tym go delegować.

Zdaniem części prawników konieczne jest zaostrzenie przepisów w tym zakresie, ponieważ taki schemat postępowania narusza polskie prawo. Główny Inspektorat Pracy również ma wątpliwości związane z możliwością delegowania do czasowego wykonywania pracy za granicą cudzoziemca, któremu powierzono pracę w Polsce.