Autor: Łukasz Prasołek

Nowe przepisy wprowadzone Tarczą antykryzysową 3.0 spowodowały konieczność zmian w niektórych wnioskach o wsparcie z ZUS. Na portalu PUE ZUS pojawiły się 26 maja 2020 nowe wersje wniosków RSP-D oraz RDZ. Są to wnioski dla osób ubiegających się o :

• świadczenie postojowe dla osób prowadzących działalność (wniosek RSP-D),
  w którym została zmieniona data rozpoczęcia działalności pozarolniczej z dnia 1.02.2020 na 1.04.2020;
• zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek (wniosek RDZ),
  w którym zostały wprowadzone nowe grupy osób mogących ubiegać się o zwolnienie z opłacania składek;

Więcej informacji znajduje się na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pod adresem: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/nowe-wnioski-na-pue-zus-w-zwiazku-z-rozwiazaniami-tzw_-tarczy-antykryzysowej-3_0/3414410

W sprzedaży internetowej jest już dostępna najnowsza książka, skierowana do doradców podatkowych, biegłych rewidentów oraz księgowych, traktująca o najważniejszych zmianach w zakresie PIT, CIT I VAT, Ordynacji podatkowej, ZUS oraz prawie pracy, które zaczęły lub zaczną obowiązywać w 2020 r. z uwzględnieniem zmian związanych z tzw. tarczą antykryzysową. Autorami rozdziałów III i IV w części 6 dotyczących zasiłków oraz składek ZUS  są wspólnicy firmy Praktyczne Szkolenia.

Zakupu można dokonać na stronie internetowej wydawnictwa, pod adresem: www.ksiegarnia.beck.pl/19149-zmiany-w-podatkach-i-ksiegowosci-2020-z-uwzglednieniem-tarcz-antykryzysowych-artur-holda

Centralny Instytut Ochrony Pracy wraz z Głównym Inspektorem Pracy przygotował zalecenia dla osób pracujących w czasie epidemii koronawirusa.  Wytyczne opracowano w celu ułatwienia pracodawcom i przedsiębiorcom wdrożenia postępowania zapewniającego bezpieczeństwo pracownikom w miejscu pracy. Zawierają one między innymi szczegółowe zalecenia zachowania dystansu fizycznego, określenie zasad wykonywania pracy zdalnej, zasad przestrzegania higieny w miejscu pracy oraz wytyczne do stosowania środków ochrony indywidualnej i odzieży roboczej.

Przygotowane materiały zawierają również listę kontrolną, ułatwiającą przedsiębiorcom przeprowadzenie oceny zgodności stosowanych w zakładzie pracy środków z wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób pracujących w czasie epidemii COVID-19.

Z całością wytycznych wraz z listą kontrolną można zapoznać się na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy, pod adresem: https://www.pip.gov.pl/pl/wiadomosci/110129,bezpieczenstwo-i-ochrona-zdrowia-osob-pracujacych-w-czasie-epidemii-covid-19.html

Pojawił się nowy, majowy numer Newslettera traktujący o wybranych zapisach tarczy 3.0. Newsletter można otrzymać po podaniu adresu e-mail na naszej stronie głównej.

Osobą zatrudnioną, która może zostać zapisana do PPK jest między innymi zleceniobiorca podlegający obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Oznacza to, że zleceniobiorcy podlegający dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym nie są zapisywani do PPK.

Co jednak jeżeli zleceniobiorca, który podlegał ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo w związku z czym przystąpił do PPK, będąc już uczestnikiem PPK zmienił tytułu do ubezpieczenia i stał się osobą podlegającą dobrowolnemu ubezpieczeniom społecznym? Tak sytuacja może mieć miejsce w przypadku gdy zleceniobiorca, którego zatrudnia firma zawrze z innym podmiotem umowę o pracę, która będzie dla niego tytułem do ubezpieczenia z pierwszeństwem.

Według najnowszych wyjaśnień PFR wynagrodzenie uczestnika PPK, osiągane z tytułu wykonywania umowy zlecenia – w okresach, w których uczestnik PPK podlega z tytułu tej umowy dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym – stanowi podstawę naliczenia wpłat do PPK.

Urząd Ochrony Danych Osobowych ogłosił na swojej stronie internetowej, że przetwarzanie przez pracodawcę danych biometrycznych pracowników nie może służyć celowi, jakim jest ewidencja czasu pracy. Pracodawca legalnie przetwarza dane biometryczne swoich pracowników, jeżeli wynika to ze szczególnych przesłanek określonych w RODO oraz znajduje podstawę w obowiązujących przepisach prawa. RODO wskazuje na przesłanki, które muszą być spełnione (określono je w art. 9 ust. 2 lit. b) by móc przetwarzać dane biometryczne. Chodzi o to, aby przetwarzanie tego rodzaju danych było niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez pracownika lub pracodawcę.

Pracodawca może rejestrować czas pracy za pomocą innych narzędzi niż stosowanie nowoczesnych technologii przetwarzających dane biometryczne pracowników, wykorzystując np. listy obecności czy indywidulane identyfikatory lub karty dostępu.

Jeśli chodzi o sektor zatrudnienia, to przetwarzanie danych biometrycznych regulują przepisy prawa pracy. Zgodnie z art. 22¹ᵇ Kodeksu pracy szczególne kategorie danych, w tym dane biometryczne (art. 9 ust. 1 RODO), mogą być przetwarzane:

• za zgodą osoby ubiegającej się o zatrudnienie bądź pracownika, wyłącznie gdy ich przekazanie następuje z inicjatywy tych osób,
• wtedy, gdy podanie takich danych jest niezbędne ze względu na kontrolę dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę, lub dostępu do pomieszczeń wymagających szczególnej ochrony.

Więcej szczegółów na stronie https://uodo.gov.pl/pl/138/1521

 

Na stronie Państwowej Inspekcji Pracy pojawiły się oficjalne wytyczne dla pracodawców dotyczące przywracania funkcjonowania firm.  Zalecanie środki można podzielić na kilka kategorii:

• środki techniczne (miedzy innymi oddzielanie stanowisk pracy przegrodami, dbanie o sprawną i wydajną wentylację, zapewnienie odpowiedniej odległości między pracownikami – minimum 1,5 m).
• środki organizacyjne (np. zmianowość na stanowiskach pracy, zwiększenie czasu trwania i ilości przerw w pracy, kierowanie tylko wykwalifikowanych pracowników do wykonania określonej pracy),
• środki ochrony osobistej,
• środki behawioralne (np. obserwacje przestrzegania reguł i wytycznych kierownictwa, nadzór nad pracownikami),
• działania przeciwepidemiczne (np. zapewnienie środków do dezynfekcji rąk i blatów, klamek, poręczy, wyposażenia technicznego, zwiększenie częstotliwości sprzątania pomieszczeń)

PIP zaleca także, by umożliwiać najbardziej narażonym pracownikom (osobom starszym, przewlekle chorym, kobietom w ciąży) pracę z domu. Dla pracowników, którzy mogą bezpiecznie wykonywać swoje zadania sami, oraz nie potrzebują specjalistycznych narzędzi można zaadaptować do pracy nieużywane pomieszczenia, np. wolny pokój socjalny, salę spotkań, nieużywane pokoje. Całość wytycznych znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy.

Wobec pojawiających się pytań dotyczących możliwości wykorzystywania przez pracowników świadczących pracę zdalną dokumentacji papierowej zawierającej dane osobowe, Urząd Ochrony Danych Osobowych przedstawił zasady, jakie należy wprowadzić w obecnej sytuacji. Przede wszystkim pracodawcy jako administratorzy danych przetwarzanych przez pracowników podczas pracy zdalnej mają obowiązek w tym zagwarantować ich bezpieczeństwo, biorąc pod uwagę większe ryzyko związane z takimi działaniami. Pracownicy podczas pracy zdalnej mogą przetwarzać dane osobowe tylko w celach związanych z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych oraz muszą zapewnić ich bezpieczeństwo, przestrzegając wewnętrznej polityki oraz innych procedur przyjęte w tym zakresie przez pracodawcę.

Jednocześnie UODO podkreśla, że praca na dokumentach papierowych nie będzie uzasadniona, jeżeli pracodawca:

• wdrożył elektroniczny obieg dokumentów, a pracownik ma bezpieczny dostęp do niezbędnych do pracy danych osobowych przy pomocy środków komunikacji elektronicznej;
• ma możliwość szybkiego, sprawnego i bezpiecznego wdrożenia elektronicznego obiegu dokumentacji;
• może udostępnić pracownikowi odpowiednio zabezpieczone (m.in. zaszyfrowane) elektroniczne kopie niezbędnych dokumentów.

Z całością zasad można zapoznać się na stronie internetowej UODO pod adresem https://uodo.gov.pl/pl/138/1513

Wprowadzony z dniem 31 marca 2020 r. art. 31zo ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przewiduje zwolnienie od obowiązku opłacania składek przez płatników, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zgłaszali do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób. Płatnicy tacy mogą wystąpić o zwolnienie z opłacania nieopłaconych składek za te osoby za miesiące marzec – maj 2020 r.

W związku z wprowadzoną regulacją powstało pytanie, w jaki sposób obliczyć wynagrodzenie pracownika, czy zleceniobiorcy, w sytuacji gdy płatnik wystąpił o zwolnienie z opłacenia za nich składek lub takie zwolnienie już uzyskał – w szczególności czy składki niewpłacone do ZUS powinny zostać przekazane pracownikowi lub zleceniobiorcy?

W naszej ocenie zwolnienie od opłacania składek nie wpływa na sposób obliczenia wynagrodzenia netto, czyli obliczając wynagrodzenie należy tak jak dotychczas naliczyć składki, zaś składki na ubezpieczenie społeczne finansowane przez pracownika (zleceniobiorcę) odliczyć od podstawy opodatkowania pracownika (zleceniobiorcy), a 7,75% składki zdrowotnej odliczyć od zaliczki na podatek płaconej za pracownika (zleceniobiorcę). Składek, które płatnik nie musi wpłacać do ZUS nie należy więc także wypłacać osobie zatrudnionej. Art. 31zo wskazuje, że zwolnienie od opłacania składek realizowane jest w trybie umorzenia składek, a więc stanowi ulgę dla płatnika, który nie musi realizować swojego zobowiązania w stosunku do ZUS – czyli przekazywać składek pobranych z wynagrodzeń osoby zatrudnionej i finansowanych przez płatnika do ZUS.

Powyższe stanowisko potwierdzają również wyjaśnienia Ministerstwa Pracy Rodziny i Polityki Społecznej, które wskazują, że pomoc adresowana jest do płatnika składek i to jest zwolnienie z nieopłaconych składek. Poprzez zwolnienie ze składek ubezpieczony nic nie traci, ponieważ składki zostaną sfinansowane w całości z budżetu państwa. Dlatego też zwolnienie ze składek nie powinno mieć wpływu na sytuację ubezpieczonego i na jego wynagrodzenie netto.

W projekcie z 3 kwietnia 2020 r. ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Tarcza 2.0) dodano punkt 12 g mówiący o szkoleniach BHP. Jak wskazuje przepis w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

1)       pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;

2)       pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych,

3)       pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1 i 2,

4)       ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

W przypadku, gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii, termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.

Ponadto dodano również art. 15zzzzd który zawiesza w stanie zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii przeprowadzanie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. poz. 1860, z późn. zm.). W przypadku, gdy termin przeprowadzenia szkolenia, o którym mowa powyżej przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii termin przeprowadzenia tego szkolenia ulega przedłużeniu się do dnia upływu 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.