Kategoria: Aktualności

W związku z wprowadzeniem od 1 stycznia 2022 nowych druków ZUS DRA i ZUS RCA (o których pisaliśmy w Aktualnościach 1 lutego 2022) na stronach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pojawiły się instrukcje ich wypełniania. W lutym 2022 r. po raz pierwszy płatnicy składek będą składali dokumenty rozliczeniowe według nowych zasad.

Pełne informacje wraz z wzorami wypełnionych druków oraz pomocnymi linkami można znaleźć na stronie ZUS pod adresem: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/jak-prawidlowo-wypelnic-zus-dra-i-zus-rca/4447962

ZUS udostępnił także film na YouTube, w którym krok po kroku wyjaśniane są zasady naliczania składki zdrowotnej i wypełniania druków: https://www.youtube.com/watch?v=OARSx-YPSYU&list=PLEwYh3FQu95qYMqKW47bf4lcFAoMkB7ew

Sąd Najwyższy wydał 20 stycznia 2022 roku orzeczenie w sprawie ustalania wysokości wartości przedmiotu zaskarżenia, dzięki której stronom będzie łatwiej wykazać, że wartość przedmiotu zaskarżenia osiąga wymagany próg. Złożenie skargi kasacyjnej jest dozwolone w sprawach z ubezpieczeń społecznych, o ile wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi przynajmniej 10 000 zł. SN uznał, że wartość przedmiotu zaskarżenia w przypadku spraw, w których ZUS kwestionuje podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu to suma świadczeń chorobowych, a nie suma składek za sporny okres. Dzięki takiemu podejściu więcej spraw osiągnie prób niezbędny do złożenia skargi kasacyjnej, ponieważ potencjalny zasiłek jest wyższy niż miesięczne składki.

Z orzeczeniem można zapoznać się na stronie: https://www.sn.pl/sprawy/SitePages/Zagadnienia_prawne_SN.aspx?ItemSID=1575-301f4741-66aa-4980-b9fa-873e90506a11&ListName=Zagadnienia_prawne&Rok=2021

 

Sejm odrzucił na posiedzeniu 1 lutego projekt ustawy anty-covidowej o testowaniu pracowników i donosach o zakażeniu, zwany “lex-Konfident”. O projekcie pisaliśmy w naszych Aktualnościach 28 stycznia.

Założenia projektu przewidywały, że pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, ale także na umowie cywilnoprawnej, będą mieli prawo do wykonania raz w tygodniu bezpłatnego testu na Covid-19. Pracodawca będzie miał prawo żądać informacji o wyniku testu, a  pracownik podejrzewający, że do zakażenia wirusem doszło w pracy, będzie mógł złożyć do pracodawcy wniosek o wszczęcie postępowania o odszkodowanie od pracownika, który nie poddał się testom.

 

W wykazie prac legislacyjnych  Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.  Projekt ustawy stanowi wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dwóch dyrektyw:

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L Nr 186, str. 105). Termin jej wdrożenia upływa 1 sierpnia 2022 roku. Dyrektywa ustanawia minimalne prawa mające zastosowanie do każdego pracownika w UE, który jest stroną umowy o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich prawo.

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE. L. Nr 188, str. 79). Termin wdrożenia upływa 2 sierpnia 2022 roku. Dyrektywa ma na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy  poprzez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunami godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM to II kwartał 2022 roku.

Z założeniami projektu można zapoznać się na stronie: https://www.gov.pl/web/premier/wplip-rm

Ustawa z dnia 26 stycznia 2022 r.o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw została podpisana 27 stycznia przez prezydenta. Obejmuje on m.in. kwestie wynagradzania kierowców wykonujących międzynarodowy transport drogowy na zasadach obowiązujących na terenie państwa przyjmującego, uznając ich za pracowników delegowanych. Ustawa doprecyzowuje też przepisy dotyczące dostępu do zawodu przewoźnika drogowego
Przy okazji wdrażania unijnego pakietu mobilności dokonano ważnych zmian w treści art. 31b ustawy o czasie pracy kierowców dotyczącego przerw w jeździe w komunikacji miejskiej, a ponadto po 4 miesiącach od opublikowania ustawy zmienią się znacząco przepisy dotyczące ewidencji czasu pracy, które także dotyczą kierowców oraz motorniczych zatrudnionych w przewozach regularnych.

Z treścią ustawy można zapoznać się pod adresem: https://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/ustawy/1835_u.htm

31 stycznia 2022 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie, na mocy którego rodzice będą mogli skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego w związku z wprowadzeniem nauki zdalnej. Będzie on obowiązywał od 1 do 27 lutego. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje opiekunom nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną, natomiast nie przysługuje w sytuacji, gdy drugi rodzic może zapewnić opiekę dziecku lub osobie niepełnosprawnej, bo np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego.

Więcej informacji o zasadach przyznawania zasiłków można znaleźć na stronie ZUS: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/dodatkowy-zasilek-opiekunczy-od-1-lutego-2022-r_/4327213

Z rozporządzeniem można zapoznać się pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000023001.pdf

 

Polski Ład wprowadził zmiany w zasadach rozliczania oraz opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, i w związku z tym ZUS dostosował do tych zasad druki rozliczeniowe ZUS DRA oraz ZUS RCA. Płatnicy, którzy rozliczają składki wyłącznie za siebie, wypełniają jedynie dokument ZUS DRA. Natomiast płatnicy składek zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników, oprócz dokumentu ZUS DRA mają obowiązek wypełnić dokument ZUS RCA za siebie oraz za każdego ubezpieczonego.

Nowe druki można wypełniać i wysyłać od 30 stycznia 2022 roku elektronicznie w programie Płatnik, lub w aplikacji ePłatnik (posiadacze profilu na PUE ZUS).

Pełne informacje oraz instrukcja wypełniania druków znajduję się na stronie: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/firmy/-/publisher/details/1/nowe-wzory-dokumentow-zus-dra-oraz-zus-rca/3147048

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują nowe zasady ustalania prawa i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, które wprowadzono na mocy ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621; dalej: ustawa zmieniająca). Zmiany dotyczą między innymi ustalania okresu zasiłkowego oraz podstawy wymiaru zasiłków, a także ustalania wysokości zasiłku chorobowego za okres pobytu w szpitalu i prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego.

W związku z wieloma wątpliwościami dotyczącymi nowych zasad rozliczania zwolnień lekarskich, występowania o świadczenia rehabilitacyjne i innych, które potęgują nieprecyzyjne przepisy, ZUS wydał 10 listopada 2021 roku stanowisko w sprawie zmian w ustawie zasiłkowej, odpowiadając na pytania, jak ustalać okres zasiłkowy i wysokość świadczeń w poniższych przypadkach:

“Pracownik przebywał na zwolnieniach lekarskich od pracy z powodu tej samej choroby od 1 do 18 lipca 2021 r., od 31 sierpnia do 25 września 2021 r., od 15 października do 28 grudnia 2021 r. Okresy tych niezdolności zostały wliczone do jednego okresu zasiłkowego zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy zmieniającej. Pracownik ponownie stał się niezdolny do pracy od 20 lutego 2022 r. do 31 maja 2022 r. Które okresy niezdolności do pracy podlegają zaliczeniu do jednego okresu zasiłkowego?

Zgodnie z art. 9 ustawy zasiłkowej w brzmieniu obowiązującym od i stycznia 2022 r., do okresu zasiłkowego wlicza się nieprzerwane okresy niezdolności do pracy oraz okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. W opisanym przypadku pracownik do 28 grudnia 2021 r. wykorzystał 119 dni okresu zasiłkowego. Niezdolność do pracy od 20 lutego 2022 r. powstała po przerwie w orzekaniu niezdolności do pracy, która nie przekroczyła 60 dni. Zatem do jednego okresu zasiłkowego powinny być wliczone okresy niezdolności do pracy wykorzystane do 28 grudnia 2021 r. i od 20 lutego 2022 r. Okres zasiłkowy (182 dni) upłynie 23 kwietnia 2022 roku. Do tego dnia pracownik będzie miał prawo do zasiłku chorobowego. Pracownik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne lub o rentę z tytułu niezdolności do pracy – w zależności od rokowań co do odzyskania zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który wyczerpał okres zasiłkowy, ale jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik był niezdolny do pracy od 1 sierpnia 2021 r. do 5 grudnia 2021 r. Ponownie stał się niezdolny do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. z powodu innej choroby. Według przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. okresy tych niezdolności do pracy nie podlegają zliczeniu do jednego okresu zasiłkowego. Pracownik ponownie zachorował od 28 lutego 2022r. do 30 kwietnia 2022 r. Czy do okresu zasiłkowego należy zaliczyć wyłącznie niezdolności do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. i od 28 lutego 2022 r. do 30 kwietnia 2022 r.?

Do okresu zasiłkowego należy wliczyć okresy niezdolności do pracy od 30 grudnia 2021 r. do 15 stycznia 2022 r. oraz od 28 lutego do 30 kwietnia 2022 r.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy z dniem 20 stycznia 2022 r., wrócił do pracy i 18 marca 2022 r. uległ wypadkowi przy pracy. Czy przysługuje mu zasiłek chorobowy, czy świadczenie rehabilitacyjne?

Ponieważ pracownik wykorzystał 20 stycznia 2022 r. maksymalny okres zasiłkowy oraz przerwa w niezdolności do pracy nie przekracza 60 dni, nie ma prawa do zasiłku chorobowego od 18 marca 2022 r. Pracownik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy 182 dni, wrócił do pracy i pracuje. Po upływie 40 dni trafia na kwarantannę. Czy może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne?

Tak, pracownik może wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. O okolicznościach uzasadniających przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS.

Pracownik wyczerpał okres zasiłkowy 182 dni i po 30 dniach jest chory, ma zwolnienie lekarskie na dwa dni. Czy może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne?

Pracownik może wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. Przy rozpatrywaniu wniosku o świadczenie rehabilitacyjne lekarz orzecznik ZUS oceni, czy zachodzą okoliczności uzasadniające przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. (…)”

Z całością stanowiska oraz obszernym komentarzem ekspertów można zapoznać się w wydaniu Dziennika Gazeta Prawna z dnia 27 stycznia 2022 roku, w dodatku Ubezpieczenia i Świadczenia.

Do sejmu wpłynął nowy projekt ustawy wprowadzający rozwiązania umożliwiające pracownikom nieodpłatne wykonywanie testów diagnostycznych w kierunku koronawirusa, jak również pozwalający pracodawcom żądać od pracowników oraz osób wykonujących na rzecz pracodawcy pracę na podstawie umów cywilnoprawnych podawania informacji o negatywnym wyniku testu. Test będzie można wykonać bezpłatnie raz w tygodniu. Pracownik, który nie podda się testowi  będzie mógł zostać zobowiązany do zapłaty odszkodowania z tytułu zakażenia wirusem SARS­‑CoV­‑2, w wysokości 5‑krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przypadku gdy inny pracownik, u którego wystąpiło zakażenie będzie miał  uzasadnione podejrzenie, że do zakażenia doszło w miejscu pracy. Pracodawca w terminie 7 dni od otrzymania wniosku od osoby zakażonej zobligowany będzie do zweryfikowania, czy wśród pracowników, z którymi miał kontakt zakażony znajdują się osoby, które nie poddały się testowi. Jeżeli weryfikacja będzie pozytywna – pracodawca składa wniosek do do wojewody właściwego ze względu na miejsce wyznaczone do wykonywania pracy, wraz z listą pracowników, którzy nie poddali się testowi diagnostycznemu, a wojewoda podejmie decyzję o przyznaniu odszkodowania. W przypadku gdy pracodawca nie podejmie działania to pracownik zakażony będzie mógł wystąpić do wojewody z wnioskiem o wszczęcie postępowania w przedmiocie świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia przysługującego od pracodawcy.

Z projektem można zapoznać się klikając w link: https://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1981

 

 

Od 24 stycznia 2022 roku administracja publiczna przeszła na pracę zdalną chyba, że realizacja określonych zadań niezbędna do pomocy obywatelom nie jest „zdalnie” możliwa – zapowiedź ze środowej konferencji prasowej Adama Niedzielskiego znalazła się w piątkowym rozporządzeniu Rady Ministrów.

Rozporządzenie przewiduje szereg wyjątków dotyczących pracy zdalnej. Praca wykonywana w urzędach administracji publicznej lub niektórych z jednostek organizacyjnych zadań o charakterze publicznym może zostać poddana zmodyfikowanym przepisom. Jak czytamy w uzasadnieniu, „Wyjątki od powyższej zasady będą stanowić sytuacje, w których  realizacja określonych zadań jest niezbędna do zapewnienia pomocy obywatelom lub ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu lub jednostki, a ich realizacja nie jest możliwa w ramach pracy zdalnej.”

Minister Zdrowia podkreślił, że rząd nie rozważa wprowadzenia lockdownu, takiego jak miał miejsce podczas poprzednich fal pandemii COVID-19. Mimo to premier i minister zdrowia zaapelowali do wszystkich polskich pracodawców, by „w miarę możliwości, na ile jest to w poszczególnych branżach możliwe, praca zdalna znowu stała się standardem”.

Z pełną treścią rozporządzenia zapoznać można się w dzienniku ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/149