Przy okazji przygotowywania ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej Sejm wprowadził przepisy przyznające honorowym dawcom krwi dwa dni wolne w pracy  – w dniu oddania krwi oraz dzień po.

Możliwość odebrania dwóch wolnych dni w pracy została wprowadzona w związku z epidemią Covid-19, i miała być zachętą dla tzw. “ozdrowieńców” do oddawania osocza, przydatnego w walce z koronawirusem. Co do zasady przepisy te miały wygasnąć po odwołaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Przed pandemią pracownikowi, który oddawał krew przysługiwał 1 dzień zwolnienia od pracy.

Obecnie Sejm zdecydował się na utrzymanie przepisów covidowych, i tak na podstawie zmienionego art. 9 ustawy o publicznej służbie krwi (Dz.U. z  2021 r, poz. 1749) honorowemu dawcy będą przysługiwały dwa dni wolnego w pracy: w dniu donacji oraz w dniu następnym (dodatkowo zwolnienie od pracy przysługuje na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi).

Projekt ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej został uchwalony 26 stycznia przez Sejm  i przekazany do Senatu, który skierował go do Komisj Zdrowia.

Z treścią projektu można zapoznać się na stronie: https://www.senat.gov.pl/prace/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,1472.html

Sejm na posiedzeniu 8 lutego uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającą między innymi zmiany w urlopach rodzicielskich, przepisy dotyczące elastycznej organizacji pracy i możliwość zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej.

Ustawa ma na celu zaimplementowanie do polskich przepisów dwóch dyrektyw UE – w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Ustaw została skierowana do Senatu, którego najbliższe posiedzenie odbędzie się w dniach 21-22 lutego. Oznacza to, że możliwe byłoby jej wejście w życie już w drugiej połowie kwietnia 2023 roku.

Z projektem ustawy można zapoznać się pod adresem: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2932

9 stycznia 2023 roku Dyrektor Krajowej Inforamcji Skarbowej wydał interpretację indywidualną w sprawie obowiązków płatnika w związku ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia.

Wniosek o wydanie interpretacji dotyczył pracownika, który w ramach premii motywacyjnej dla nowego pracownika dostał wraz z pierwszym wynagrodzeniem w listopadzie 2020 roku jednorazową płatność wysokości 50 000 zł brutto. Pracownik podpisał jednocześnie dokument, w którym zobowiązał się do zwrotu część wypłaconej premii w przypadku ustania zatrudnienia w okresie krótszym niż 24 miesiące.  Pracownik zakończył pracę w firmie w wyżej wymienionym okresie.  Kwota brutto wypłacona pracownikowi została przeliczona na wartość netto i część wynagrodzenia netto została przez pracownika zwrócona w maju 2021 roku bezpośrednio na konto Spółki. W związku z tym powstało pytanie, czy po dokonaniu takiego zwrotu  należy skorygować zaliczkę na podatek dochodowy odprowadzoną w listopadzie 2020 r. od kwoty premii, która została zwrócona przez pracownika? Według wnioskodawcy należy uwzględnić korektę zaliczki wyliczonej w listopadzie 2020 r. w części proporcjonalnej do wysokości otrzymanego od pracownika zwrotu.

Dyrektor KIS uznał takie stanowisko za nieprawidłowe, uznając w wydanej interpretacji, że:

” (…) płatnik, któremu podatnik zwrócił na skutek różnych okoliczności kwotę przez niego wcześniej wypłaconą, obowiązany jest pomniejszyć miesięczny dochód ustalany dla celów obliczenia zaliczki, o dokonany przez pracownika zwrot począwszy od miesiąca, w którym on nastąpił. Jeżeli kwota dokonanego zwrotu przekracza dochód danego miesiąca, płatnik może o powstałą różnicę pomniejszyć dochód z miesiąca następnego, aż do pełnego pomniejszenia. Przy czym, powyższe pomniejszenia mogą być stosowane przez płatnika wyłącznie w tym roku podatkowym, w którym podatnik dokonał zwrotu. (…)

(…)  brak możliwości rozliczania przez płatnika kwoty zwrotów w latach następnych nie oznacza, iż powyższa kwota podatnikowi przepada. Oprócz procedury polegającej na odejmowaniu przez płatnika od dochodu kwoty zwróconej przez podatnika ustawodawca umożliwia dokonywanie takich odliczeń przez podatnika. (…)

(…) Państwo jako płatnik nie są upoważnieni do dokonywania korekt zaliczki na podatek dochodowy od odprowadzonej w listopadzie 2020 r., kwoty premii, bowiem sporządzone były one prawidłowe, odzwierciedlały ówczesny stan faktyczny, a więc wysokość faktycznie wypłaconych dochodów i faktycznie pobranych zaliczek na podatek dochodowy”

Całość interpretacji można przeczytać pod adresem: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/0113-kdipt2-3-4011-846-2022-1-kka-rozliczanie-pit-w-185215556

Ustawa wprowadzająca pracę zdalną została 6.02.2023 opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. z 2023 r, poz 240). Oznacza to, że w ciągu dwóch miesięcy od ogłoszenia jej w Dzienniku firmy, które planują wdrożyć pracę zdalną powinny mieć gotowe regulaminy, procedury i wszystkie niezbędne dokumenty.

Nie należy też zapominać, że w ciągu 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw w życie wchodzą przepisy dotyczące kontroli trzeźwości trzeźwości pracowników oraz na obecność innych środków działających podobnie do alkoholu.

Pełna treść ustawy znajduje się pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/240

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał 18 stycznia 2023 roku interpretację w sprawie rozliczenia w kosztach uzyskania przychodu wydatku na zakup okularów (0115-KDIT3. 4011.920.2022.1.AD).

Z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej wystąpił doradca podatkowy prowadzący jednoosobową działalnośc gospodarczą, który chciał się dowiedzieć, czy wydatek na okulary może rozliczyć w podatkowych kosztach. Jako argument podał, że okularów będzie używał głównie do pracy wykonywanej na komputerze, a korzystanie z nich przyczyni się do sprawniejszej pracy takiej jak wyszukiwanie przepisów, zapoznawanie się z dokumentami czy sporządzanie pism. Dzięki okularom przerwy na regenerację wzroku będą krótsze, co wpłynie na realizację większej ilości zleceń i tym samym wyższe przychody. Jak podkreślił przedsiębiorca, okulary w życiu prywatnym nie były mu potrzebne.

Dyrektor KIS w wydanej interpretacji nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, stwierdzając, że wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu przede wszystkim ochronę zdrowia, a więc stanowi wydatek o charakterze osobistym. Zakup okularów to wydatek osobisty, który musi ponieść każda osoba, gdy pogorszy jej się wzrok, niezależnie od faktu prowadzenia lub nie działalności gospodarczej.

Z całością interpretacji można zapoznać się pod adresem: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/0115-kdit3-4011-920-2022-1-ad-wydatki-na-zakup-okularow-185215942

Coraz częstszą praktyką byłych klientów jest domaganie się od firm wykasowywania ich danych z baz. Działania takie popiera Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, konsekwentnie wydając decyzje nakazujące usunięcie danych, stwierdzając, że  przechowywanie danych stanowi niedopuszczalne przechowywanie “na zapas”, a przetwarzanie danych w celu dochodzenia roszczeń oraz obrony przed roszczeniami nie jest jednoznaczne z przetwarzaniem na wypadek przyszłej ewentualności konieczności dochodzenia roszczeń lub obrony przed nimi.

Przedsiębiorcy uważają natomiast, że także po realizacji czy rozwiązaniu umowy mają prawo przechowywać dane klientów, które mogą być przydatne na wypadek ewentualnego sporu prawnego z klientem. Zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. c i f RODO możliwe jest bez zgody zainteresowanego przetwarzanie jego danych, jeśli jest to niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego lub do celów wynikających z jego prawnie uzasadnionych interesów.

Z powyższym stanowiskiem UODO nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku  z 31.03.2022 r. sygn. akt. II SA/Wa 3561/21. twierdzono w nim jednoznacznie, że przechowywanie danych w celu obrony przed ewentualnymi roszczeniami jest uzasadnione i wbrew stanowisku UODO nie oznacza ich przetwarzania na zapas, a art. 6 ust. 1 lit. f RODO nie dotyczyły sytuacji wyłącznie już istniejącej, gdyż obejmuje ona również sytuacje, gdy dane są przetwarzane w celu zabezpieczenia się przed ewentualnym roszczeniem mogącymi powstać w przyszłości.

30 stycznia na stronach Rządowego Centrum Legislacji  pojawił się projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej.

Nowością, którą wprowadza rozporządzenie jest nowa część „E” akt osobowych, która będzie zawierała informacje związane z kontrolą trzeźwości pracowników lub kontrolą na obecność w ich organizmie środków działających podobnie do alkoholu oraz z badaniem pracowników na obecność w ich organizmie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonym przez uprawniony organ.

Natomiast dokumenty związane z pracą zdalną będą przechowywane w aktach osobowych pracowników w części B.

Z projektem rozporzadzenia można zapoznać się pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12368850

Wyrok Sądu Najwyższego z 11 października 2022 roku dotyczył sprawy z powództwa pracownika, któremu pracodawca zobowiązał się opłacić koszty czesnego za studnia magisterskie. Pracownik zobowiązał się przepracować u pracodawcy 3 lata po zakończeniu nauki i uzyskaniu dyplomu, a także także zwrócić opłaty uiszczone przez pracodawcę w przypadku wcześniejszego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę za wypowiedzeniem i dwóch innych podobnych sytuacjach

Pracownik po uzyskaniu tytułu magistra złożył pracodawcy pisemne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Pracodawca po otrzymaniu wypowiedzenie dokonał potrącenia z wynagrodzenia za dwa kolejne miesiące, uzasadniając to faktem,  że w umowach o finansowaniu studiów licencjackich i magisterskich pracownik zobowiązał się do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu studiów, oraz zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę w wypadku złożenia wypowiedzenia, ponadto podpisał zgodę na potrącenie należności w przypadku niedotrzymania tych warunków.

W konsekwencji dokonanych potrąceń pracownik złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, jako przyczynę podając dopuszczenie się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, polegającego na dokonaniu niezgodnych z prawem potrąceń z wynagrodzeń, które zostały dokonane bez wiedzy i zgody pracownika oraz w momencie, gdy obowiązek spłaty dofinansowania z umowy szkoleniowej jeszcze nie powstał, gdyż pracownik wciąż świadczył pracę będąc w okresie wypowiedzenia. Zażądał również wypłaty odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za rozwiązanie umowy o pracę z winy pracodawcy.

Pracodawca dokonał na żądanie pracownika zwrotu potrąconych kwot, wzywając go równocześnie do zwrotu kwoty 9.017 zł tytułem zobowiązania wynikającego z dofinansowania  studiów licencjackich i magisterskich.

W skardze kasacyjnej od wyroku sądu II instancji powód zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. art. 55 § 1 [1] k.p., przez jego błędną wykładnię i niezasadne zastosowanie polegające na przyjęciu, że wypłata powodowi obniżonego wynagrodzenia z uwagi na bezprawne działanie pracodawcy w postaci potrącenia kosztów dofinansowania nauki powoda nie stanowi ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Sąd Najwyższy po rozpatrzeniu wyroku sądu niższej instancji uznał, że naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków względem pracownika będzie uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę oraz żądanie odszkodowania tylko wówczas, gdy naruszenie to nastąpi z winy umyślnej lub wskutek rażącego niedbalstwa pracodawcy. Przesłanką rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 [1] k.p. jest zarówno całkowite zaprzestanie przez pracodawcę wypłaty wynagrodzenia, jak i wypłacanie wynagrodzenia nieterminowo lub w zaniżonej wysokości – na przykład poprzez dokonywanie nieuprawnionych potrąceń z wynagrodzenia. W powyższej sprawie trudno przypisać zachowaniu pracodawcy charakter uporczywy i powtarzalny, ponieważ potrącenia dokonano dwukrotnie – w listopadzie i grudniu 2017 r. a w styczniu 2018 r. pracodawca zwrócił potrącone kwoty. Jednakże można takie działania uznać za odwet na pracowniku za złamanie postanowień umowy.

Sąd Najwyższy po rozpatrzeniu skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Z wyrokiem można zapoznac się pod adresem: https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/OrzeczeniaHTML/ii%20pskp%2017-22.docx.html