Kategoria: Aktualności

Kwoty progowe dorabiania na emeryturze po zmianach od marca – to świetna wiadomość dla osób starszych pragnących zachować aktywność zawodową.

Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wysokość przysługującej emerytury lub renty może ulec zmniejszeniu lub prawo do tych świadczeń zawieszeniu w przypadku osiągania przez świadczeniobiorcę przychodu wpływającego na uprawnienia emerytalno-rentowe powyżej określonej kwoty progowej. Od 1 marca 2024 roku zmianie uległy kwoty progowe dorabiania na emeryturze i rencie dla osób, które nie osiągnęły wieku emerytalnego, są na wcześniejszej emeryturze bądź rencie, a dorabiają do emerytury lub renty.  Od 1 marca limity te będą wyższe o ponad 240 złotych niż w poprzednim kwartale, co oznacza, że zarobki do 5278,30 zł brutto miesięcznie w marcu, kwietniu i maju 2024 roku nie wpłyną na zmniejszenie emerytury lub renty.

Kwoty progowe dorabiania na emeryturze nie dotyczą tych z emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat w przypadku kobiet i 65 w przypadku mężczyzn. Mogą oni dorabiać bez żadnych limitów. Dorabiać bez ograniczeń mogą również osoby pobierające renty rodzinne oraz renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową.

Od dnia 1 marca zmianie uległy również kwoty wolne od potrąceń z zasiłków, i wynoszą one w okresie 1 marca 2024 – 28 lutego 2025:

• 764,62 zł – sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, oraz należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego
• 1261,64 – sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności niealimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;
• 1009,33 – należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2b i 6-9 ustawy emerytalnej, tj. m.in. świadczenia wypłacone zaliczkowo lub nienależnie pobrane.

W sytuacji, gdy świadczenie przysługuje ubezpieczonemu za część miesiąca, to wysokość kwoty wolnej należy ustalić proporcjonalnie do liczby dni, za które ma być ono wypłacone.

Szczegółowe przypadki potrąceń można znaleźć w Komunikacie Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 lutego 2024.

 

 

Od 1 marca wzrastają stawki wynagrodzenia pracowników młodocianych, i w związku z tym od 1 marca minimalna pensja pracownika młodocianego wyniesie 603,23 zł. Wysokość wynagrodzenia pracowników młodocianych jest zależna od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej podanego przez GUS w danym kwartale, a ta w IV kwartale 2023 roku wyniosła 7540,36 złotych. W związku z tym stawki wynagrodzenia pracowników młodocianych od 1 marca 2024 roku kształtują się następująco:

• 603,23 zł w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia (co najmniej 8 proc. podstawy),
• 678,63 zł w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia (min. 9 proc. podstawy),
• 754,04 zł w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia (min. 10 proc. podstawy).

Natomiast w przypadku pracownika młodocianego, który odbywa przyuczenie do wykonywania określonej pracy, stawka nie może być niższa niż 7 proc. podstawy, czyli 527,83 zł.

Przypominamy – w sierpniu 2023 pisaliśmy o zmianach w przepisach dotyczących pracowników młodocianych, a dokładniej o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. z 2023 roku, poz. 1240), zawierającym wykaz prac wzbronionych młodocianym i wykaz zawierający prace, do których można zatrudnić młodocianych w wieku powyżej 16 lat, jeżeli jest to niezbędne do odbycia przygotowania zawodowego. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem.

Czy pracownik może odpracować wyjście prywatne zanim z niego skorzystał?

Na pytanie, czy możliwe jest odpracowanie wyjścia prywatnego przed realnym skorzystaniem z wyjścia, np. w sytuacji gdy pracownik chce wyjść w piątek na 2 godziny w trakcie dnia pracy i chciałby odpracować takie wyjście zostając w środę i czwartek po 1 godzinie dłużej w pracy odpowiedział Główny Inspektorat Pracy w stanowisku z 22 lutego 2024 roku, i jest to stanowisko bardzo propracownicze.

I tak GIP uznał, że nie ma przeszkód prawnych, by odpracować prywatne wyjście, zanim to wyjście nastąpiło mimo, że literalne brzmienie art. 151 § 2¹ Kodeksu pracy wskazuje, że odpracowanie czasu prywatnego wyjścia powinno nastąpić dopiero po dniu, w którym miało ono miejsce (“Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133″)

Opinia GIP znajduje potwierdzenie w stanowisku Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 28 sierpnia 2013 r. w sprawie zasad odpracowywania prywatnych wyjść, w którym resort wskazał, że “poza wymogiem, aby udzielenie zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych nastąpiło na piśmie, przepis ten nie odnosi się i nie reguluje zasad i warunków udzielania tego zwolnienia od pracy, a także zasad i warunków jego odpracowywania. Kwestie te mogą być przedmiotem regulacji wewnątrzzakładowych (…) lub też mogą być ustalane każdorazowo na mocy porozumienia między pracodawcą a pracownikiem (…)“.

GIP zaznaczył jednocześnie, że sytuacja, w której odpracowanie wyjścia prywatnego następuje przed jego datą może spowodować komplikacje w przypadku gdyby pracownik najpierw odpracował czas prywatnego wyjścia, a następnie z niego nie skorzystał (np. z powodu odwołania wizyty lekarskiej). W takiej sytuacji dochodzi do pracy w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie zobowiązany zrekompensować.

Więcej o rozliczaniu nadgodzin pracowników można dowiedzieć się na szkoleniu Czas pracy od podstaw.

 

11 stycznia 2024 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał indywidualną interpretację (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.790.2023.2DJD) stwierdzającą, że wartość pracy osób zatrudnionych nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz wartość przychodów tych osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej nie będzie stanowiła przychodów z działalności gospodarczej, określonych w art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy PIT .

Interpretacja odnosi się do przedsiębiorcy-wnioskodawcy, który zatrudniał sześciu pracowników na podstawie ustnych umów cywilnoprawnych, a umowy te nie zostały zgłoszone do ZUS, co wykazała przeprowadzona kontrola Powiatowej Inspekcji Pracy. Kwoty wynagrodzeń z umów zleceń ujawnione przez kontrolerów PIP nie zostały zaliczone jako koszty uzyskania przychodu. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedsiębiorca wskazał, że przychody z działalności gospodarczej opodatkowuje na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, a do celów podatkowych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Wnioskodawca we wniosku przedstawił stanowisko, zgodnie z którym nie powinien zaliczać do przychodu z działalności gospodarczej ujawnionych wynagrodzeń z tytułu umowy zlecenia oraz dodatkowego sankcyjnego przychodu w wysokości minimalnego wynagrodzenia na umowę o pracę – art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – gdyż przepis ten nie dotyczy osób zatrudnionych na umowę zlecenie.

Dyrektor KIS przychylił się w wydanej interpretacji do stanowiska wnioskodawcy podkreślając, przy zatrudnieniu na podstawie ustnych umów cywilnoprawnych ani wartość pracy osób zatrudnionych nielegalnie na podstawie umowy cywilnoprawnej,  ani wartość przychodów tych osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie będzie stanowiła przychodów z działalności gospodarczej, określonych w art. 14 ust. 2 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyżej wymieniony przepis ma zastosowanie tylko w przypadku ujawnienia nielegalnego zatrudnienia na podstawie stosunku pracy,stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą.

 

 

Po nowelizacji Kodeksu pracy w 2023 roku pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (art. 148[1] Kodeksu pracy). Zwolnienie udzielane jest w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika, a w jego czasie pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

Ponieważ zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej to jedno z najbardziej popularnych zwolnień z którego korzystają pracownicy pojawiło się kilka pytań, na które odpowiedzi udzieliło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z 30 stycznia 2024 roku.

Czy we wniosku z tytułu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych trzeba podać szczegółowe informacje dotyczące np. wypadku członka rodziny?

Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem pracownik nie ma prawa do zwolnienia przy każdym wypadku lub chorobie, ale tylko wtedy, jeżeli występują one w rodzinie oraz mają charakter pilny, a także wymagają natychmiastowej obecności pracownika. Nie ma jednak zamkniętego katalogu spraw rodzinnych, które uzasadniałyby skorzystanie ze zwolnienia z powodu siły wyższej. Artykuł 148 nie nakłada również obowiązku przedstawienia szczegółowych informacji na temat zdarzenia, które uzasadniają skorzystanie ze zwolnienia. Dodatkowo należy pamiętać, że zgodnie z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016 /679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE obowiązuje zasada minimalizacji danych, co oznacza, że pracodawca nie ma prawa żądać szczegółowych informacji na temat przyczyn skorzystania ze zwolnienia przez pracownika.

Jeżeli chodzi o skorzystanie ze zwolnienia  z tytułu siły wyższej z powodu śmierci i pogrzebu np. kuzyna, to Ministerstwo nie jest wykluczyło takiej możliwości, przede wszystkim ze względu na powyższe wyjaśnienia, a także braku w art. 148 [1] wskazania, co powinien zawierać w treści wniosek o udzielenie zwolnienia.

Czy pracodawca może odmówić udzielenia pracownikowi zwolnienia na poniedziałek, jeżeli wniosek składa w czwartek na piątek i poniedziałek?

MRPiPS udzieliło odpowiedzi wskazując, że “nie jest wykluczona  możliwość  złożenia przez pracownika ww. wniosku  dzień przed terminem omawianego zwolnienia na piątek i poniedziałek (przypadający bezpośrednio po weekendzie), o ile spełnia on wszystkie przedstawione wyżej przesłanki, a mianowicie:

• powodem zwolnienia jest działanie siły wyższej,
• siła wyższa dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,
• niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.”

 

Jeżeli interesują Cię inne zmiany w prawie pracy zapraszamy na szkolenie Zmiany w prawie pracy w 2024 roku – warsztaty.

Na stronach Rządowego Centrum legislacji pojawił się w styczniu 2024 roku projekt rozporządzenia obniżający maksymalne dopuszczalne stężenia związków niklu, akrylonitrylu i benzenu (Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniający rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy). Zaostrzenie dopuszczalnych norm związków wynika z dostosowania się polskich przepisów do przepisów Unii Europejskiej, a konkretnie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającą dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.

Celem wprowadzenia nowych regulacji jest ochrona pracowników przed wpływem czynników rakotwórczych. Zgodnie z nowymi przepisami obniżone zostaną najwyższe dopuszczalne stężenia związków niklu, akrylonitrylu i benzenu. Planowane daty obniżenia dopuszczalnych stężeń:

• Do dnia 4 kwietnia 2026 r. dla akrylonitrylu wartość NDS wynosi 2 mg/m3 i NDSCh wynosi 10 mg/m3.
• Do dnia 4 kwietnia 2026 r. dla benzenu wartość NDS wynosi 1,6 mg/m3 (0,49 ppm).

Dla związków niklu, w przeliczeniu na Ni, wartość NDS wynosi:

•  0,25 mg/m3 ‑ do dnia 4 kwietnia 2024 r.
• 0,1 mg/m3 ‑ do dnia 17 stycznia 2025 r.

21 lutego 2024 roku w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z 9 lutego 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2024 r., poz. 232). Na mocy nowych przepisów do 30 czerwca 2024 roku przedłużony został między innymi okres, w którym pobyt na terytorium RP obywateli Ukrainy, którzy przybyli w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie jest uznawany za legalny.

Ustawa przedłuża także okres ważności wydanych lub udzielonych obywatelom Ukrainy wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy, kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów “zgoda na pobyt tolerowany”, a także przedłuża okres, w którym pobyt obywatela Ukrainy uznawany jest za legalny na terytorium Polski na podstawie wizy Schengen.

Przepisy zakładają też przedłużenie okresu obowiązywania szczególnych uprawnień dla lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych z Ukrainy. Uprawnienia te to zgody na wykonywanie zawodu i warunkowe prawo wykonywania zawodu i zostają one przedłużone do 28 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 r.

Ustalanie polskiej rezydencji podatkowej obywateli Ukrainy nadal będzie odbywało się na podstawie pisemnego oświadczenia danej osoby o posiadaniu na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych.

Nowe przepisy przedłużają również do końca roku 2024 preferencje podatkowe dla tych, którzy udzielają pomocy humanitarnej, co oznacza:

• możliwość odliczenia darowizn przekazanych po dniu 23 lutego 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• niezaliczanie do przychodów wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych po dniu 23 lutego 2022 r. w związku z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• zwolnienie z opodatkowania podatkiem PIT pomocy humanitarnej otrzymanej po dniu 23 lutego 2022 r. przez obywateli Ukrainy, którzy w związku z toczącymi się działaniami wojennymi opuścili swój kraj i przybyli do Polski.

Przepisy ustawy weszły w życie dzień po ogłoszeniu jej w Dzienniku Ustaw.

Jeżeli rozważasz zatrudnienie cudzoziemca i chcesz to zrobić w sposób prawidłowy i zgodnie z przepisami zapraszamy na szkolenie: Cudzoziemcy w kontrolach Państwowej Inspekcji Pracy i Służby Granicznej

2 lutego 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ogłosił na swojej stronie możliwość otrzymania dofinansowania na poprawę BHP. Mogą je otrzymać zwycięzcy konkursu na projekty dotyczące utrzymania zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej realizowanie w 2025 roku. Konkurs skierowany jest do płatników składek, którzy chcą otrzymać dofinansowanie projektu, który przyczyni się do poprawy warunków na stanowiskach pracy pracowników.

ZUS zamierza dofinansować projekty, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa pracy, redukują niekorzystne oddziaływanie szkodliwych czynników w pracy oraz zmniejszają zagrożenie wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi.

Wnioski można składać w terminie od 26 lutego 2024 roku do 27 marca 2024 roku, wyłącznie w wersji elektronicznej za pośrednictwem strony prewencja.zus.pl, a wyniki zostaną ogłoszone do 31 grudnia 2024 roku.

 

16 lutego 2024 roku Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał obwieszczenie w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2023 r. i w drugim półroczu 2023 r.

Wysokość odpisu podstawowego ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe w 2023 r. wyniosło 6246,13 zł, a w drugim półroczu 2023 r. wyniosło 6445,71 zł, a więc do ustalenia odpisu na ZFŚS w 2024 r. należy przyjąć kwotę 6445,71 zł.

Dla przypomnienia: ZFŚS tworzą pracodawcy, którzy według stanu na dzień 1 stycznia 2024 r. zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, lub 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli z wnioskiem o utworzenie funduszu wystąpiła zakładowa organizacja związkowa.

Obowiązkowe odpisy w 2024 roku wynoszą:

• odpis podstawowy (37,50%) – 2417,14 zł
• odpis na pracownika młodocianego w pierwszym roku nauki (5%) – 322,29 zł
• odpis na pracownika młodocianego w drugim roku nauki (6%) – 386,74 zł
• odpis na pracownika młodocianego w trzecim roku nauki (7%) – 451,20 zł
• odpis na pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze (50%) – 3222,86 zł

Możliwe jest też zwiększenie dobrowolne na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności o 6,25%, czyli o 402,86 zł.

Więcej o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych można dowiedzieć się na naszym szkoleniu Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2024 roku.

Ministerstwo Obrony Narodowej stanęło po stronie pracodawców przyznając w stanowisku z 2 lutego 2024 roku, że potrzeby organizacyjne przedsiębiorców są ważniejsze od rotacyjnych szkoleń żołnierzy WOT. Tym samym przedsiębiorcy nie muszą dostosowywać czasu pracy przedsiębiorstwa pod wykaz szkoleń, a żołnierz WOT będzie musiał skorzystać z urlopu bezpłatnego na czas szkoleń.

Wykaz szkoleń sporządzany jest na rok, a żołnierz ma obowiązek przekazać go swojemu pracodawcy. Zgodnie z art.171 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny terytorialna służba wojskowa może być pełniona dyspozycyjnie albo rotacyjnie. Miejscem rotacyjnej służby jest jednostka lub inne miejsce wskazane przez dowódcę jednostki, co najmniej raz w miesiącu przez okres 2 dni w czasie wolnym od pracy (weekendy). Są jednak branże, gdzie weekendy są dniami pracującymi (na przykład energetyka, gastronomia i hotelarstwo, turystyka), co rodzi pytanie, czy pracodawcy muszą dostosowywać organizację pracy do wykazu szkoleń. W stanowisku z 2 lutego MON jednoznacznie wskazuje, że pracodawca nie musi dostosowywać się do harmonogramów służby pełnionej rotacyjnie żołnierzy WOT, ale jego obowiązkiem jest udzielenie na te dni urlopu bezpłatnego swoim pracownikom. W przypadku, gdy udzielenie urlopu będzie niemożliwe, alternatywą może być wniosek o zmianę wykazu, złożony przez pracownika żołnierza do jednostki wojskowej (na podstawie art. 177 ust. 4 ustawy o obronie ojczyzny).