Zatrudnianie studentów na umowach cywilnoprawnych jest bardzo powszechne z powodu  zwolnienia z obowiązku podlegania ubezpieczeniom dla zatrudnionych do ukończenia 26 lat, a także z powodu wprowadzonego od 1 sierpnia 2019 r. zwolnienia z PIT dla zatrudnionych w wieku do 26 roku życia.

By udokumentować i zweryfikować, że dana osoba jest studentem i korzysta ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS, zleceniodawcy niejednokrotnie kserują legitymacje studenckie i ich kopie przechowują w dokumentacji umowy zlecenia.

Zgodnie z wyjaśnieniami Urzędu Ochrony Danych Osobowych z 12 stycznia 2021 r. ta praktyka jest nieprawidłowa, gdyż legitymacja oprócz danych w postaci imienia i nazwiska, numeru PESEL czy adresu zawiera również daną osobową w postaci wizerunku osoby. Nie istnieje obecnie przepis prawa, który zezwalałby zleceniodawcy na pozyskanie wizerunku studenta zleceniobiorcy. Status studenta można potwierdzić w sposób niewymagający kopiowania legitymacji, czyli przez złożenie pisemnego oświadczenia przez studenta i okazanie legitymacji studenckiej do wglądu służbom kadrowym pracodawcy, co wynika z zasady minimalizacji danych (art. 5 ust. 1 lit. c RODO).

Okazuje się, że najprawdopodobniej czeka nas kolejna zmiana terminów wejścia pozostałych pracodawców (najczęściej zatrudniających do 20 osób) do PPK – zamiast zawrzeć umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK odpowiednio w terminach do 23 kwietnia i 10 maja, będą zobowiązani do zawarcia umowy o zarządzanie do 31 grudnia 2021 roku zaś umowę o prowadzenie do 10 stycznia 2022 roku.

Zmiana też ma dotyczyć pracodawców zaliczanych do sfery jednostek sfery budżetowej. Według nowelizacji pracodawcy zaliczani do tej grupy mają obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie do 10 kwietnia 2022 roku.

Obecnie projekt wraca do Sejmu po rozpatrzeniu przez Senat.

Pracodawca planujący wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony ma zgodnie z art. 38 § 1 Kodeksu pracy zawiadomić o tym na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową. Obowiązek ustalenia, czy pracownik jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową ciąży na pracodawcy, bo to on występuje do organizacji związkowej o informację, czy pracownik korzysta z ochrony związkowej, co reguluje  art. 30 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych. W tej sytuacji należy zwrócić szczególną uwagę, by zakres danych osobowych pracownika przekazywany organizacji związkowej był wystarczający do uzyskania informacji o przynależności do związku zawodowego, zgodnie z zasadą minimalizacji danych, o której mowa w art. 5 ust. 1 lit. c RODO. Dane dotyczące przynależności związkowej zgodnie z art. 9 ust. 1 RODO są zaliczone do danych szczególnej kategorii, których przetwarzanie jest co do zasady zabronione, a dozwolone jedynie przy spełnieniu ściśle określonych warunków.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 286; https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2021/286 ) przedłużony został do dnia 28 lutego 2021 okres przysługiwania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Zasiłek przysługuje rodzicom dzieci do lat 8 w sytuacji gdy placówka edukacyjna do której uczęszcza dziecko została zamknięta z powodu COVID-19, gdy placówka nie może zapewnić opieki z powodu ograniczonego funkcjonowania w czasie trwania epidemii, lub gdy brak jest możliwości sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna nad dzieckiem.

Zasiłek dotyczy także ubezpieczonych  rodziców lub opiekunów dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz pełnoletnich osób niepełnosprawnych.

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/dodatkowy-zasilek-opiekunczy-do-24-grudnia-i-od-28-grudnia-2020-r_-do-28-lutego-2021-r_/3653466

W przypadku zagubienia przesyłki pocztowej obowiązki określone w art. 33 i 34 RODO spoczywają na nadawcy przesyłki, ponieważ to on „posiada wiedzę o tym, jakie dane przekazywane są w przesyłce, a tym samym może ocenić, jakim ryzykiem dla praw i wolności osoby fizycznej skutkuje utrata przesyłki”. Natomiast na kogo spadają konsekwencje zagubienia zwrotnego potwierdzenia odbioru przez operatora pocztowego w świetle ochrony danych osobowych?

UODO wskazuje, że w takiej sytuacji możemy spać spokojnie, ponieważ podmiotem zobowiązanym do dokonania oceny w zakresie konsekwencji takiego zdarzenia jest operator pocztowy. To on w związku z oferowanymi usługami pocztowych jest administratorem danych osobowych nadawców i adresatów przesyłek, a jednocześnie odpowiada za bezpieczeństwo przesyłek i zawartych w nich danych osobowych.

Operatorzy pocztowi mają obowiązek zachowania tajemnicy pocztowej (art. 41 ust. 6 ustawy Prawo pocztowe), która obejmuje między innymi dane dotyczące podmiotów korzystających z usług pocztowych oraz dane dotyczące faktu i okoliczności świadczenia usług pocztowych lub korzystania z tych usług (art. 41 ust. 1 ww. ustawy).

MPRiT w stanowisku z 26 stycznia 2021 odniosło się do kwestii badań kontrolnych w przypadku niezdolności do pracy powyżej 30 dni, która to niezdolność spowodowana jest chorobą. W czasie trwania epidemii występują na dużą skalę okresy kwarantanny i izolacji w warunkach domowych, które traktuje się na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby, co wynika wprost z art. 6 ust. 2 pkt 1a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. Z 2020 r. poz. 870; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320).

Resort zajął się nad pytaniem, czy okresy kwarantanny i izolacji również wliczamy do okresu ponad 30 dni niezdolności do pracy, warunkującej obowiązek odbycia badań kontrolnych. W sprawie kwarantanny odpowiedź jest jednoznaczna: nigdy nie wliczamy okresu kwarantanny i nie ma znaczenia, czy w jej trakcie była wykonywana praca zdalna, czy też nie. Osoba przebywająca na kwarantannie z punktu widzenia przepisów bhp jest osobą zdrową, a więc takiego okresu nie można wliczać do okresu 30 dni niezdolności do pracy, który warunkuje badania kontrolne.

Inaczej ma się sytuacja z izolacją:  okresy izolacji w warunkach domowych wliczamy, o ile nie była w ich trakcie wykonywana praca zdalna,  natomiast okresy izolacji odbywanej w izolatoriach lub w szpitalach zawsze wliczamy do okresu ponad 30 dni niezdolności do pracy

 

Początkowo MRPiT w stanowisku z 24 listopada 2020 r. uznało, że udzielenie urlopu wypoczynkowego w trakcie odbywania przez pracownika kwarantanny jest niedopuszczalne. Jednak już pod koniec grudnia resort zmienił zdanie i w stanowisku z 31 grudnia 2020 r. dopuścił możliwość udzielenia urlopu na kwarantannie, ale pod warunkiem że zasady kwarantanny będą przestrzegane, a więc nie będziemy wychodzić w tym czasie z domu.

Obydwa stanowiska są nadal aktualne jeżeli rozpatrujemy je w różnych sytuacjach: Pierwsze stanowisko możemy odnieść do przypadku, gdy pracownik objęty kwarantanną nie wykonuje pracy w trybie zdalnym, gdyż charakter jego pracy wyklucza wykonywanie jej w sposób zdalny. Drugie stanowisko natomiast dotyczy wyłącznie przypadku gdy wyjątkowo pracownik może z niego skorzystać, jeśli w tym okresie pracuje zdalnie.  Decyzję o wykonywaniu pracy zdalnej i np. wzięciu urlopu na dzień czy dwa może podjąć pracownik, w sytuacji gdy gorzej się czuje i chciałby odpocząć, lecz nie chce stracić na wynagrodzeniu – gdyż należy pamiętać, że kwarantanna jest co do zasady rozliczana jak okres choroby, a więc pracownik otrzymuje wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru wynagrodzenia.

Zastępca Głównego Inspektora Pracy przybliżył planowane formy kontroli inspektorów pracy w 2021 roku. Kontrole będą prowadzone zdalnie lub w sposób hybrydowy;  bezpośrednio w firmach będą prowadzone głównie kontrole dotyczące wypadków przy pracy i innych bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia pracowników.

Zdalna kontrole będą dotyczyły sytuacji, gdy dla ustalenia stanu faktycznego nie jest potrzebna obecność inspektora pracy w siedzibie kontrolowanej firmy. Wykonywane będą za pomocą ePUAP, poczty elektronicznej, telefonicznie lub poprzez komunikatory internetowe. Jeżeli kontrolowany pracodawca nie wyrazi zgody na taką formę kontroli, to inspektorzy pracy przeprowadzą ją bezpośrednio w siedzibie firmy.

Więcej informacji na temat zasad kontroli zdalnych i hybrydowych, a także dotyczących  badań lekarskich, szkolenia w zakresie bhp, oceny ryzyka itp można znaleźć na stronie PIP pod adresem https://www.pip.gov.pl/pl/o-urzedzie/wyjasnienia-i-wsparcie-pip/Kontrole-pip-covid

Grudniowa nowelizacja specustawy o COVID-19 wprowadziła nowy sposób pomocy dla branży artystycznej, czyli zwolnienie ze składek od umów cywilnoprawnych. Zwolnieniem objęte zostały umowy, które dotyczą między innymi sztuk plastycznych, literatury, muzyki, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, sztuki aktorskiej i ludowej, działalności technicznej niezbędnej przy działalności artystycznej, ale również usług w zakresie architektury, architektury wnętrz, i  krajobrazu, a także usług świadczonych na rzecz muzeów (np. usługi przewodników muzealnych).

Problemem specustawy jest jednak brak regulacji  skutków takiego zwolnienia, czyli na przykład wytycznych, jak obliczyć zasiłek chorobowy dla osoby korzystającej ze zwolnienia. Stanowisko w tej sprawie w zajął ZUS w dniu 20 stycznia 2021 roku, wyjaśniając, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu wykonującemu pracę na podstawie umowy zlecenia ustala się na podstawie miesięcznego przychodu za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Ogólna zasada ustalania podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tej podstawy wymiaru. Zleceniobiorca zwolniony ze składek nadal jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, a w związku ze zwolnieniem ze składek za określone miesiące, podstawa wymiaru składek za te miesiące wynosi 0 zł. Przy obliczeniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz pozostałych zasiłków miesiące te zostaną przyjęte z kwotą 0 zł.

Zwolnienie przysługuje od wszystkich składek, tj. na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Płatnik nie musi w tej sytuacji odprowadzać składek zarówno finansowanych przez siebie, jak i potrącanych z wynagrodzenia przez zleceniodawcę.

 

Od 1 lutego można składać wnioski o wsparcie z Tarczy antykryzysowej 7.0. Pomoc obejmuje  skorzystanie ze świadczenia postojowego oraz zwolnienia z opłacania składek za styczeń 2021 r. albo za grudzień 2020 r. i styczeń 2021 r. W przypadku zwolnienia z opłacania składek wniosek należy złożyć najpóźniej do 31 marca 2021 r., a wniosek o świadczenie postojowe najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii.

Ponowne świadczenie postojowe można otrzymać maksymalnie dwukrotnie, pod warunkiem przestoju w prowadzeniu działalności gospodarczej w następstwie COVID-19, oraz posiadanie przeważającej działalności oznaczonej odpowiednim kodem PKD na dzień 30 listopada 2020 r. Ta sama zasada dotyczy zwolnienia z obowiązku opłacania składek – możemy o nie wystąpić gdy na dzień 30 listopada 2020 r. rodzaj przeważającej działalności oznaczony był konkretnym kodem PKD.

Spis kodów PKD można znaleźć na stronie ZUS pod adresami:

Świadczenie postojowe:

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/firmy/-/publisher/details/1/ponowne-swiadczenie-postojowe/2747477

Zwolnienie z opłacania składek:

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/firmy/-/publisher/details/1/zwolnienie-z-obowiazku-oplacania-skladek-za-styczen-2021-r_-albo-za-grudzien-2020-r_-i-styczen-2021-r_-dla-platnikow-z-okreslonych-branz/2747498